Σκοπός του παρόντος είναι η προώθηση της ισόρροπης ανάπτυξης με σεβασμό στους περιβαλλοντικούς πόρους και την υποστήριξη λιγότερο ευνοημένων περιοχών της χώρας, η αύξηση της απασχόλησης, η βελτίωση της συνεργασίας και η αύξηση του μέσου μεγέθους των επιχειρήσεων, η τεχνολογική αναβάθμιση, η διαμόρφωση μιας νέας εξωστρεφούς εθνικής ταυτότητας (branding), η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας και έντασης γνώσης, η μετακίνηση στην αλυσίδα παραγωγής της αξίας για την παραγωγή πιο σύνθετων προϊόντων, η εξοικονόμηση των φυσικών πόρων στην προοπτική μιας κυκλικής οικονομίας, η προσφορά καλύτερων υπηρεσιών, η προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων και εν τέλει η εξασφάλιση καλύτερης θέσης της χώρας στο Διεθνή Καταμερισμό Εργασίας. Η επίτευξη των στόχων αυτών επιδιώκεται με τις ενισχύσεις του παρόντος, μέσω των καθεστώτων που προβλέπονται στο Ειδικό Μέρος του και συγκεκριμένα με:
α. την εξωστρέφεια και την καινοτομικότητα,
β. τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας,
γ. την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας με έμφαση στην απασχόληση εκπαιδευμένου ανθρώπινου δυναμικού, προκειμένου να αναστραφεί το ρεύμα φυγής νέων επιστημόνων,
δ. την προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων,
ε. την υψηλή προστιθέμενη αξία,
στ. τη βελτίωση του τεχνολογικού επιπέδου και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων,
ζ. την έξυπνη εξειδίκευση,
η. την ανάπτυξη δικτύων, συνεργειών, συνεταιριστικών πρωτοβουλιών και εν γένει τη στήριξη της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας,
θ. την ενθάρρυνση συγχωνεύσεων,
ι. τομές και παρεμβάσεις αναπτυξιακού χαρακτήρα για την ενίσχυση της υγιούς και στοχευμένης επιχειρηματικότητας με ειδική έμφαση στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα,
ια. την επανεκβιομηχάνιση της χώρας,
ιβ. την υποστήριξη περιοχών με μειωμένη αναπτυξιακή δυναμική και τη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων.

Για τους σκοπούς του παρόντος, εκτός από τους ορισμούς που περιλαμβάνονται σε αυτόν, ισχύουν και οι ορισμοί του άρθρου 2 του Γενικού Απαλλακτικού Κανονισμού (Γ.Α.Κ. - Κανονισμός 651/2014 της Επιτροπής).

1. Οι ενισχύσεις των καθεστώτων ενισχύσεων του παρόντος χορηγούνται με την επιφύλαξη των διατάξεων του Γ.Α.Κ.. Οι διατάξεις του ως άνω Κανονισμού εφαρμόζονται για όλα τα θέματα, τα οποία δεν ρυθμίζονται ρητά στον παρόντα νόμο.

2. Στις ενισχύσεις των καθεστώτων, του παρόντος για τις οποίες αξιοποιούνται και πόροι των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων, έχουν εφαρμογή οι πρόσθετοι όροι και προϋποθέσεις του ενωσιακού και εθνικού δικαίου που διέπουν τις ενισχύσεις αυτές.

3. Στον παρόντα νόμο μπορούν να υπάγονται και επενδυτικά σχέδια για ενισχύσεις που χορηγούνται βάσει καθεστώτων υπαγόμενων σε άλλους κανόνες του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά από προηγούμενη διαδικασία κοινοποίησης και έγκρισης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού ή και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού ορίζονται ειδικότερα θέματα και τυχόν διαφοροποιήσεις, που προκύπτουν από την εφαρμογή των οικείων κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στα καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος εφαρμόζονται οι παρακάτω γενικοί κανόνες:

1. Ενιαίο Επενδυτικό Σχέδιο (άρθρο 14 παρ. 13 εδ. α' Γ.Α.Κ.)
Για την εφαρμογή των καθεστώτων ενισχύσεων του παρόντος θεωρείται ότι αποτελεί ενιαίο επενδυτικό σχέδιο και κάθε αρχική επένδυση του ίδιου δικαιούχου (σε επίπεδο ομίλου) περιλαμβανομένων και των συνδεδεμένων ή συνεργαζόμενων επιχειρήσεων, η οποία αρχίζει εντός τριών (3) ετών από την ημερομηνία έναρξης των εργασιών για άλλη ενισχυόμενη επένδυση στην ίδια περιφέρεια (Nuts 3) του Κανονισμού (ΕΚ) 1059/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 154).

2. Κανόνες Σώρευσης
α. Επενδυτικά σχέδια που ενισχύονται βάσει των καθεστώτων του παρόντος επιτρέπεται να υπαχθούν σε άλλο καθεστώς ενισχύσεων ή καθεστώς ενισχύσεων «ήσσονος σημασίας» (de minimis), με την προϋπόθεση ότι η σώρευση των ενισχύσεων του καθεστώτος του παρόντος με τις ενισχύσεις συγκεκριμένων άλλων καθεστώτων για τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες δεν οδηγεί σε υπέρβαση της έντασης ή των ποσών ενίσχυσης που ορίζονται στον Γενικό Απαλλακτικό Κανονισμό (Γ.Α.Κ.), στους Κανονισμούς «ήσσονος σημασίας» (de minimis) ή στην οικεία απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 3, 4 και 5 του άρθρου 8 Γ.Α.Κ.
β. Για να εξακριβωθεί η τήρηση των ορίων στις μέγιστες εντάσεις ενίσχυσης και στα μέγιστα ποσά ενίσχυσης που προβλέπονται στο Γ. Α. Κ. για τα καθεστώτα του παρόντος, λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό των ενισχύσεων που χορηγούνται κατά περίπτωση στο ενισχυόμενο επενδυτικό σχέδιο και στην επιχείρηση και ελέγχεται η περίπτωση τεχνητής κατάτμησής του (άρθρα 4 παρ. 2 και 8 παρ. 1 Γ.Α.Κ.).
γ. Σε περιπτώσεις συνδυασμού των ενισχύσεων του παρόντος με ενωσιακή χρηματοδότηση, η οποία υπόκειται σε κεντρική διαχείριση από τα θεσμικά όργανα, τους οργανισμούς, τις κοινές επιχειρήσεις ή άλλους φορείς της Ένωσης και δεν τελεί υπό τον άμεσο ή έμμεσο έλεγχο του Κράτους, ισχύουν τα οριζόμενα στο άρθρο 8 παρ. 2 Γ.Α.Κ..

3. Αρχή «Deggendorf»
Στα καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος δεν μπορούν να υπαχθούν σχέδια φορέων για τους οποίους εκκρεμεί διαδικασία ανάκτησης ενισχύσεων κατόπιν προηγούμενης απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την οποία οι ενισχύσεις αυτές έχουν κηρυχθεί παράνομες και ασυμβίβαστες προς την εσωτερική αγορά (άρθρο 1 παρ. 4 Γ.Α.Κ.). Κάθε επενδυτής, κατά την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στον παρόντα νόμο, οφείλει να δηλώνει ότι δεν έχει λάβει οποιαδήποτε κρατική ενίσχυση σε βάρος της οποίας έχει κινηθεί η διαδικασία του προηγούμενου εδαφίου.

4. Χαρακτήρας Κινήτρου
Οι ενισχύσεις των καθεστώτων του παρόντος λειτουργούν ως κίνητρο, με την έννοια του άρθρου 6 Γ. Α. Κ., για την περαιτέρω ανάπτυξη δραστηριοτήτων ή έργων και δεν παρέχονται για δραστηριότητες, τις οποίες θα ανέπτυσσε ούτως ή άλλως ο δικαιούχος, ακόμη και αν δεν του είχε χορηγηθεί η ενίσχυση. Οι ενισχύσεις έχουν χαρακτήρα κινήτρου, μόνο εφόσον ο δικαιούχος έχει υποβάλει γραπτή αίτηση υπαγωγής σε καθεστώς ενίσχυσης πριν από την έναρξη των εργασιών του επενδυτικού σχεδίου. Η αίτηση για τη χορήγηση ενίσχυσης περιλαμβάνει κατ' ελάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία: α) την επωνυμία και το μέγεθος της επιχείρησης· β) την περιγραφή του έργου, συμπεριλαμβανομένων των εκτιμώμενων ημερομηνιών έναρξης και λήξης· γ) τον τόπο εκτέλεσης του έργου· δ) τον κατάλογο των δαπανών του έργου· ε) τα είδη και το ποσό ενίσχυσης και στ) το χρηματοδοτικό σχήμα του επενδυτικού σχεδίου.
Έναρξη των εργασιών είναι το πρώτο χρονικά σημείο μεταξύ είτε της έναρξης των κατασκευαστικών εργασιών που αφορούν την επένδυση είτε της πρώτης νομικά δεσμευτικής ανάληψης υποχρέωσης για την παραγγελία εξοπλισμού ή άλλης ανάληψης υποχρέωσης που καθιστά μη αναστρέψιμη την επένδυση. Η αγορά γης και οι προπαρασκευαστικές εργασίες, όπως η λήψη αδειών και η εκπόνηση μελετών σκοπιμότητας, δεν θεωρούνται έναρξη των εργασιών. Για τις εξαγορές, ως έναρξη των εργασιών νοείται η στιγμή απόκτησης των στοιχείων ενεργητικού που συνδέονται άμεσα με την αποκτηθείσα εγκατάσταση (άρθρο 2 στοιχείο 23 Γ.Α. Κ.). Η έναρξη εργασιών του επενδυτικού σχεδίου πριν την υποβολή της αίτησης υπαγωγής έχει ως αποτέλεσμα την απόρριψη της αίτησης για το σύνολο του επενδυτικού σχεδίου.

5. Κανόνας μη διάκρισης και της προσβασιμότητας ατόμων με αναπηρία.
Τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στα καθεστώτα ενίσχυσης του παρόντος οφείλουν να διασφαλίζουν τις απαραίτητες συνθήκες, ώστε να μη δημιουργούνται διακρίσεις σε βάρος ευπαθών ομάδων, ιδίως ως προς την προσβασιμότητα σε υποδομές, υπηρεσίες και αγαθά.

1. Συμμετοχή φορέα στο κόστος του επενδυτικού σχεδίου
Η συμμετοχή του φορέα στο κόστος του επενδυτικού σχεδίου μπορεί να γίνει είτε μέσω ιδίων κεφαλαίων είτε με εξωτερική χρηματοδότηση, με την προϋπόθεση ότι το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του συνολικού επενδυτικού κόστους δεν περιέχει καμία κρατική ενίσχυση, δημόσια στήριξη ή παροχή (άρθρο 14 παρ. 14 Γ.Α.Κ.).

2. Ελάχιστο ύψος επενδυτικών σχεδίων
Το ελάχιστο επιλέξιμο ύψος της επένδυσης για την υπαγωγή επενδυτικών σχεδίων στα καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος ορίζεται με βάση το μέγεθος του φορέα, ήτοι:
α. για μεγάλες επιχειρήσεις, στο ποσό των πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) ευρώ,
β. για μεσαίες επιχειρήσεις, συνεταιρισμούς και για επιχειρηματικές συστάδες (cluster), του άρθρου 52 στο ποσό των διακοσίων πενήντα χιλιάδων (250.000) ευρώ,
γ. για μικρές επιχειρήσεις, στο ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ,
δ. για πολύ μικρές επιχειρήσεις, στο ποσό των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ,
ε. για τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.) του ν. 4019/2011 (Α' 216), καθώς και τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς (ΑΣ), τις Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ) και τις Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) του ν. 4384/2016 (Α' 78) στο ποσό των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ.

3. Περιεχόμενο επενδυτικού σχεδίου
Τα επενδυτικά σχέδια, που υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος, να έχουν το χαρακτήρα αρχικής επένδυσης (άρθρο 2 στοιχείο 49 Γ. Α. Κ.) και συγκεκριμένα να πληρούν μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α. δημιουργία νέας μονάδας,
β. επέκταση της δυναμικότητας υφιστάμενης μονάδας,
γ. διαφοροποίηση της παραγωγής μιας μονάδας σε προϊόντα ή υπηρεσίες που δεν έχουν παραχθεί ποτέ σε αυτήν, με τον όρο ότι οι επιλέξιμες δαπάνες υπερβαίνουν τουλάχιστον κατά 200% τη λογιστική αξία των στοιχείων ενεργητικού που χρησιμοποιούνται εκ νέου, όπως έχει καταγραφεί στο οικονομικό έτος που προηγείται της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου,
δ. θεμελιώδη αλλαγή του συνόλου της παραγωγικής διαδικασίας υφιστάμενης μονάδας, με τον όρο για τις μεγάλες επιχειρήσεις ότι οι επιλέξιμες δαπάνες υπερβαίνουν τις αποσβέσεις κατά τη διάρκεια των τριών (3) προηγούμενων οικονομικών ετών των στοιχείων ενεργητικού που συνδέονται με τη δραστηριότητα, η οποία πρόκειται να εκσυγχρονιστεί. Αν δεν αποτυπώνονται σαφώς οι συνδεόμενες με τη δραστηριότητα αποσβέσεις, δεν συντρέχει η προβλεπόμενη στο παρόν προϋπόθεση.
ε. απόκτηση του συνόλου στοιχείων ενεργητικού, που ανήκουν σε επιχειρηματική εγκατάσταση που έχει κλείσει και η οποία αγοράζεται από επενδυτή που δεν σχετίζεται με τον πωλητή και αποκλείει την απλή εξαγορά των μετοχών μιας επιχείρησης.

1. Δικαιούχοι των ενισχύσεων των καθεστώτων του παρόντος είναι οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες ή έχουν υποκατάστημα στην ελληνική επικράτεια κατά τη χρονική στιγμή έναρξης εργασιών του επενδυτικού σχεδίου και έχουν μία από τις ακόλουθες μορφές:
α. ατομική επιχείρηση,
β. εμπορική εταιρεία,
γ. συνεταιρισμός,
δ. Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.) του ν. 4019/2011 (Α'216), Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (ΑΣ), Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ), Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) του ν. 4384/2016 (Α' 78),
ε. υπό ίδρυση ή υπό συγχώνευση εταιρείες, με την υποχρέωση να έχουν ολοκληρώσει τις διαδικασίες δημοσιότητας πριν την έναρξη εργασιών του επενδυτικού σχεδίου,
στ. επιχειρήσεις που λειτουργούν με τη μορφή κοινοπραξίας με την προϋπόθεση καταχώρισής τους στο ΓΕΜΗ,
ζ. δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις και θυγατρικές τους, εφόσον:
αα. δεν τους έχει ανατεθεί η εξυπηρέτηση δημόσιου σκοπού,
ββ. δεν έχει ανατεθεί από το κράτος αποκλειστικά σε αυτούς η προσφορά υπηρεσιών,
γγ. δεν επιχορηγείται η λειτουργία τους με δημόσιους πόρους για το διάστημα τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων του άρθρου 21.

2. Οι επιχειρήσεις, των οποίων το επιλέξιμο ύψος των επενδυτικών σχεδίων υπερβαίνει τις πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) ευρώ και υπάγονται στα καθεστώτα ενίσχυσης του παρόντος, υποχρεούνται να λάβουν τη νομική μορφή εμπορικής εταιρείας ή συνεταιρισμού πριν την έναρξη εργασιών του επενδυτικού σχεδίου.

3. Δεν θεωρούνται δικαιούχοι και εξαιρούνται από τις ενισχύσεις των καθεστώτων του παρόντος:
α) οι προβληματικές επιχειρήσεις, όπως ορίζονται στην παράγραφο 18 του άρθρου 2 Γ. Α. Κ. (άρθρο 1 παρ. 4 περίπτωση γ' Γ.Α.Κ.),
β) επιχειρήσεις που κατά τα δύο (2) έτη πριν από την υποβολή της αίτησης για ενίσχυση έχουν προβεί σε μετεγκατάσταση στην επιχειρηματική εγκατάσταση στην οποία θα πραγματοποιηθεί η αρχική επένδυση και για την οποία ζητείται η ενίσχυση ή δεν δεσμεύονται ότι δεν θα το πράξουν μέσα σε περίοδο δύο (2) ετών μετά την ολοκλήρωση της αρχικής επένδυσης για την οποία ζητείται η ενίσχυση. Ως «μετεγκατάσταση» ορίζεται η μεταφορά της ίδιας ή παρεμφερούς δραστηριότητας ή μέρους αυτής από επιχειρηματική εγκατάσταση στο έδαφος συμβαλλόμενου μέρους της συμφωνίας ΕΟΧ (αρχική εγκατάσταση) σε επιχειρηματική εγκατάσταση στην οποία πραγματοποιείται η ενισχυόμενη επένδυση στο έδαφος άλλου συμβαλλόμενου μέρους της συμφωνίας ΕΟΧ (ενισχυόμενη εγκατάσταση).
Μεταφορά υπάρχει όταν το προϊόν ή η υπηρεσία στην αρχική και στην ενισχυόμενη εγκατάσταση εξυπηρετεί, τουλάχιστον εν μέρει, τον ίδιο σκοπό και καλύπτει τις απαιτήσεις ή τις ανάγκες του ίδιου τύπου πελατών και χάνονται θέσεις εργασίας στην ίδια ή παρεμφερή δραστηριότητα σε μία από τις αρχικές εγκαταστάσεις του δικαιούχου στον ΕΟΧ.
γ) επιχειρήσεις που υλοποιούν επενδυτικά σχέδια που πραγματοποιούνται με πρωτοβουλία και για λογαριασμό του Δημοσίου, βάσει σχετικής σύμβασης εκτέλεσης έργου, παραχώρησης ή παροχής υπηρεσιών.

1. Στα καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος υπάγονται επενδυτικά σχέδια όλων των τομέων της οικονομίας, με την επιφύλαξη των επόμενων παραγράφων.

2. Δεν υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος νόμου επενδυτικά σχέδια:

Α. Σύμφωνα με την περίπτωση α' του άρθρου 13 Γ.Α.Κ. κατά κατηγορία:
αα) στον τομέα του χάλυβα, όπως ορίζεται στο στοιχείο 43 του άρθρου 2 Γ.Α.Κ., κατά κατηγορία,
ββ) στον τομέα των συνθετικών ινών, όπως ορίζεται στο στοιχείο 44 του άρθρου 2 Γ.Α.Κ., κατά κατηγορία,
γγ) στον τομέα του άνθρακα, όπως ο άνθρακας ορίζεται στο στοιχείο 13 του άρθρου 2 Γ.Α.Κ., σχετικά με κρατικές ενισχύσεις προς τη βιομηχανία άνθρακα,
δδ) στον τομέα της ναυπηγίας. Μπορεί με κοινή υπουργική απόφαση των συναρμόδιων Υπουργών να προκηρυχθεί κατ' εξαίρεση καθεστώς στον τομέα της ναυπηγίας κατόπιν προηγούμενης έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
εε) στον τομέα παραγωγής, διανομής και υποδομών ενέργειας, με την επιφύλαξη της περίπτωσης α' της παραγράφου 4,
στστ) στον τομέα μεταφορών (και η συναφής υποδομή), όπως ορίζεται στο στοιχείο 45 του άρθρου 2 Γ.Α.Κ., κατά κατηγορία.

Β. Με βάση την «Εθνική Ονοματολογία Οικονομικών Δραστηριοτήτων - Κωδικοί Αριθμοί Δραστηριότητας 2008» [υ.α. 1100330/1954/ΔΜ/2008 (Β' 2149) και Εγκ./ Πολ. 1133/2008], και με την επιφύλαξη των άρθρων 52 έως 58:
-02- Δασοκομία και Υλοτομία.
-05- (Εξόρυξη άνθρακα και λιγνίτη).
-06- (Άντληση αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου.)
-09.1- (Υποστηρικτικές δραστηριότητες για την άντληση πετρελαίου και φυσικού αερίου) και
-09.90.11- (Υποστηρικτικές υπηρεσίες για την εξαγωγή λιθάνθρακα) και εν γένει όποια δραστηριότητα σχετίζεται με τον τομέα του άνθρακα και του χάλυβα.
-36- Συλλογή, επεξεργασία και παροχή νερού εκτός των υπηρεσιών αφαλάτωσης θαλασσινού νερού αποκλειστικά με χρήση ΑΠΕ.
-41- Κατασκευές κτηρίων.
-42- Έργα πολιτικού μηχανικού.
-43- Εξειδικευμένες κατασκευαστικές δραστηριότητες.
-45- Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών.
-46- Χονδρικό εμπόριο. Κατ' εξαίρεση ενισχύονται τα επενδυτικά σχέδια των Κ.Α.Δ. 46.71.12.05, 46.71.13.14 και 46.71.13.16 που υλοποιούνται στα νησιά, για τη δημιουργία εγκαταστάσεων αποθήκευσης.
-47- Λιανικό εμπόριο.
-49- Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών.
-52- Αποθήκευση και υποστηρικτικές προς τη μεταφορά δραστηριότητες, με την επιφύλαξη της περίπτωσης β' της παραγράφου 4.
-55- Καταλύματα, με την επιφύλαξη της περίπτωσης γ' της παραγράφου 4.
-56- Δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης.
-64- Δραστηριότητες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.
-65- Ασφαλιστικά, αντασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ταμεία.
-66- Δραστηριότητες συναφείς προς τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και τις ασφαλιστικές δραστηριότητες.
-68- Διαχείριση ακίνητης περιουσίας.
-69- Νομικές και λογιστικές δραστηριότητες.
-70- Δραστηριότητες κεντρικών γραφείων - δραστηριότητες παροχής συμβουλών διαχείρισης.
-71- Αρχιτεκτονικές δραστηριότητες και δραστηριότητες μηχανικών - τεχνικές δοκιμές και αναλύσεις.
-72- Επιστημονική έρευνα και ανάπτυξη.
-73- Διαφήμιση και έρευνα αγοράς.
-75- Κτηνιατρικές δραστηριότητες.
-77- Δραστηριότητες ενοικίασης και εκμίσθωσης.
-78- Δραστηριότητες απασχόλησης.
-79- Δραστηριότητες ταξιδιωτικών πρακτορείων, γραφείων οργανωμένων ταξιδίων και υπηρεσιών κρατήσεων και συναφείς δραστηριότητες.
-80- Δραστηριότητες παροχής προστασίας και έρευνας.
-81- Δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών σε κτήρια και εξωτερικούς χώρους.
-82- Διοικητικές δραστηριότητες γραφείου, γραμματειακή υποστήριξη και άλλες δραστηριότητες παροχής υποστήριξης προς τις επιχειρήσεις.
-84- Δημόσια διοίκηση και άμυνα - υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση.
-85- Εκπαίδευση.
-86- Δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας, εξαιρούμενων των επενδυτικών σχεδίων τουρισμού υγείας και ιατρικού τουρισμού.
-87- Δραστηριότητες βοήθειας με παροχή καταλύματος, εξαιρούμενων των επενδυτικών σχεδίων τουρισμού υγείας και ιατρικού τουρισμού. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Τουρισμού και των κατά περίπτωση συναρμόδιων Υπουργών καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις των υπαγόμενων επενδυτικών σχεδίων των ΚΑΔ - 86- και -87-, καθώς και κάθε άλλο συναφές θέμα εφαρμογής τους.
-88- Δραστηριότητες κοινωνικής μέριμνας χωρίς παροχή καταλύματος.
-90- Δημιουργικές δραστηριότητες, τέχνες και διασκέδαση.
-91- Δραστηριότητες βιβλιοθηκών, αρχειοφυλακείων, μουσείων και λοιπές πολιτιστικές δραστηριότητες, με την επιφύλαξη της παραγράφου 3.
-92- Τυχερά παιχνίδια και στοιχήματα.
-93- Αθλητικές δραστηριότητες και δραστηριότητες διασκέδασης και ψυχαγωγίας, με την επιφύλαξη της υποπερίπτωσης ζζ' της περίπτωσης γ' της παραγράφου 4.
-94- Δραστηριότητες οργανώσεων.
-95- Επισκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών και ειδών ατομικής ή οικιακής χρήσης.
-96- Άλλες δραστηριότητες παροχής προσωπικών υπηρεσιών, με την επιφύλαξη της υποπερίπτωσης ζζ' της περίπτωσης γ' της παραγράφου 4.
-97- Δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδοτών οικιακού προσωπικού.
-98- Δραστηριότητες ιδιωτικών νοικοκυριών, που αφορούν την παραγωγή μη διακριτών αγαθών και υπηρεσιών για ίδια χρήση.
-99- Δραστηριότητες εξωχώριων οργανισμών και φορέων.

3. Στον μη υπαγόμενο στα καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος ΚΑΔ -91- κατ' εξαίρεση ενισχύονται οι δραστηριότητες:
α. 91.01.11 (Υπηρεσίες βιβλιοθηκών),
β. 91.02 (Δραστηριότητες μουσείων).

4. Στους μη υπαγόμενους στον παρόντα νόμο τομείς της παραγράφου 2, ενισχύονται κατ’ εξαίρεση τα παρακάτω επενδυτικά σχέδια:
α. Στον τομέα παραγωγής, διανομής και υποδομών ενέργειας, κατ’ εξαίρεση ενισχύονται τα επενδυτικά σχέδια:
αα) μικρών Υδροηλεκτρικών Σταθμών εγκατεστημένης ισχύος μέχρι 15 MW, σύμφωνα με το άρθρο 41 Γ.Α.Κ. και τον ν. 3468/2006 (Α΄ 129), όπως ισχύει,
ββ) μονάδων συμπαραγωγής ενέργειας υψηλής απόδοσης από ΑΠΕ, σύμφωνα με το άρθρο 40 Γ.Α.Κ.,
γγ) υβριδικών σταθμών ΑΠΕ στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (ΜΔΝ) με εγγυημένη ισχύ μέχρι 5 MW, σύμφωνα με το άρθρο 41 Γ.Α.Κ.,
δδ) παραγωγής θερμότητας και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 41 Γ.Α.Κ.,
εε) ενεργειακά αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης, σύμφωνα με τον ν. 4342/2015 (Α΄ 143) και το άρθρο 46 Γ.Α.Κ.,
στστ) παραγωγής αειφόρων βιοκαυσίμων τα οποία δεν είναι βασιζόμενα σε εδώδιμα φυτά και δεν υπόκεινται σε υποχρέωση εφοδιασμού ή ανάμειξης, σύμφωνα με το άρθρο 41 Γ.Α.Κ., καθώς και μετατροπής υφιστάμενων μονάδων παραγωγής βιοκαυσίμων βασιζόμενων σε εδώδιμα φυτά σε μονάδες παραγωγής αειφόρων βιοκαυσίμων, τα οποία δεν βασίζονται σε εδώδιμα φυτά και δεν υπόκεινται σε υποχρέωση εφοδιασμού ή ανάμειξης, σύμφωνα με το άρθρο 41 Γ.Α.Κ..
β) Στον τομέα αποθήκευσης και υποστηρικτικών προς τη μεταφορά δραστηριοτήτων κατ’ εξαίρεση ενισχύονται οι κλάδοι:
αα) 52.22.11.05 [Υπηρεσίες τουριστικών λιμανιών (μαρίνων)],
ββ) 52.22.11.06 (Υπηρεσίες λειτουργίας υδατοδρομίων) και,
γγ) 52.29.19.03 [Υπηρεσίες μεταφοράς με διαχείριση της αλυσίδας εφοδιασμού προς τρίτους (logistics)].
δδ) 52.21.24.00 [Υπηρεσίες χώρων στάθμευσης] - Ενισχύονται κατ’ εξαίρεση επενδυτικά σχέδια για την ίδρυση ή επέκταση δημόσιας χρήσης κλειστών σταθμών ιδιωτικής χρήσεως επιβατηγών αυτοκινήτων χωρητικότητας τουλάχιστον σαράντα (40) θέσεων, επιπλέον εκείνων που επιβάλλει ο εκάστοτε ισχύον Οικοδομικός Κανονισμός για την κάλυψη των μόνιμων αναγκών που προκύπτουν από τις χρήσεις του κτιρίου, εφόσον καταρτίζονται από επιχειρήσεις εκμετάλλευσης δημοσίας χρήσεως, υπέργειων ή υπόγειων σταθμών αυτοκινήτων.
γ) Στον τομέα του τουρισμού, κατ’ εξαίρεση υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων επενδυτικά σχέδια:
αα) ίδρυσης ή επέκτασης ξενοδοχειακών μονάδων τουλάχιστον τριών (3) αστέρων,
ββ) εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής ξενοδοχειακών μονάδων που ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον τριών (3) αστέρων, αφού παρέλθει πενταετία από την έναρξη λειτουργίας της μονάδας ή από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της προηγούμενης επένδυσης εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής της μονάδας,
γγ) επέκτασης και εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής ξενοδοχειακών μονάδων που έχουν διακόψει τη λειτουργία τους, με την προϋπόθεση ότι στο διάστημα διακοπής δεν έχει γίνει αλλαγή χρήσης του κτηρίου και ότι μέσω της επέκτασης ή του εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον τριών (3) αστέρων,
δδ) ίδρυσης, επέκτασης και εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής Τουριστικών Οργανωμένων Κατασκηνώσεων (camping), τα οποία ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον τριών (3) αστέρων,
εε) ίδρυσης και εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής ξενοδοχειακών μονάδων εντός χαρακτηρισμένων παραδοσιακών ή διατηρητέων κτηρίων, τα οποία ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον δύο (2) αστέρων,
στστ) σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων, όπως ορίζονται στον ν. 4276/2014 (Α΄ 155), εκτός του μέρους αυτών που αφορά σε προς μεταβίβαση ή μακροχρόνια μίσθωση κτήρια και εγκαταστάσεις και με την προϋπόθεση ότι κατατίθενται ως ενιαία επενδυτικά σχέδια στο πλαίσιο των διατάξεων των άρθρων 65 έως 69,
ζζ) εγκαταστάσεων Ειδικής Τουριστικής Υποδομής {συνεδριακά κέντρα, γήπεδα γκολφ, τουριστικοί λιμένες, χιονοδρομικά κέντρα, θεματικά πάρκα, εγκαταστάσεις ιαματικού τουρισμού [μονάδες ιαματικής θεραπείας, κέντρα ιαματικού τουρισμού θερμαλισμού, κέντρα θαλασσοθεραπείας, κέντρα αναζωογόνησης (spa)], κέντρα προπονητικού αθλητικού τουρισμού, ορειβατικά καταφύγια, αυτοκινητοδρόμια}, όπως αυτές ορίζονται στον ν. 4276/2014 (Α΄ 155),
ηη) εγκαταστάσεων αγροτουρισμού ή οινοτουρισμού, όταν υποβάλλεται επενδυτικό σχέδιο από επιχειρηματικές συστάδες (cluster),
θθ) ίδρυσης ξενώνων φιλοξενίας νέων, εφόσον οι δικαιούχοι είναι όσοι αναφέρονται στις περιπτώσεις γ΄ και δ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 6.
ιι) ξενοδοχείων συνιδιοκτησίας (condo hotels), όπως ορίζονται στον ν. 4276/2014 (Α΄ 155), υπό την προϋπόθεση ότι η μεταβίβαση ή η μακροχρόνια μίσθωση ενισχυόμενων τμημάτων αυτών λαμβάνει χώρα μετά τη λήξη της τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων του φορέα της επένδυσης, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 21 του ν. 4399/2016.
δ) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Τουρισμού και των συναρμόδιων Υπουργών, η οποία δεν μπορεί να τροποποιηθεί πριν την παρέλευση διετίας από την έκδοσή της, δύνανται να καθορίζονται περιοχές της επικράτειας οι οποίες θα εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής μιας ή περισσότερων υποπεριπτώσεων της περ. γ) της παρούσας.
ε) Στον τομέα της ανθρώπινης υγείας και της κοινωνικής μέριμνας κατ’ εξαίρεση ενισχύονται τα επενδυτικά σχέδια για τη δημιουργία κέντρων αποθεραπείας και αποκατάστασης, όπως αυτά καθορίζονται με το άρθρο 10 του ν. 2072/1992 (Α΄ 125) και επενδυτικά σχέδια για την παροχή Στέγης Υποστηριζόμενης Διαβίωσης Ατόμων με Αναπηρία, σύμφωνα με το άρθρο 30 του ίδιου νόμου.

5. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και του συναρμόδιου Υπουργού μπορεί να καθορίζονται το περιεχόμενο, οι ειδικοί όροι, προϋποθέσεις, προδιαγραφές και περιορισμοί για τα επενδυτικά σχέδια των παραγράφων 2, 3 και 4.

6. α. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καθορίζονται ειδικοί όροι, προϋποθέσεις, προ-διαγραφές και περιορισμοί για την υπαγωγή στα καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος επενδυτικών σχεδίων στον τομέα της μεταποίησης και της εμπορίας γεωργικών προϊόντων, όπως αυτός ορίζεται στα σημεία 8 και 10 του άρθρου 2 Γ. Α. Κ.. Η ως άνω κοινή υπουργική απόφαση ρυθμίζει αποκλειστικά τις περιπτώσεις, στις οποίες η ενίσχυση του επενδυτικού σχεδίου καθορίζεται με βάση τις επιλέξιμες δαπάνες του σχεδίου ή το μισθολογικό κόστος των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα της υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου και όχι:
α) με βάση την τιμή ή την ποσότητα των εν λόγω προϊόντων που αγοράζονται από πρωτογενείς παραγωγούς ή διατίθενται στην αγορά από τις οικείες επιχειρήσεις ή β) όταν η ενίσχυση συνοδεύεται από την υποχρέωση της απόδοσής της εν μέρει ή εξ ολοκλήρου σε πρωτογενείς παραγωγούς (άρθρο 1 παρ. 3 περ. γ' Γ.Α.Κ.).
β. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μπορούν να υπαχθούν σε καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος είδη επενδυτικών σχεδίων στους τομείς:
αα. της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, όπως προβλέπεται στον Κανονισμό 1379/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 354) και με την επιφύλαξη όσων προβλέπονται στο Γ. Α. Κ. και στον Κανονισμό (ΕΕ) αριθμ. 1388/2014 (ΕΕ L 369) της Επιτροπής της 16ης Δεκεμβρίου 2014,
ββ. της γεωργίας, όπως ορίζεται στο στοιχείο 9 του άρθρου 2 Γ.Α.Κ..
Με όμοια απόφαση καθορίζονται οι προδιαγραφές, οι πρόσθετοι όροι, η νομική μορφή των ενισχυόμενων επιχειρήσεων, οι περιορισμοί και προϋποθέσεις, καθώς και κάθε σχετικό θέμα για την παροχή των ενισχύσεων σε επενδυτικά σχέδια των τομέων αυτών.

1. Ως επιλέξιμες δαπάνες των επενδυτικών σχεδίων για την εφαρμογή των καθεστώτων ενισχύσεων νοούνται οι κάτωθι, με τους όρους και τις προϋποθέσεις των επόμενων παραγράφων:
α. επενδυτικές δαπάνες σε ενσώματα στοιχεία ενεργητικού,
β. επενδυτικές δαπάνες σε άυλα στοιχεία ενεργητικού,
γ. το μισθολογικό κόστος των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα της υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου υπολογιζόμενο για περίοδο δύο (2) ετών από τη δημιουργία κάθε θέσης.

2. Ως επιλέξιμο κόστος ορίζεται το κόστος των δαπανών, οι οποίες επιτρέπεται να ενισχυθούν βάσει του ενωσιακού και εθνικού δικαίου. Ως ενισχυόμενο κόστος ορίζεται το μέρος των επιλέξιμων δαπανών, το οποίο τελικά ενισχύεται βάσει των ορίων και περιορισμών του παρόντος.

3. Οι επιλέξιμες δαπάνες σε ενσώματα στοιχεία ενεργητικού είναι οι ακόλουθες:
α. Η κατασκευή, η επέκταση, ο εκσυγχρονισμός κτιριακών εγκαταστάσεων και ειδικών και βοηθητικών εγκαταστάσεων των κτιρίων και οι κατασκευές για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία, καθώς και η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Οι δαπάνες αυτές αθροιστικά δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 45% του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών περιφερειακών ενισχύσεων. Ο συντελεστής αυτός διαμορφώνεται στο 60% για τις αντίστοιχες δαπάνες των επενδυτικών σχεδίων της περ. γ΄ της παρ. 4 του άρθρου 7 και στο 70% για τις αντίστοιχες δαπάνες των επενδυτικών σχεδίων της υποπερ. γγ΄ της περ. β΄ της παρ. 4. Ο ως άνω συντελεστής διαμορφώνεται στο 80% για επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται σε κτίρια, τα οποία είναι χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα. Οι δαπάνες αυτές ενισχύονται και όταν πραγματοποιούνται επί κατασκευών που είχαν ήδη υπαχθεί στις διατάξεις είτε του ν. 1337/1983 (Α΄ 33) είτε του ν. 4178/2013 (Α΄ 174) είτε του ν. 4495/2017 (Α΄ 167) κατά τον χρόνο υποβολής του αιτήματος υπαγωγής στα καθεστώτα ενίσχυσης του παρόντος. Η έναρξη καταβολής των ενισχύσεων του άρθρου 20 δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί εφόσον στο εγκεκριμένο φυσικό αντικείμενο της επένδυσης περιλαμβάνονται κατασκευές που δεν έχει περαιωθεί η ως άνω διαδικασία ρύθμισής τους.
β. Η αγορά του συνόλου ή και μέρους των υφιστάμενων παγίων στοιχείων ενεργητικού, όπως κτίρια, μηχανήματα και λοιπός εξοπλισμός, μιας επιχειρηματικής εγκατάστασης, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
αα. η επιχειρηματική αυτή εγκατάσταση έχει κλείσει,
ββ. η αγορά πραγματοποιείται από τον φορέα της επένδυσης που δεν σχετίζεται με τον πωλητή, εκτός εάν πρόκειται για μικρή επιχείρηση, η οποία αποκτάται είτε από ένα μέλος της οικογένειας, είτε από έναν υπάλληλο του αρχικού ιδιοκτήτη,
γγ. η σχετική συναλλαγή πραγματοποιείται υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς,
δδ. αν τα στοιχεία ενεργητικού έχουν στο παρελθόν επιχορηγηθεί ή επιδοτηθεί μέσω αναπτυξιακών νόμων ή άλλων καθεστώτων ενισχύσεων πριν από την αγορά τους, το κόστος των εν λόγω στοιχείων ενεργητικού αφαιρείται από τις επιλέξιμες δαπάνες του υποβαλλόμενου επενδυτικού σχεδίου που συνδέονται με την απόκτηση επιχειρηματικής εγκατάστασης.
γ. Η αγορά και εγκατάσταση καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών εγκαταστάσεων και των μεταφορικών μέσων που κινούνται εντός του χώρου της εντασσόμενης μονάδας.
δ. Τα μισθώματα της χρηματοδοτικής μίσθωσης καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού του οποίου αποκτάται η χρήση, και με τον όρο ότι στη σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης προβλέπεται ότι ο εξοπλισμός θα περιέλθει στην κυριότητα του μισθωτή κατά τη λήξη της σύμβασης.
ε. Οι δαπάνες εκσυγχρονισμού ειδικών εγκαταστάσεων (που δεν αφορούν σε κτίρια) και μηχανολογικών εγκαταστάσεων.

4. Οι επιλέξιμες δαπάνες σε άυλα στοιχεία ενεργητικού είναι οι ακόλουθες:
α. μεταφορά τεχνολογίας μέσω της αγοράς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αδειών εκμετάλλευσης, ευρεσιτεχνιών, τεχνογνωσίας και μη κατοχυρωμένων τεχνικών γνώσεων,
β. συστήματα διασφάλισης και ελέγχου ποιότητας, πιστοποιήσεων, προμήθειας και εγκατάστασης λογισμικού και συστημάτων οργάνωσης της επιχείρησης.
Οι ως άνω περιγραφόμενες δαπάνες πρέπει να πληρούν σωρευτικά τις εξής προϋποθέσεις:
αα. να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στην επιχειρηματική εγκατάσταση που λαμβάνει την ενίσχυση και να παραμένουν συνδεδεμένες με το έργο, για το οποίο χορηγείται η ενίσχυση για τουλάχιστον πέντε (5) έτη ή τρία (3) έτη στην περίπτωση των ΜΜΕ,
ββ. να περιλαμβάνονται στα αποσβεστέα στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης, στην οποία χορηγείται η ενίσχυση,
γγ. να αγοράζονται, σύμφωνα με τους όρους της αγοράς από τρίτους που δεν έχουν σχέση με τον αγοραστή.
Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι επιλέξιμες δαπάνες για άυλα στοιχεία ενεργητικού δεν μπορούν να υπερβούν το 50% του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών περιφερειακών ενισχύσεων. Για τις ΜΜΕ το ανώτατο ποσοστό διαμορφώνεται στο 75%.

5. Στην περίπτωση που οι επιλέξιμες δαπάνες υπολογίζονται με βάση το εκτιμώμενο μισθολογικό κόστος των νέων θέσεων εργασίας που προκύπτουν από την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου, πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α. το επενδυτικό έργο συνεπάγεται καθαρή αύξηση του αριθμού των εργαζομένων αποτυπωμένης σε Ετήσιες Μονάδες Εργασίας (ΕΜΕ) στην επιχειρηματική εγκατάσταση και αντιστοίχως στην επιχείρηση, σε σύγκριση με τις ΕΜΕ του προηγούμενου δωδεκαμήνου από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής,
β. η πλήρωση όλων των θέσεων εργασίας πραγματοποιείται εντός τριών (3) ετών από την ημερομηνία ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης,
γ. κάθε θέση εργασίας που δημιουργείται μέσω της επένδυσης, διατηρείται στη συγκεκριμένη περιοχή για περίοδο τουλάχιστον πέντε (5) ετών για μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις και τριών (3) ετών για μικρές επιχειρήσεις, από την ημερομηνία πρώτης πλήρωσής της.

6. Δεν ενισχύονται οι εξής δαπάνες:
α. τα λειτουργικά έξοδα της επένδυσης,
β. η αγορά επιβατικών αυτοκινήτων έως έξι (6) θέσεων,
γ. η αγορά επίπλων και σκευών γραφείου, εκτός αν αποτελούν μέρος του ξενοδοχειακού εξοπλισμού,
δ. η αγορά οικοπέδων, γηπέδων και αγροτεμαχίων. Σε περίπτωση αγοράς κτηριακών εγκαταστάσεων δεν μπορεί να ενισχυθεί το τμήμα της δαπάνης που αφορά στην αξία του οικοπέδου επί του οποίου αυτές έχουν ανεγερθεί,
ε. η εισφορά στο εταιρικό κεφάλαιο της αξίας μηχανημάτων και λοιπών παγίων στοιχείων,
στ. η ανέγερση ή επέκταση κτιριακών εγκαταστάσεων επί γηπέδου που δεν ανήκει κατά κυριότητα στον φορέα της επένδυσης, εκτός αν τούτο έχει παραχωρηθεί από το Δημόσιο ή από φορέα της Γενικής Κυβέρνησης ή έχει μισθωθεί από δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, για τον σκοπό αυτόν για δεκαπέντε (15) τουλάχιστον έτη από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης υπαγωγής.
Οι μισθώσεις αυτές μπορεί να καταρτίζονται και με ιδιωτικό έγγραφο εφόσον τα στοιχεία τους υποβάλλονται ηλεκτρονικά στην αντίστοιχη πλατφόρμα της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. (taxis) και το συμφωνητικό της μίσθωσης μεταγράφεται στο αρμόδιο Υποθηκοφυλακείο ή καταχωρείται στο Κτηματολόγιο αρμοδίως. Μετά από την ολοκλήρωση της διαδικασίας μεταγραφής, η μίσθωση αποκτά την ισχύ που προβλέπεται στο άρθρο 618 του Αστικού Κώδικα.

7. Δεν επιτρέπεται η σώρευση ενισχύσεων δαπανών του παρόντος άρθρου με τις ενισχύσεις δαπανών του άρθρου 9 για την ίδια επιλέξιμη δαπάνη.

Οι κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών των επενδυτικών σχεδίων για τις οποίες παρέχονται άλλες, πλην των περιφερειακών, ενισχύσεις σε εφαρμογή των ειδικών καθεστώτων του παρόντος, με τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται στο Γ.Α. Κ., είναι οι ακόλουθες:

1. Επενδυτικές δαπάνες για συμβουλευτικές υπηρεσίες σε ΜΜΕ (άρθρο 18 Γ. Α. Κ.). Οι δαπάνες αυτές αφορούν σε μελέτες και αμοιβές συμβούλων για επενδυτικά σχέδια νέων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και δεν μπορεί να αποτελούν αντικείμενο συνεχούς ή περιοδικής δραστηριότητας, ούτε να συνδέονται με τις συνήθεις λειτουργικές δαπάνες της επιχείρησης.

2. Δαπάνες εκκίνησης (άρθρο 22 Γ. Α. Κ.) για τις υπό ίδρυση μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.

3. Δαπάνες καινοτομίας για ΜΜΕ (άρθρο 28 Γ.Α.Κ.), όπως αυτές εξειδικεύονται ακολούθως:
α. οι δαπάνες για την απόκτηση, επικύρωση και προστασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και λοιπών άυλων στοιχείων ενεργητικού,
β. οι δαπάνες μισθοδοσίας προσωπικού υψηλής ειδίκευσης, το οποίο απασχολείται σε δραστηριότητες ανάπτυξης και καινοτομίας, που αποσπάται για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα από οργανισμό έρευνας και διάδοσης γνώσεων ή από μεγάλη επιχείρηση, σε νέες θέσεις που έχουν δημιουργηθεί προς το σκοπό αυτόν στη δικαιούχο επιχείρηση και δεν αντικαθιστά άλλο προσωπικό,
γ. οι δαπάνες για συμβουλευτικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες στον τομέα της καινοτομίας.

4. Δαπάνες για διαδικαστική και οργανωτική καινοτομία για ΜΜΕ (άρθρο 29 Γ.Α.Κ.), όπως αυτές εξειδικεύονται ακολούθως:
α. δαπάνες προσωπικού,
β. δαπάνες οργάνων, εξοπλισμού, κτηρίων και γηπέδων, για όσο χρόνο και με τον όρο ότι χρησιμοποιούνται για το έργο,
γ. δαπάνες για γνώσεις και διπλώματα ευρεσιτεχνίας που αγοράστηκαν ή ελήφθησαν με άδεια εκμετάλλευσης από εξωτερικές πηγές με τήρηση της αρχής των ίσων αποστάσεων,
δ. πρόσθετα γενικά έξοδα και λοιπές λειτουργικές δαπάνες, συμπεριλαμβανομένου του κόστους υλικών, εφοδίων και συναφών προϊόντων που είναι απαραίτητα για την υλοποίηση του έργου.

5. Δαπάνες για συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας (επιχειρηματικές συστάδες καινοτομίας - cluster καινοτομίας) (άρθρο 27, παράγραφοι 7 και 8 Γ. Α. Κ.):
α) για τις επενδυτικές ενισχύσεις, οι επενδυτικές δαπάνες σε άυλα και ενσώματα στοιχεία ενεργητικού για τη δημιουργία ή την αναβάθμιση συνεργατικών σχηματισμών καινοτομίας και β) για τις ενισχύσεις λειτουργίας, οι δαπάνες προσωπικού και οι διοικητικές δαπάνες (συμπεριλαμβανομένων των γενικών εξόδων) σχετικά με:
αα) το συντονισμό του συνεργατικού σχηματισμού για τη διευκόλυνση της συνεργασίας, την ανταλλαγή πληροφοριών και την παροχή ή τη διάθεση των εξειδικευμένων και εξατομικευμένων υπηρεσιών υποστήριξης των επιχειρήσεων,
ββ) την προβολή του συνεργατικού σχηματισμού για την αύξηση της συμμετοχής νέων επιχειρήσεων ή οργανισμών, καθώς και για την αύξηση της προβολής του σχηματισμού,
γγ) τη διαχείριση των εγκαταστάσεων του συνεργατικού σχηματισμού, την οργάνωση προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, εργαστηρίων και συνεδρίων για τη στήριξη της διάδοσης των γνώσεων, της δικτύωσης και της διεθνούς συνεργασίας.
Οι ενισχύσεις λειτουργίας για τη λειτουργία συνεργατικών σχηματισμών καινοτομίας (επιχειρηματικές συστάδες καινοτομίας - cluster καινοτομίας) μπορούν να χορηγηθούν για διάστημα που δεν υπερβαίνει τα δέκα (10) έτη.

6. Επενδυτικές δαπάνες για μέτρα ενεργειακής απόδοσης (άρθρο 38 Γ. Α. Κ.). Επιλέξιμες δαπάνες είναι οι πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες που απαιτούνται ώστε να επιτευχθεί το υψηλότερο επίπεδο ενεργειακής απόδοσης. Οι δαπάνες που δεν συνδέονται άμεσα με την επίτευξη υψηλότερου επιπέδου ενεργειακής απόδοσης δεν συνιστούν επιλέξιμες δαπάνες. Δεν χορηγούνται ενισχύσεις, όταν οι βελτιώσεις πραγματοποιούνται με σκοπό να εξασφαλισθεί η συμμόρφωση των επιχειρήσεων με ενωσιακά πρότυπα, που έχουν ήδη εγκριθεί, έστω και αν δεν έχουν ακόμα τεθεί σε ισχύ.

7. Επενδυτικές δαπάνες για τη συμπαραγωγή ενέργειας υψηλής απόδοσης από ΑΠΕ (άρθρο 40 Γ.Α.Κ.).
Οι επενδυτικές ενισχύσεις χορηγούνται μόνο σε πρόσφατα εγκατεστημένη ή ανακαινισμένη δυναμικότητα παραγωγής.
Επιλέξιμες δαπάνες είναι οι πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες σε εξοπλισμό που χρειάζεται η εγκατάσταση για να λειτουργήσει ως εγκατάσταση συμπαραγωγής ενέργειας υψηλής απόδοσης, σε σύγκριση με συμβατικές εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή θέρμανσης της ίδιας δυναμικότητας, ή οι πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες για την αναβάθμιση της απόδοσης, αν η υπάρχουσα εγκατάσταση έχει ήδη επιτύχει το όριο υψηλής απόδοσης. Στην περίπτωση σταθμών ηλεκτρικής ισχύος άνω του 1MW, επιλέξιμες δαπάνες θεωρούνται μόνο αυτές που αντιστοιχούν σε παραγωγή θερμότητας η οποία αξιοποιείται για θέρμανση διεργασιών ή χώρων.

8. Δαπάνες για παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (άρθρο 41 Γ.Α.Κ.).
Για αυτοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή/και παραγωγή θερμότητας/ψύξης από ΑΠΕ για ιδία χρήση, για επενδυτικά σχέδια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από μικρά υδροηλεκτρικά έργα, για επενδυτικά σχέδια παραγωγής θερμότητας/ψύξης από ΑΠΕ, καθώς και για επενδυτικά σχέδια παραγωγής αειφόρων βιοκαυσίμων τα οποία δεν είναι βασιζόμενα σε εδώδιμα φυτά και δεν υπόκεινται σε υποχρέωση εφοδιασμού ή ανάμειξης είναι επιλέξιμες οι πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες που είναι απαραίτητες για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, εφόσον χορηγούνται μόνο σε νέες εγκαταστάσεις. Ειδικά, για επενδυτικά σχέδια Υβριδικών Σταθμών ΑΠΕ στα ΜΔΝ επιλέξιμες είναι οι δαπάνες του συστήματος αποθήκευσης, εφόσον χορηγούνται μόνο σε νέες εγκαταστάσεις. Οι δαπάνες που δεν συνδέονται άμεσα με την επίτευξη υψηλότερου επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος δεν είναι επιλέξιμες.

9. Δαπάνες για εγκατάσταση αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης (άρθρο 46 Γ.Α.Κ.).
Επιλέξιμες δαπάνες για τη μονάδα παραγωγής είναι οι πρόσθετες δαπάνες που απαιτούνται για την κατασκευή, την επέκταση και την ανακαίνιση μιας ή περισσότερων μονάδων παραγωγής θερμικής ενέργειας, ώστε να μπορέσουν να αποτελέσουν αποδοτικό σύστημα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης, όπως αυτό προβλέπεται στο άρθρο 3 του ν. 4342/2015 (Α' 143), σε σύγκριση με μια συμβατική μονάδα παραγωγής. Η επένδυση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του συστήματος ενεργειακά αποδοτικής τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης. Επιλέξιμες δαπάνες για το δίκτυο διανομής είναι οι επενδυτικές δαπάνες.

10. Δαπάνες για την αποκατάσταση μολυσμένων χώρων (άρθρο 45 Γ.Α.Κ.).
Επιλέξιμες είναι οι δαπάνες που απαιτούνται για τις εργασίες αποκατάστασης, μειωμένες κατά της αύξηση της αξίας του οικοπέδου. Στην περίπτωση της αποκατάστασης μολυσμένων χώρων, όλες οι δαπάνες στις οποίες υποβάλλεται μια επιχείρηση κατά την αποκατάσταση του χώρου της μπορεί να θεωρηθούν επιλέξιμες επενδύσεις, ανεξαρτήτως του εάν είναι ή όχι δυνατή η εγγραφή των εν λόγω δαπανών στον ισολογισμό της ως πάγιων στοιχείων ενεργητικού.

11. Κάθε δαπάνη μπορεί να θεωρηθεί επιλέξιμη μόνο εφόσον εντάσσεται αποκλειστικά σε μία εκ των ανωτέρω κατηγοριών δαπανών.

12. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξειδικεύονται οι επιλέξιμες δαπάνες των παραγράφων 6 έως 10 του παρόντος άρθρου, καθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού τους και ρυθμίζεται και κάθε συναφές θέμα για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων.

1. Στα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος παρέχονται τα ακόλουθα είδη ενισχύσεων:

α. Φορολογική απαλλαγή που συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, τα οποία προκύπτουν με βάση τη φορολογική νομοθεσία, από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, αφαιρουμένου του φόρου του νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας που αναλογεί στα κέρδη που διανέμονται ή αναλαμβάνονται από τους εταίρους. Το ποσό της φορολογικής απαλλαγής υπολογίζεται ως ποσοστό επί της αξίας των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου ή και της αξίας του καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού που αποκτάται με χρηματοδοτική μίσθωση και συνιστά ισόποσο αποθεματικό,

β. επιχορήγηση, η οποία συνίσταται στη δωρεάν παροχή από το Δημόσιο χρηματικού ποσού για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου και προσδιορίζεται ως ποσοστό αυτών,

γ. επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης, η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο τμήματος των καταβαλλόμενων δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης που συνάπτεται για την απόκτηση καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού και προσδιορίζεται ως ποσοστό επί της αξίας απόκτησης αυτών που εμπεριέχεται στις καταβαλλόμενες δόσεις. Η επιδότηση της χρηματοδοτικής μίσθωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα επτά (7) έτη,

δ. επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο μέρους του μισθολογικού κόστους (άρθρο 2, παρ. 31 Γ. Α. Κ.) των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται και συνδέονται με το επενδυτικό σχέδιο και οι οποίες δεν λαμβάνουν καμία άλλη κρατική ενίσχυση,

ε. σταθεροποίηση συντελεστή φορολογίας εισοδήματος (φορολογικό σύστημα), σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 67,

στ. χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου μέσω ταμείου συμμετοχών, σύμφωνα με το άρθρο 21 Γ.Α.Κ., με τα εξής είδη:
αα. ίδια κεφάλαια ή οιονεί ίδια κεφάλαια ή επενδυτική χορηγία για την παροχή επενδύσεων χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου άμεσα ή έμμεσα σε επιλέξιμες επιχειρήσεις,
ββ. δάνεια για την παροχή επενδύσεων χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου άμεσα ή έμμεσα σε επιλέξιμες επιχειρήσεις.

2. Τα είδη ενισχύσεων των περιπτώσεων α', β' και γ' της παρ. 1 παρέχονται μεμονωμένα ή συνδυαστικά και συνυπολογίζονται για τον καθορισμό του συνολικού ποσού ενίσχυσης του κάθε επενδυτικού σχεδίου. Το είδος ενίσχυσης της περίπτωσης δ' της παραγράφου 1 παρέχεται αυτοτελώς και μόνο για τις δαπάνες της περίπτωσης γ' της παραγράφου 1 του άρθρου 8.

3. Για να δικαιούνται οι υπαγόμενες επιχειρήσεις να λάβουν τις ενισχύσεις των περιπτώσεων β' και γ' της παραγράφου 1, πρέπει να έχουν εμφανίσει κέρδη σε μία κατ' ελάχιστον διαχειριστική χρήση από τις τελευταίες επτά (7), πριν από τη διαχειριστική χρήση της αίτησης υπαγωγής.
Ο όρος του προηγούμενου εδαφίου δεν καταλαμβάνει τους φορείς της περίπτωσης δ' της παραγράφου 1 του άρθρου 6 και τις επιχειρήσεις που συστάθηκαν κατά τα τελευταία επτά (7) έτη πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής.

Οι εντάσεις και τα ανώτατα ύψη ενισχύσεων των επενδυτικών σχεδίων κάθε καθεστώτος ενίσχυσης καθορίζονται στο οικείο Κεφάλαιο του Ειδικού Μέρους, εντός του πλαισίου των οριζόμενων στις ακόλουθες παραγράφους.

1. Εντάσεις και ύψη Περιφερειακών Ενισχύσεων
α. Οι μέγιστες εντάσεις ενισχύσεων για τις επενδύσεις περιφερειακού χαρακτήρα (εγκεκριμένα ανώτατα όρια περιφερειακών ενισχύσεων) καθορίζονται από τον C (2014) 2642/7.5.2014 Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων (Χ.Π.Ε.). Ο εκάστοτε ισχύων Χ.Π.Ε. αναρτάται στον οικείο διαδικτυακό τόπο του αναπτυξιακού νόμου. Οι μέγιστες εντάσεις ενισχύσεων για μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες αναφέρονται στο Χ. Π. Ε., προσαυξάνονται κατά 10% για μεσαίες επιχειρήσεις και κατά 20% για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις με την επιφύλαξη της παρ. 2 του άρθρου 67.
β. Οι αναφερόμενες στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αυξημένες εντάσεις ενισχύσεων του Χ.Π.Ε. δεν ισχύουν για επενδυτικά σχέδια με επιλέξιμες δαπάνες άνω των πενήντα εκατομμυρίων (50.000.000) ευρώ. Ο ανωτέρω περιορισμός εφαρμόζεται, επίσης, και στις εκτός περιφερειακών ενισχύσεων επιλέξιμες δαπάνες του άρθρου 9.
γ. Στις ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο α' της Συνθήκης, όπως αυτές προσδιορίζονται στο Χ.Π.Ε., οι ενισχύσεις μπορούν να χορηγούνται για αρχικές επενδύσεις, ανεξάρτητα από το μέγεθος του δικαιούχου. Στις ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ' της Συνθήκης, οι ενισχύσεις μπορούν να χορηγούνται σε ΜΜΕ για οποιαδήποτε μορφή αρχικής επένδυσης, ενώ σε μεγάλες επιχειρήσεις χορηγούνται μόνο για αρχική επένδυση για νέα οικονομική δραστηριότητα στη συγκεκριμένη περιοχή.
δ. Για τα επενδυτικά σχέδια με επιλέξιμες δαπάνες άνω των πενήντα εκατομμυρίων (50.000.000) ευρώ (μεγάλα επενδυτικά σχέδια) το ανώτατο ποσό ενίσχυσης προσδιορίζεται ως εξής:
αα. για το τμήμα της δαπάνης μέχρι πενήντα εκατομμύρια (50.000.000) ευρώ παρέχεται το εκατό τοις εκατό (100%) της ανώτατης επιτρεπόμενης έντασης περιφερειακής ενίσχυσης στην οικεία περιοχή, εξαιρουμένης της αυξημένης έντασης ενίσχυσης για μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ανώτατο περιφερειακό όριο),
ββ. για το τμήμα της δαπάνης που υπερβαίνει τα πενήντα εκατομμύρια (50.000.000) ευρώ και μέχρι εκατό εκατομμύρια (100.000.000) ευρώ παρέχεται το πενήντα τοις εκατό (50%) του ανώτατου περιφερειακού ορίου,
γγ. για το τμήμα της δαπάνης που υπερβαίνει τα εκατό εκατομμύρια (100.000.000) ευρώ δεν παρέχεται κανένα
ποσοστό ενίσχυσης.

2. Εντάσεις και ύψη ενισχύσεων εκτός περιφερειακών
α. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών της παραγράφου 1 του άρθρου 9 ορίζεται στο 50% αυτών. Οι δαπάνες αυτές ενισχύονται μέχρι ποσοστού 5% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων και έως του ποσού των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ,
β. Οι δαπάνες της παραγράφου 2 του άρθρου 9 ενισχύονται μέχρι ποσοστού 10% του ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων και έως του ποσού των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ. Για τις υπό ίδρυση καινοτόμες μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις που εμπίπτουν στο καθεστώς του Μέρους Α' του Κεφαλαίου Ι (Ενισχύσεις καινοτομικού χαρακτήρα για ΜΜΕ) τα όρια αυτά διπλασιάζονται.
γ. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών της παραγράφου 3 του άρθρου 9 ορίζεται στο 50% αυτών. Οι δαπάνες αυτές ενισχύονται μέχρι ποσοστού 1% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων και έως του ποσού των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ.
δ. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών της παραγράφου 4 του άρθρου 9 ορίζεται στο 50% αυτών. Οι δαπάνες αυτές ενισχύονται μέχρι ποσοστού 20% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων.
ε. Η ένταση των επενδυτικών ενισχύσεων για συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας (επιχειρηματικές συστάδες καινοτομίας - cluster καινοτομίας) του εδαφίου α' της παραγράφου 5 του άρθρου 9 ορίζεται στο 50% αυτών. Η ένταση της ενίσχυσης αυξάνεται κατά δεκαπέντε (15) ποσοστιαίες μονάδες για συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας εγκατεστημένους σε ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο α' της Συνθήκης και κατά πέντε (5) ποσοστιαίες μονάδες για συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας εγκατεστημένους σε ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ' της Συνθήκης. Η ένταση των ενισχύσεων λειτουργίας του εδαφίου β' της παραγράφου 5 του άρθρου 9 ορίζεται στο 50% των συνολικών επιλέξιμων δαπανών κατά τη διάρκεια της περιόδου κατά την οποία χορηγείται η ενίσχυση.
στ. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών της παραγράφου 6 του άρθρου 9 ορίζεται στο 30% αυτών. Η ένταση της ενίσχυσης αυξάνεται κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες, σε μικρές επιχειρήσεις, και κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, σε μεσαίες επιχειρήσεις. Η ένταση της ενίσχυσης αυξάνεται κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες για επενδύσεις σε ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο α' της Συνθήκης και κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες για τις επενδύσεις σε ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ' της Συνθήκης. Οι δαπάνες αυτές ενισχύονται μέχρι ποσοστού 5% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων.
ζ. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών της παραγράφου 7 του άρθρου 9 ορίζεται στο 45% αυτών. Η ένταση της ενίσχυσης μπορεί να αυξηθεί κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες, στην περίπτωση ενισχύσεων που χορηγούνται σε μικρές επιχειρήσεις, και κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, στην περίπτωση ενισχύσεων που χορηγούνται σε μεσαίες επιχειρήσεις. Η ένταση της ενίσχυσης μπορεί να αυξηθεί κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες για επενδύσεις σε ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο α' της Συνθήκης και κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες για τις επενδύσεις σε ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ' της Συνθήκης.
η. Για τις δαπάνες της παραγράφου 8 του άρθρου 9 η ένταση της ενίσχυσης ορίζεται σε ποσοστό: αα) σαράντα πέντε τοις εκατό (45%) των επιλέξιμων δαπανών, εάν οι επιλέξιμες δαπάνες υπολογίζονται με βάση το στοιχείο α' ή β' της παραγράφου 6 του άρθρου 41 Γ. Α. Κ., ββ) τριάντα τοις εκατό (30%) των επιλέξιμων δαπανών, εάν οι επιλέξιμες δαπάνες υπολογίζονται με βάση το στοιχείο γ' της παρ. 6 του άρθρου 41 Γ.Α.Κ.. Η ένταση της ενίσχυσης μπορεί να αυξηθεί κατά είκοσι (20) ποσοστιαίες μονάδες, στην περίπτωση ενισχύσεων που χορηγούνται σε μικρές επιχειρήσεις, και κατά δέκα (10) ποσοστιαίες μονάδες, στην περίπτωση ενισχύσεων που χορηγούνται σε μεσαίες επιχειρήσεις. Η ένταση της ενίσχυσης μπορεί να αυξηθεί κατά δεκαπέντε (15) ποσοστιαίες μονάδες για επενδύσεις σε ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο α' της Συνθήκης και κατά πέντε (5) ποσοστιαίες μονάδες για τις επενδύσεις σε ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ' της Συνθήκης, σύμφωνα με το Χ. Π. Ε.. Οι δαπάνες της παραγράφου 8 του άρθρου 9 στις περιπτώσεις αυτοπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή/και παραγωγής θερμότητας/ψύξης για ιδία χρήση από ΑΠΕ ενισχύονται μέχρι ποσοστού δεκαπέντε τοις εκατό (15%) του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων.
θ. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών της παραγράφου 9 του άρθρου 9 ορίζεται στο σαράντα πέντε τοις εκατό (45%) αυτών. Η ένταση της ενίσχυσης μπορεί να αυξηθεί κατά είκοσι (20) ποσοστιαίες μονάδες, στην περίπτωση ενισχύσεων που χορηγούνται σε μικρές επιχειρήσεις, και κατά δέκα (10) ποσοστιαίες μονάδες, στην περίπτωση ενισχύσεων που χορηγούνται σε μεσαίες επιχειρήσεις. Η ένταση της ενίσχυσης για τη μονάδα παραγωγής μπορεί να αυξηθεί κατά δεκαπέντε (15) ποσοστιαίες μονάδες για επενδύσεις σε ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο α' της Συνθήκης και κατά πέντε (5) ποσοστιαίες μονάδες για επενδύσεις σε ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ' της Συνθήκης. Το ποσό της ενίσχυσης για το δίκτυο διανομής δεν υπερβαίνει τη διαφορά μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών και του κέρδους εκμετάλλευσης. Το κέρδος εκμετάλλευσης αφαιρείται από τις επιλέξιμες δαπάνες εκ των προτέρων ή μέσω μηχανισμού ανάκτησης.
ι. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών της παρ. 10 του άρθρου 9 ορίζεται στο 50% αυτών. Οι δαπάνες αυτές ενισχύονται μέχρι ποσοστού 10% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων.

3. Το συνολικό ποσό ενίσχυσης ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) ευρώ.
Οι ενισχύσεις που παρέχονται σε κάθε φορέα δεν μπορεί να υπερβαίνουν σωρευτικά τα είκοσι εκατομμύρια (20.000.000) ευρώ για μεμονωμένη επιχείρηση και τα τριάντα εκατομμύρια (30.000.000) ευρώ για το σύνολο των συνεργαζόμενων κατά το ποσοστό συμμετοχής τους ή συνδεδεμένων επιχειρήσεων, με την επιφύλαξη των περιορισμών του άρθρου 4 Γ.Α.Κ..
Οι περιορισμοί αυτοί ισχύουν για τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος και για χρονική περίοδο τριών (3) ετών από την αίτηση του φορέα για υπαγωγή του επενδυτικού του σχεδίου. Ως ποσό ενίσχυσης ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο, λαμβάνεται υπόψιν το εγκριθέν με την απόφαση υπαγωγής. Το υπερβάλλον ποσό ενίσχυσης περικόπτεται αναλογικά κατά είδος ενίσχυσης και ομάδα δαπανών.

Ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων, όπως αυτές ορίζονται στα επιμέρους καθεστώτα του Ειδικού Μέρους, παρέχονται σε:

α. εξωστρεφείς: μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες αύξησαν την εξωστρέφειά τους, δηλαδή το λόγο αξίας των εξαγωγών τους προς τον κύκλο εργασιών τους, είτε σε ποσοστό τουλάχιστον 10% κατά μέσο όρο την τελευταία τριετία πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου, είτε σε ποσοστό τουλάχιστον 5% κατά μέσο όρο την τελευταία τριετία πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου, εφόσον οι εξαγωγές τους καταλαμβάνουν περισσότερο από το 70% του κύκλου εργασιών τους το τρίτο έτος πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου, είτε και χωρίς την προϋπόθεση αύξησης της εξωστρέφειάς τους, εφόσον οι εξαγωγές τους καταλαμβάνουν περισσότερο από το 85% του κύκλου εργασιών το τρίτο έτος πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου.

β. καινοτόμες: μικρομεσαίες επιχειρήσεις, των οποίων οι δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης έχουν υπερβεί το 10% του συνόλου των λειτουργικών τους δαπανών, για ένα (1) τουλάχιστον έτος από τα τρία τελευταία πριν την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στις διατάξεις του παρόντος,

γ. ανεξάρτητες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες, μετά την έναρξη ισχύος του νόμου προχωρούν σε διαδικασία συγχώνευσης είτε με απορρόφηση είτε με δημιουργία νέας εταιρείας, αποκλειόμενης ρητά της εξαγοράς,

δ. επιχειρήσεις οι οποίες παρουσιάζουν αύξηση της απασχόλησής τους: μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αύξησαν την απασχόλησή τους (με βάση τις Ετήσιες Μονάδες Εργασίας) σε ποσοστό τουλάχιστον 10% την τελευταία τριετία πριν την αίτηση υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου στις διατάξεις του παρόντος νόμου,

ε. συνεταιρισμούς, Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.) του ν. 4019/2011 (Α'216), Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (ΑΣ), Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ), Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) του ν. 4384/2016 (Α' 78),

στ. επιχειρήσεις, των οποίων τα επενδυτικά σχέδια υλοποιούνται σε έναν από τους κλάδους Τεχνολογίας, Πληροφορικής, Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) και αγροδιατροφής, ως κύριο κλάδο δραστηριότητάς τους,

ζ. επιχειρήσεις, οι οποίες επιτυγχάνουν αυξημένη προστιθέμενη αξία, όπως αυτή προσδιορίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ κατά το χρόνο της έκδοσης της απόφασης προ-κήρυξης, σε σχέση με το μέσο όρο του κλάδου τους,
η. επιχειρήσεις, των οποίων το υπαγόμενο επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται σε Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές (Β.Ε.ΠΕ.), Επιχειρηματικά Πάρκα (Ε.Π.) εξαιρουμένων των Επιχειρηματικών Πάρκων Ενδιάμεσου Βαθμού Οργάνωσης (Ε.Π.Ε.Β.Ο.), Τεχνολογικά Πάρκα και Θύλακες Υποδοχής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων (Θ.Υ.Κ.Τ.) και δεν αφορούν σε εκσυγχρονισμό ή επέκταση υφιστάμενων δομών της ενισχυόμενης επιχείρησης,

θ. επιχειρήσεις των οποίων το επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται σε ειδικές περιοχές, οι οποίες αναφέρονται στο σχετικό Παράρτημα. Μια περιοχή χαρακτηρίζεται ως ειδική, εφόσον πληροί τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα κριτήρια:
αα. ορεινή περιοχή, σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση της ΕΛ.ΣΤΑΤ., εκτός των Δημοτικών Ενοτήτων που συνιστούν μέρος του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας,
ββ. παραμεθόρια περιοχή, δηλαδή περιοχές σε απόσταση τριάντα (30) χιλιομέτρων από τα σύνορα, καθώς και τα νησιά της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, της νήσου της Σαμοθράκης του Νομού Έβρου και του Νομού Δωδεκανήσων,
γγ. νησιωτική περιοχή, δηλαδή τα νησιά με πληθυσμό μικρότερο των τριών χιλιάδων εκατό (3.100) κατοίκων και
δδ. περιοχές που παρουσιάζουν πληθυσμιακή μείωση, όπως αυτή προκύπτει κατά τα έτη των δύο πιο πρόσφατων απογραφών (2001 και 2011), και αφορά μείωση μόνιμου πληθυσμού άνω του 30%,

ι. επιχειρήσεις των οποίων το επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται σε περιοχές με ιδιαίτερα αυξημένες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές και ιδίως: Αγαθονήσι, Κάλυμνος, Καστελόριζο, Κως, Λέρος, Λέσβος, Σάμος, Σύμη, Χίος. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Εσωτερικών μπορούν να επανακαθορίζονται οι ως άνω περιοχές ανάλογα με τις μεταναστευτικές ροές,

ια. με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού ή/και συναρμόδιου Υπουργού μπορεί να εξειδικεύεται περαιτέρω το είδος των επιχειρήσεων της περίπτωσης στ' του παρόντος άρθρου ή και κάθε συναφές θέμα για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου αυτού.

1. Το σύνολο των διαδικασιών που προβλέπονται στον παρόντα νόμο διενεργείται υποχρεωτικά μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (Π.Σ.Κ.Ε.) του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, η λειτουργία του οποίου διέπεται από τις διατάξεις του ν. 4314/2014 (Α' 265).
Κατ’ εξαίρεση δύναται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Ιδιωτικών Επενδύσεων και Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων να μην διενεργούνται διαδικασίες μέχρι να ολοκληρωθεί η υλοποίησή τους στο Π.Σ.Κ.Ε.. Με απόφαση του ιδίου θα διαπιστώνεται η λειτουργικότητά τους. Τυχόν ενέργειες που έχουν υλοποιηθεί μέχρι να καταστούν οι αντίστοιχες διαδικασίες λειτουργικές λαμβάνονται υπόψη για τις περαιτέρω διαδικασίες που προβλέπονται στο πλαίσιο εφαρμογής του νόμου αυτού.

2. Οι αιτήσεις για την υπαγωγή επενδυτικών σχεδίων υποβάλλονται ως εξής:
α. επενδυτικά σχέδια επιλέξιμου ύψους έως και τριών εκατομμυρίων (3.000.000) ευρώ, που υλοποιούνται μέσα στα όρια της κάθε Περιφέρειας, υποβάλλονται στις Διευθύνσεις Αναπτυξιακού Προγραμματισμού των Περιφερειών της Χώρας. Ειδικά για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου οι αιτήσεις επενδυτικών σχεδίων που υλοποιούνται στην Περιφερειακή Ενότητα Δωδεκανήσου υποβάλλονται στη Διεύθυνση Αναπτυξιακού Προγραμματισμού Δωδεκανήσου,
β. επενδυτικά σχέδια επιλέξιμου ύψους άνω των τριών εκατομμυρίων (3.000.000) ευρώ, που υλοποιούνται στις Περιφέρειες Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, υποβάλλονται στη Διεύθυνση Περιφερειακής Αναπτυξιακής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης (πρώην Μακεδονίας και Θράκης),
γ. στη Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού για όλα τα υπόλοιπα επενδυτικά σχέδια.

3. Η αίτηση υπαγωγής και ο οικείος φάκελος τεκμηρίωσης υποβάλλονται υποχρεωτικά μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) και ο αιτών ενημερώνεται ηλεκτρονικά για την παραλαβή και καταχώρισή τους. Όλες οι αιτήσεις υπαγωγής με τη συνημμένη τεκμηρίωσή τους τηρούνται ηλεκτρονικά στην αρμόδια υπηρεσία παραλαβής. Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και το περιεχόμενο της αίτησης καθορίζονται στις αποφάσεις προκήρυξης των καθεστώτων ενίσχυσης.

4. Δεν επιτρέπεται η υποβολή από τον ίδιο φορέα αίτησης υπαγωγής σε περισσότερα του ενός καθεστώτα ενισχύσεων, για το ίδιο επενδυτικό σχέδιο ή τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες. Δεν επιτρέπεται επίσης να υποβληθεί αίτηση για υπαγωγή επένδυσης, η οποία είτε στο σύνολό της, είτε εν μέρει, έχει ήδη υπαχθεί στις ενισχύσεις του παρόντος ή άλλων καθεστώτων ενίσχυσης. Οι ως άνω αιτήσεις απορρίπτονται με αιτιολογημένη απόφαση της αρμόδιας υπηρεσίας, το δε οικείο παράβολο καταπίπτει υπέρ του Δημοσίου.

5. Για την υποβολή των επενδυτικών σχεδίων, εξαιρουμένων των επενδύσεων μείζονος μεγέθους των άρθρων 65 έως 69, απαιτείται παράβολο που ορίζεται στο 0,0005 του επιλέξιμου ύψους του επενδυτικού σχεδίου. Σε κάθε περίπτωση το ως άνω ποσό δεν μπορεί να είναι κατώτερο των τριακοσίων (300) ευρώ και ανώτερο των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. Για τις επενδύσεις μείζονος μεγέθους των άρθρων 65 έως 69 απαιτείται παράβολο που ορίζεται στο 0,001 του επιλέξιμου ύψους του επενδυτικού σχεδίου. Σε κάθε περίπτωση το ως άνω ποσό δεν μπορεί να υπερβαίνει τις πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ. Τα ως άνω ποσά μπορούν να αναπροσαρμόζονται με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Οικονομικών.

6. Με την οικεία απόφαση προκήρυξης μπορούν να διαφοροποιούνται οι φορείς υποδοχής των αιτήσεων υπαγωγής επενδυτικών σχεδίων, καθώς και τα αντίστοιχα όρια της παραγράφου 2.

1. Περιεχόμενο αξιολόγησης
Για την αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων διενεργείται:
α. Έλεγχος Πληρότητας
Η πληρότητα των υποβαλλόμενων αιτήσεων και των σχετικών δικαιολογητικών ελέγχεται με βάση τυποποιημένο σύστημα ελέγχου πληρότητας, όπως ορίζεται στην οικεία απόφαση προκήρυξης των καθεστώτων ενίσχυσης.
 

β. Έλεγχος Νομιμότητας
Για κάθε επενδυτικό σχέδιο πρέπει, με ποινή αποκλεισμού, να συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
αα) πλήρης συμφωνία της αίτησης υπαγωγής και του υπό έγκριση επενδυτικού σχεδίου με τους όρους του παρόντος,
ββ) τεκμηρίωση της φερεγγυότητας του φορέα του επενδυτικού σχεδίου με προσκόμιση των σχετικών πιστοποιητικών, όπως ιδίως φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, καθώς και κάθε άλλου πιστοποιητικού που ορίζεται στην απόφαση προκήρυξης,
γγ) τεκμηρίωση της δυνατότητας χρηματοδότησης του κόστους του επενδυτικού σχεδίου είτε μέσω ιδίων κεφαλαίων είτε με εξωτερική χρηματοδότηση, σύμφωνα με τους τρόπους που ορίζονται στην οικεία απόφαση προκήρυξης των καθεστώτων ενίσχυσης.
 

γ. Αξιολόγηση εύλογου κόστους και έλεγχος δεικτών βαθμολογίας
Αντικείμενο του σταδίου αυτού αποτελεί σωρευτικά ή εναλλακτικά:
αα) η εκτίμηση του εύλογου κόστους των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου,
ββ) η εκτίμηση της υποβληθείσας ανάλυσης βιωσιμότητας του επενδυτικού σχεδίου,
γγ) η πλήρωση δεικτών βαθμολογίας με βάση τα εξής ενδεικτικώς αναφερόμενα κριτήρια:
α. οικονομική επίδοση του φορέα (δείκτες ρευστότητας, δανειακής επιβάρυνσης, αποδοτικότητας κεφαλαίων),
β. διαθέσιμα κεφάλαια μετόχου/εταίρου,
γ. κάλυψη ίδιας συμμετοχής με κεφάλαια εξωτερικού,
δ. δείκτες βιωσιμότητας και απόδοσης της επένδυσης,
ε. δείκτες βιωσιμότητας και απόδοσης του φορέα μετά την ολοκλήρωση της επένδυσης,
στ. δημιουργούμενες θέσεις εργασίας, με έμφαση σε εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό,
ζ. υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων που εντάσσονται στις ειδικές περιπτώσεις ενίσχυσης του άρθρου 12,
η. αξιοποίηση αργούντων κτηρίων.

2. Διαδικασία Αξιολόγησης
Η αξιολόγηση διενεργείται είτε με τη μέθοδο α΄ της συγκριτικής αξιολόγησης είτε με τη μέθοδο β΄ της άμεσης αξιολόγησης, κατά τα οριζόμενα στην οικεία απόφαση προκήρυξης των καθεστώτων ενίσχυσης.
Στις περιπτώσεις αξιοποίησης του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Αξιολογητών (ΕΜΠΑ) η αξιολόγηση της αίτησης ανατίθεται σε έναν (1) αξιολογητή, ο οποίος επιλέγεται από το οικείο Μητρώο του άρθρου 24 με τυχαία ηλεκτρονική επιλογή μέσω ΠΣΚΕ.
 

α. Συγκριτική αξιολόγηση
i. Ο έλεγχος πληρότητας των υποβαλλόμενων αιτήσεων και των σχετικών δικαιολογητικών διενεργείται από την αρμόδια κατά περίπτωση Υπηρεσία της παραγράφου 2 του άρθρου 13 ή/και από μέλος του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Αξιολογητών. Αν απορριφθεί αίτηση για λόγους μη πληρότητας του φακέλου, ο αιτών ενημερώνεται σχετικά στην ηλεκτρονική του διεύθυνση, την οποία δήλωσε κατά την εγγραφή του στο ΠΣΚΕ, το σχετικό δε παράβολο δεν επιστρέφεται.
Ο έλεγχος νομιμότητας πραγματοποιείται από την αρμόδια Υπηρεσία της παραγράφου 2 του άρθρου 13 ή/και από μέλος του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Αξιολογητών.
Η αξιολόγηση του εύλογου κόστους και ο έλεγχος δεικτών βαθμολογίας των αιτήσεων πραγματοποιείται από μέλος του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Αξιολογητών.
ii. Σε περίπτωση που απαιτούνται διευκρινίσεις σχετικά με το περιεχόμενο του φακέλου, τάσσεται προθεσμία έως δέκα (10) ημερών στο φορέα προκειμένου να τις παράσχει. Αν η προθεσμία αυτή παρέλθει άπρακτη, η διαδικασία αξιολόγησης ολοκληρώνεται στο σύνολό της.
Η διαδικασία της συγκριτικής αξιολόγησης ολοκληρώνεται εντός πενήντα (50) ημερών από την ημερομηνία λήξης του κύκλου υποβολής των αιτήσεων υπαγωγής.
iii. Το αποτέλεσμα της αξιολόγησης ελέγχεται από τριμελή Επιτροπή Αξιολόγησης Επενδυτικών Σχεδίων, που συνίσταται με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης. Στην απόφαση ορίζονται η σύνθεση και ο τρόπος επιλογής των μελών, που μπορεί να προέρχονται είτε από τους αρμόδιους φορείς της παραγράφου 2 του άρθρου 13 είτε από το ΕΜΠΑ, καθώς και οι αρμοδιότητες και οι κανόνες λειτουργίας της Επιτροπής. Για τη διευκόλυνση και επιτάχυνση του έργου της Επιτροπής, αυτή μπορεί να ορίζει ειδικούς εισηγητές, οι οποίοι δεν είναι μέλη της. Η απόφαση συγκρότησης κάθε Επιτροπής εκδίδεται από τα αρμόδια όργανα της παραγράφου 3 του παρόντος.
iv. Με βάση τα αποτελέσματα της αξιολόγησης, καταρτίζεται στο ΠΣΚΕ προσωρινός πίνακας αποτελεσμάτων αξιολόγησης. Κατά του προσωρινού πίνακα, ο αιτών μπορεί να υποβάλει ένσταση, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 15. Στις περιπτώσεις που η υποβληθείσα αίτηση απορρίπτεται για λόγους που αναφέρονται στις περιπτώσεις β΄ ή/και γ΄ της παραγράφου 1, το αποτέλεσμα της αξιολόγησης κοινοποιείται στο φορέα του επενδυτικού σχεδίου με αποστολή στη διεύθυνση του ηλεκτρονικού του ταχυδρομείου και ο αιτών μπορεί να υποβάλει ένσταση κατά του συνολικού αποτελέσματος της αξιολόγησης, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 15.
ν. Μετά την εξέταση των ενστάσεων, καταρτίζεται οριστικός πίνακας κατάταξης, κατά φθίνουσα βαθμολογική σειρά. Σε περίπτωση ισοβαθμίας, τα επενδυτικά σχέδια κατατάσσονται με κριτήριο το μικρότερο ενισχυόμενο κόστος επένδυσης. Τα επενδυτικά σχέδια με βάση τη σειρά κατάταξής τους στον οριστικό πίνακα υπάγονται στο καθεστώς ενίσχυσης, μέχρι την εξάντληση του αντίστοιχου προϋπολογισμού της απόφασης προκήρυξης.

β. Άμεση αξιολόγηση
Κατά τη διαδικασία της άμεσης αξιολόγησης διενεργείται αυτοτελής αξιολόγηση κάθε νόμιμης και εμπρόθεσμης αίτησης υπαγωγής, με βάση την αρχή της χρονικής προτεραιότητας και τους διαθέσιμους πόρους.
i. Η πληρότητα των υποβαλλόμενων αιτήσεων και των σχετικών δικαιολογητικών ελέγχεται από την αρμόδια κατά περίπτωση Υπηρεσία της παραγράφου 2 του άρθρου 13 ή/και από μέλος του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Αξιολογητών. Αν η αίτηση απορριφθεί για λόγους μη πληρότητας του φακέλου, ο αιτών ενημερώνεται σχετικά στην ηλεκτρονική του διεύθυνση, την οποία δήλωσε κατά την εγγραφή του στο ΠΣΚΕ, το σχετικό δε παράβολο δεν επιστρέφεται.
Ο έλεγχος νομιμότητας πραγματοποιείται από την αρμόδια Υπηρεσία της παραγράφου 2 του άρθρου 13 ή/ και από μέλος του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Αξιολογητών.
Η αξιολόγηση του εύλογου κόστους και ο έλεγχος δεικτών βαθμολογίας των αιτήσεων πραγματοποιείται από μέλος του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Αξιολογητών.
ii. Σε περίπτωση που απαιτούνται διευκρινίσεις σχετικά με το περιεχόμενο του φακέλου, ορίζεται προθεσμία έως δέκα (10) ημερών στο φορέα, προκειμένου να τις παράσχει. Αν η προθεσμία αυτή παρέλθει άπρακτη, η διαδικασία αξιολόγησης ολοκληρώνεται στο σύνολό της.
Η διαδικασία της άμεσης αξιολόγησης ολοκληρώνεται εντός πενήντα (50) ημερών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής.
iii. Το αποτέλεσμα της αξιολόγησης ελέγχεται από τριμελή Επιτροπή Αξιολόγησης Επενδυτικών Σχεδίων, που συνίσταται με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης. Στην απόφαση ορίζονται η σύνθεση και ο τρόπος επιλογής των μελών, που μπορεί να προέρχονται είτε από τους αρμόδιους Φορείς της παραγράφου 2 του άρθρου 13 είτε από το ΕΜΠΑ, καθώς και οι αρμοδιότητες και οι κανόνες λειτουργίας της Επιτροπής. Για τη διευκόλυνση και επιτάχυνση του έργου της Επιτροπής, αυτή μπορεί να ορίζει ειδικούς εισηγητές, οι οποίοι δεν είναι μέλη της. Η απόφαση συγκρότησης κάθε Επιτροπής εκδίδεται από τα αρμόδια όργανα της παραγράφου 3.
iv. Το αποτέλεσμα της αξιολόγησης κοινοποιείται στο φορέα του επενδυτικού σχεδίου με αποστολή στη διεύθυνση του ηλεκτρονικού του ταχυδρομείου. Κατά του αποτελέσματος της αξιολόγησης, ο αιτών μπορεί να υποβάλει ένσταση, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 15.

3. Τα επενδυτικά σχέδια που πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος με ατομικές αποφάσεις υπαγωγής. Αρμόδια όργανα για την έκδοση των αποφάσεων αυτών είναι:
α. Ο Υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης για τα επενδυτικά σχέδια που υποβάλλονται στη Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης.
β. Ο Υπουργός Εσωτερικών για τα επενδυτικά σχέδια που υποβάλλονται στη Διεύθυνση Περιφερειακής Αναπτυξιακής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών.
γ. Οι Περιφερειάρχες για τα επενδυτικά σχέδια που υποβάλλονται στις αντίστοιχες Διευθύνσεις Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, Σχεδιασμού και Ανάπτυξης των Περιφερειών.

4. Αν το επενδυτικό σχέδιο δεν εγκριθεί για λόγους που αναφέρονται στις περιπτώσεις β΄ ή/και γ΄ της παραγράφου 1, εκδίδεται απορριπτική απόφαση από τα αρμόδια όργανα της προηγούμενης παραγράφου, η οποία κοινοποιείται στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του ενδιαφερόμενου, το σχετικό δε παράβολο δεν επιστρέφεται.

5. Στην απόφαση προκήρυξης εξειδικεύονται τα κριτήρια, η μεθοδολογία, η προθεσμία παροχής διευκρινίσεων, τα όργανα και η διαδικασία της αξιολόγησης και καθορίζονται τα επιμέρους στοιχεία αξιολόγησης, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, οι δείκτες βαθμολόγησης και η στάθμισή τους, καθώς και η ελάχιστη βαθμολογία που πρέπει να συγκεντρώνει το επενδυτικό σχέδιο, προκειμένου να συμπεριληφθεί στους πίνακες κατάταξης.

6.α. Ο Υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης εκδίδει Οδηγό Αξιολόγησης Επενδυτικών Σχεδίων, ο οποίος αναρτάται στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ και περιλαμβάνει τις μεθόδους ελέγχου των προϋποθέσεων νομιμότητας και τις μεθόδους αξιολόγησης, πρότυπα κόστη για είδη επενδυτικών σχεδίων και λοιπές οδηγίες για την ορθή εκτέλεση του έργου της αξιολόγησης.
β. Όπου στις διατάξεις του ν. 4399/2016 γίνεται αναφορά στα αρμόδια όργανα της «παρ. 7 του άρθρου 14» νοείται αναφορά στα αρμόδια όργανα της παραγράφου 3 του άρθρου 14.

1. Οι ενστάσεις που προβλέπονται στο άρθρο 14 αποτελούν ενδικοφανείς προσφυγές και υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω ΠΣΚΕ εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την κοινοποίηση της σχετικής πράξης.

2. Η Επιτροπή εξέτασης των ενστάσεων συνίσταται με απόφαση των αρμόδιων οργάνων της παραγράφου 7 του άρθρου 14 και αποτελείται από τρία (3) μέλη, τα οποία προέρχονται από τους αρμόδιους φορείς της παραγράφου 2 του άρθρου 13. Η Επιτροπή αποφαίνεται εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την ημερομηνία υποβολής της ένστασης.

3. Η σύνθεση, οι όροι και οι κανόνες λειτουργίας της Επιτροπής Ενστάσεων ορίζονται στην οικεία απόφαση προκήρυξης.

1. Τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων ελέγχονται κατά τη διάρκεια υλοποίησής τους, κατά την ολοκλήρωση και έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης και για την τήρηση των μακροχρόνιων υποχρεώσεών τους.
Ο έλεγχος μπορεί να είναι έλεγχος επί των εγγράφων του φακέλου («διοικητικός έλεγχος») ή/και επιτόπιος έλεγχος. Ο διοικητικός έλεγχος διενεργείται είτε από την Υπηρεσία είτε από εντεταλμένο όργανο ελέγχου, κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 8. Ο επιτόπιος έλεγχος διενεργείται αποκλειστικά από το ως άνω εντεταλμένο όργανο ελέγχου.

2. Σκοπός του ελέγχου είναι:
α. η διαπίστωση της συμμόρφωσης του φορέα του επενδυτικού σχεδίου προς τις διατάξεις του παρόντος, καθώς και της τήρησης των προϋποθέσεων και των όρων των αποφάσεων προκήρυξης και υπαγωγής,
β. η διαπίστωση της τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων.

3. Τακτικός έλεγχος ενεργείται μετά από αίτηση του φορέα του επενδυτικού σχεδίου που συνοδεύεται από τα δικαιολογητικά που ορίζονται στην απόφαση προκήρυξης, προκειμένου να πιστοποιηθεί με την έκδοση σχετικής απόφασης των αρμοδίων οργάνων της παρ. 7 του άρθρου 14:
α. ότι έχει υλοποιηθεί το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της επένδυσης σε ποσοστό τουλάχιστον 50% κατά την ημερομηνία υποβολής του αιτήματος ελέγχου, ώστε να ενεργοποιηθεί η διαδικασία καταβολής της ενίσχυσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 20, ή
β. ότι έχει ολοκληρωθεί το επενδυτικό σχέδιο και έχει αρχίσει η παραγωγική λειτουργία της επένδυσης κατά την ημερομηνία υποβολής του αιτήματος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 19. Δαπάνες ή άλλες πράξεις που διενεργούνται μετά από την ημερομηνία υποβολής του αιτήματος ελέγχου λαμβάνονται υπόψη για την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου, χωρίς να συνυπολογίζονται στην οριστικοποίηση του ενισχυόμενου κόστους της επένδυσης.
Σε περίπτωση μη επιβεβαίωσης των δηλωθέντων με την αίτηση ελέγχου στοιχείων από το όργανο ελέγχου, επιβάλλονται κυρώσεις, σύμφωνα με το άρθρο 23. Η πιστοποίηση από την αρμόδια Υπηρεσία της πληρότητας του αιτήματος ελέγχου θεμελιώνει για τον φορέα της επένδυσης απόλυτη προτεραιότητα στη χρονική κατάταξη αιτημάτων ελέγχου, ανά καθεστώς ενίσχυσης, για την καταβολή της προβλεπόμενης ενίσχυσης του άρθρου 20. Παρέκκλιση από τη σειρά προτεραιότητας μπορεί να υπάρξει για λόγους απρόβλεπτης ή έκτακτης ανάγκης, που αφορούν σε συγκεκριμένο επενδυτικό σχέδιο, οι οποίοι θα είχαν ως αποτέλεσμα την υπέρμετρη καθυστέρηση ή διακοπή της διαδικασίας καταβολής ενίσχυσης για τους υπόλοιπους δικαιούχους. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων ορίζονται οι λόγοι απρόβλεπτης και έκτακτης ανάγκης, καθώς και κάθε άλλο συναφές θέμα για την εφαρμογή της διάταξης αυτής.
Αν, στο πλαίσιο πιστοποίησης της υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της επένδυσης σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) τουλάχιστον, της περ. α΄, έχουν καταβληθεί και προκαταβολές έργου για το επενδυτικό σχέδιο, αναγνωρίζεται και πιστοποιείται κόστος προκαταβολών μέχρι ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%) κατά κατηγορία δαπανών στην ημεδαπή και μέχρι ποσοστό 50% για τις αντίστοιχες δαπάνες που πραγματοποιούνται για την προμήθεια μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού από την αλλοδαπή, υπό την προϋπόθεση ότι το σύνολο των ανωτέρω πιστοποιούμενων δαπανών για προκαταβολές δεν υπερβαίνει το τριάντα τοις εκατό (30%) του συνολικού εγκεκριμένου κόστους του επενδυτικού σχεδίου. Οι δαπάνες για τις προκαταβολές πρέπει να αποδεικνύονται από επίσημα και νόμιμα παραστατικά όπως προεμβάσματα, ανοίγματα πιστώσεων, διάτρητες ή απλές αποδείξεις, και να συνοδεύονται από συμφωνητικό παραγγελίας με λεπτομερή περιγραφή των παραγγελθέντων ειδών και έργων.

4. Έκτακτος έλεγχος μπορεί να διενεργείται οποτεδήποτε κρίνεται απαραίτητο με απόφαση της Υπηρεσίας.

5. Μετά την ολοκλήρωση του διοικητικού ή επιτόπιου ελέγχου συντάσσεται σχετική έκθεση, η οποία υποβάλλεται στην αρμόδια υπηρεσία μέσω του ΠΣΚΕ.

6. Η αρμόδια υπηρεσία διενεργεί έλεγχο πληρότητας της έκθεσης ελέγχου και της τήρησης των όρων της απόφασης υπαγωγής και προβαίνει στις ακόλουθες ενέργειες:
α) αν η έκθεση ελέγχου είναι πλήρης, εισηγείται την έκδοση σχετικής απόφασης,
β) αν διαπιστώσει ελλείψεις ήσσονος σημασίας που αφορούν είτε στην έκθεση ελέγχου είτε στην επένδυση, διατάσσει την προσκόμιση συμπληρωματικής έκθεσης ελέγχου,
γ) αν διαπιστώσει σοβαρές ελλείψεις της έκθεσης ελέγχου, διατάσσει την εκ νέου διενέργεια ελέγχου από όργανο με διαφορετική σύνθεση,
δ) αν διαπιστώσει σοβαρές ελλείψεις στην επένδυση, μπορεί να εισηγηθεί τη λήψη ενεργειών, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 18, 21 και 23.

7. Για την υποβολή του αιτήματος ελέγχου απαιτείται παράβολο που ορίζεται στο 0,0005 του επιλέξιμου κόστους του επενδυτικού σχεδίου.
Σε κάθε περίπτωση το ως άνω ποσό δεν μπορεί να είναι κατώτερο των εκατόν πενήντα (150) ευρώ και ανώτερο των δύο χιλιάδων πεντακοσίων (2.500) ευρώ.
Για την υποβολή αιτήματος ελέγχου των επενδύσεων μείζονος μεγέθους των άρθρων 65 έως 69, απαιτείται παράβολο, που ορίζεται στο 0,005 του κόστους του επενδυτικού σχεδίου και το οποίο σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των είκοσι πέντε χιλιάδων (25.000) ευρώ.
Για την υποβολή νέου αιτήματος ελέγχου της περίπτωσης δ' της παραγράφου 6 απαιτείται παράβολο, που ορίζεται στο διπλάσιο του ως άνω προβλεπόμενου.
Τα ως άνω ποσά μπορούν να αναπροσαρμόζονται με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Οικονομικών.

8. Τα Όργανα Ελέγχου Επενδύσεων του παρόντος συνιστώνται με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης. Με την απόφαση αυτή ορίζεται ο αριθμός των μελών τους, που δεν μπορεί να είναι λιγότερα από δύο, και η ιδιότητά τους, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες και με τα χαρακτηριστικά της ελεγχόμενης επένδυσης, ο χρόνος και ο τρόπος συγκρότησής τους, ανάλογα και με το είδος του ελέγχου, οι αρμοδιότητές τους, το αντικείμενο του ελέγχου, το χρονικό διάστημα εντός του οποίου υποχρεούνται να διενεργήσουν τον έλεγχο και να παραδώσουν την έκθεσή τους, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή των ρυθμίσεων του άρθρου αυτού. Η απόφαση συγκρότησης εκάστου Οργάνου Ελέγχου Επένδυσης εκδίδεται από τα αρμόδια όργανα της παραγράφου 7 του άρθρου 14.

9. Εκδίδεται και δημοσιεύεται Οδηγός Ελέγχου Επενδύσεων από τον Υπουργό Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, ο οποίος εξειδικεύει τη μέθοδο και κάθε άλλο θέμα σχετικά με την ορθή εκτέλεση του ελέγχου και την ισότιμη αντιμετώπιση των φορέων των επενδυτικών σχεδίων.

10. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης καθορίζονται τα δικαιολογητικά για την πραγματοποίηση ελέγχων των επενδύσεων που υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων του νόμου αυτού.

11. Μετά από αίτηση του φορέα του επενδυτικού σχεδίου, συνοδευόμενη από τα δικαιολογητικά που ορίζονται στην περ. α΄ του πρώτου εδαφίου της παρ. 3, δύναται να πιστοποιηθεί η υλοποίηση του πενήντα τοις εκατό (50%) του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου του επενδυτικού σχεδίου και να ενεργοποιηθεί η διαδικασία καταβολής της ενίσχυσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 20, χωρίς διενέργεια ελέγχου, κατ’ επιλογή του φορέα.
Στην περίπτωση αυτή, μαζί με τα ανωτέρω δικαιολογητικά υποβάλλονται μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων σχετικές βεβαιώσεις υλοποίησης του πενήντα τοις εκατό (50%) υπογεγραμμένες από ορκωτό λογιστή και, όπου απαιτείται από το είδος και τους όρους υπαγωγής της επένδυσης, πολιτικό μηχανικό, μηχανολόγο μηχανικό ή άλλης επαγγελματικής ειδικότητας φυσικό πρόσωπο.
Η αρμόδια Υπηρεσία ελέγχει την πληρότητα του αιτήματος ελέγχου και των ως άνω βεβαιώσεων και αναλόγως εισηγείται την έκδοση ή μη της σχετικής απόφασης. Στην περίπτωση αυτή, δεν απαιτείται καταβολή του παράβολου της παρ. 7.
Η πιστοποίηση της υλοποίησης του πενήντα τοις εκατό (50%) με την ως άνω διαδικασία υπόκειται σε δειγματοληπτικό έλεγχο, σύμφωνα με την παρ. 4.
Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων ορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις, οι απαιτούμενες ειδικότητες των επαγγελματιών που υπευθύνως βεβαιώνουν για την υλοποίηση της επένδυσης σύμφωνα με τον ν. 4399/2016, οι συνέπειες που επέρχονται σε περίπτωση μη πλήρωσης των προϋποθέσεων πιστοποίησης του πενήντα τοις εκατό (50%), καθώς και κάθε αναγκαία ρύθμιση για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου.
Με όμοια απόφαση ορίζονται τα καθεστώτα του παρόντος και τα είδη ενισχύσεων που αυτή αφορά.
Οι ρυθμίσεις των δύο τελευταίων εδαφίων της παρ. 3, όσον αφορά στην αναγνώριση και πιστοποίηση των προκαταβολών έργου που έχουν καταβληθεί για το επενδυτικό σχέδιο, ισχύουν και για την πιστοποίηση της υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της επένδυσης σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) τουλάχιστον κατά τις διατάξεις της παρούσας.

12. Μετά από αίτηση του φορέα του επενδυτικού σχεδίου, συνοδευόμενη από τα δικαιολογητικά που ορίζονται στην περ. β' του πρώτου εδαφίου της παρ. 3, δύναται να πιστοποιηθεί η ολοκλήρωση και έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης για την καταβολή της ενίσχυσης από ορκωτό ελεγκτή - λογιστή ή ελεγκτική εταιρεία, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 20, κατ' επιλογή του φορέα.
Στην περίπτωση αυτή, υποβάλλεται μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων έκθεση ελέγχου περί ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης, υπογεγραμμένη από ορκωτό ελεγκτή - λογιστή ή ελεγκτική εταιρεία που είναι εγγεγραμμένος/η στο Δημόσιο Μητρώο του άρθρου 14 του ν. 4449/2017 και που διαθέτει ασφαλιστική κάλυψη επαγγελματικής ευθύνης ποσού τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου (1.000.000) ευρώ ανά συμβάν και συνολικού ποσού τουλάχιστον πέντε εκατομμυρίων (5.000.000) ευρώ ετησίως.
Με αυτήν συνυποβάλλονται η έκθεση ελέγχου της παρ. 1 του άρθρου 32 του ν. 4449/2017 υπογεγραμμένη από τον, ως άνω, ορκωτό ελεγκτή - λογιστή ή την ελεγκτική εταιρεία και σχετική βεβαίωση υλοποίησης από πολιτικό μηχανικό, καθώς και, όπου απαιτείται από το είδος και τους όρους υπαγωγής της επένδυσης, από μηχανολόγο μηχανικό ή και λογιστή - φοροτεχνικό Α' τάξης για τις οικονομικές καταστάσεις ή άλλης επαγγελματικής ειδικότητας πρόσωπο.
Η αρμόδια Υπηρεσία διαπιστώνει την πληρότητα της έκθεσης ελέγχου και τη συμφωνία των πιστοποιηθέντων με τις διατάξεις του αντίστοιχου θεσμικού πλαισίου και των σχετικών βεβαιώσεων και, εφόσον βεβαιώνονται ανεπιφύλακτα η ολοκλήρωση και έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης, εισηγείται την έκδοση της σχετικής απόφασης. Σε περίπτωση που διαπιστώνονται ελλείψεις στην υπό έλεγχο επένδυση, εφαρμόζονται αναλογικά οι περ. β' και δ' της παρ. 6 του άρθρου 16, αντίστοιχα. Στην κατά τα ως άνω διαδικασία πιστοποίησης της ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης δεν απαιτείται καταβολή του παράβολου της παρ. 7.
Η πιστοποίηση της ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης σύμφωνα με την ως άνω διαδικασία υπόκειται σε δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργείται από πενταμελή επιτροπή αποτελούμενη από: α) δύο (2) υπαλλήλους της αρμόδιας Υπηρεσίας που ορίζεται με απόφαση των αρμοδίων οργάνων της παρ. 3 του άρθρου 14, β) ένα (1) μέλος που ορίζεται από την Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων, γ) ένα (1) μέλος που ορίζεται από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας και δ) ένα (1) μέλος που ορίζεται από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος. Το πόρισμα της πενταμελούς επιτροπής κοινοποιείται στην αρμόδια Υπηρεσία.
Σε περίπτωση που κατά τον ως άνω δειγματοληπτικό έλεγχο διαπιστωθούν αποκλίσεις και ανακριβείς δηλώσεις σε σχέση με όσα έχουν αναρτηθεί στο Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων, επιβάλλονται κυρώσεις, σύμφωνα με το άρθρο 23 του ν. 4399/2016 ή τις αντίστοιχες διατάξεις των λοιπών επενδυτικών νόμων, εφόσον πρόκειται για επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί σε αυτούς.
Αν από τον δειγματοληπτικό έλεγχο της παρούσας διαπιστωθούν σοβαρές παραβάσεις των διατάξεων ως προς την πληρότητα της έκθεσης ελέγχου του άρθρου 32 του ν. 4449/2017 του ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας ως προς την ολοκλήρωση της επένδυσης και την έναρξη της παραγωγικής της λειτουργίας, η υπόθεση διαβιβάζεται στην Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (Ε.Λ.Τ.Ε.) για περαιτέρω έλεγχο και την τυχόν επιβολή κυρώσεων της παρ. 10 του άρθρου 35 του ν. 4449/2017.
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης και Επενδύσεων που εκδίδεται ύστερα από γνώμη της Ε.Λ.Τ.Ε., καθορίζεται το ελεγκτικό πλαίσιο (Διεθνή Πρότυπα) βάσει του οποίου διενεργούνται οι έλεγχοι σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4449/2017. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων καθορίζονται τα συγκεκριμένα αντικείμενα ελέγχου σχετικά με την ολοκλήρωση της επένδυσης και την έναρξη της παραγωγικής της λειτουργίας σύμφωνα με τον ν. 4399/2016, καθώς και κάθε αναγκαίο ειδικότερο ζήτημα για τη ρύθμιση των θεμάτων της παρούσας. Με όμοια απόφαση ορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και οι απαιτούμενες ειδικότητες των λοιπών επαγγελματιών, καθώς και οι διαδικασίες για τη συγκρότηση και λειτουργία της πενταμελούς επιτροπής, καθορισμού της αποζημίωσης των μελών της και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια.
Όπου στις διατάξεις του ν. 4399/2016 γίνεται αναφορά στην ολοκλήρωση και έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης, αυτή δύναται να πιστοποιείται και σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρούσα.
Η διενέργεια ελέγχων των επενδυτικών σχεδίων από ορκωτούς ελεγκτές - λογιστές ή ελεγκτικές εταιρείες, όπως ορίζεται στις διατάξεις της παρούσας θεωρείται υποχρεωτικός έλεγχος. Οι ορκωτοί ελεγκτές - λογιστές ή ελεγκτικές εταιρείες που διενεργούν έλεγχο σε επενδυτικά σχέδια, όπως ορίζεται στις διατάξεις του παρόντος, εφαρμόζουν αναλογικά στον φορέα του επενδυτικού σχεδίου τις διατάξεις περί απαγόρευσης παροχής μη ελεγκτικών υπηρεσιών που ισχύουν για τη διενέργεια υποχρεωτικού ελέγχου οντοτήτων δημοσίου συμφέροντος, όπως αυτές ορίζονται στον Κανονισμό ΕΕ 537/2014 και στον ν. 4449/2017. Πέραν των ανωτέρω, απαγορεύεται να διενεργούν έλεγχο σε επενδυτικά σχέδια, όπως ορίζεται στις διατάξεις του παρόντος, ορκωτοί ελεγκτές - λογιστές ή ελεγκτικές εταιρείες, οι οποίοι/οποίες συμμετείχαν με οποιονδήποτε τρόπο στην εκπόνηση των εν λόγω επενδυτικών σχεδίων. Οι ρυθμίσεις της παρούσας έχουν ανάλογη εφαρμογή και για τα επενδυτικά σχέδια του ν. 3908/2011, του ν. 3299/2004 και του ν. 2601/1998.

1. Η τροποποίηση όρων της απόφασης υπαγωγής είναι δυνατή μετά από αίτημα του φορέα της επένδυσης, το οποίο μπορεί να υποβληθεί καθ' όλη τη διάρκεια υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου και μέχρι την υποβολή αιτήματος τελικού ελέγχου. Μετά την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης, είναι δυνατή η υποβολή αιτήματος έγκρισης μεταβολής στοιχείων του επενδυτικού σχεδίου, τα οποία υποχρεούται να τηρεί ο φορέας έως τη λήξη του διαστήματος μακροχρόνιων υποχρεώσεων, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 21.

2. Αιτήματα τροποποίησης ή έγκρισης μεταβολής στοιχείων της παρ. 1, υποβάλλονται ως προς τα εξής:
α) ουσιώδεις διαφοροποιήσεις του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου ή μείωση της δυναμικότητας του επενδυτικού σχεδίου,
β) αλλαγή του φορέα της επένδυσης λόγω συγχώνευσης ή διάσπασης, σύμφωνα με την περ. η) της παρ. 3 του άρθρου 21,
γ) αλλαγή του τόπου εγκατάστασης, σύμφωνα με την περ. στ) της παρ. 3 του άρθρου 21,
δ) αλλαγή τρόπου χρηματοδότησης της επένδυσης,
ε) παράταση του χρόνου ολοκλήρωσης της επένδυσης, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 18,
στ) αλλαγή άλλων όρων της εγκριτικής απόφασης, οι οποίοι μπορεί να προσδιορίζονται ειδικότερα στην απόφαση προκήρυξης του καθεστώτος,
ζ) εκμίσθωση της ενισχυθείσας επένδυσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περ. ζ) του άρθρου 21.

3. Τα αιτήματα της παραγράφου 2 υποβάλλονται μέσω του ΠΣΚΕ και γίνονται δεκτά, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α. εξακολουθούν να τηρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις της απόφασης προκήρυξης και της εγκριτικής απόφασης,
β. εξακολουθούν να εξυπηρετούνται οι αρχικοί στόχοι της επένδυσης και να διατηρείται ο ολοκληρωμένος χαρακτήρας της,
γ. δεν διαφοροποιούνται κριτήρια επιλεξιμότητας και υπαγωγής, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην απόφαση προκήρυξης,
δ. δεν επέρχεται αύξηση του συνολικού ενισχυόμενου
κόστους του επενδυτικού σχεδίου, του συνολικού ποσού της ενίσχυσης, ούτε των επιμέρους ποσοστών ενίσχυσης ανά ομάδα επιλέξιμων δαπανών,
ε. πληρούνται οι ειδικοί όροι για κάθε περίπτωση τροποποίησης/μεταβολής στοιχείων, που ορίζονται στις σχετικές διατάξεις του παρόντος.

4. Τα ως άνω αιτήματα συνοδεύονται από αιτιολόγηση της σκοπιμότητάς τους, καθώς και όλα τα δικαιολογητικά, όπως αυτά ορίζονται στην απόφαση προκήρυξης, με την οποία εξειδικεύονται οι όροι και τα κριτήρια αξιολόγησής τους. Η αρμόδια Υπηρεσία οφείλει να απαντήσει μέσα σε προθεσμία ενενήντα (90) ημερών από την περιέλευση του αιτήματος σε αυτή. Αν η Υπηρεσία αποδεχτεί το αίτημα τροποποίησης ολικά ή μερικά, εισηγείται σχετικά προς το αρμόδιο όργανο για την τροποποίηση της απόφασης υπαγωγής ή την έκδοση απόφασης έγκρισης της μεταβολής αντίστοιχα. Στην αντίθετη περίπτωση, εκδίδει αιτιολογημένη απορριπτική απόφαση, η οποία κοινοποιείται στο φορέα, στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, την οποία έχει δηλώσει κατά την εγγραφή του στο ΠΣΚΕ. Νέο αίτημα του ίδιου φορέα για τροποποίηση όρων της απόφασης υπαγωγής με το ίδιο περιεχόμενο δεν εξετάζεται κατ' ουσία και αρχειοθετείται.

5. Η τροποποίηση της απόφασης υπαγωγής μπορεί να διενεργηθεί και αυτεπαγγέλτως από την αρμόδια υπηρεσία, εφόσον διαπιστωθεί μεταβολή των όρων της απόφασης υπαγωγής.

6. Για την υποβολή αιτημάτων της παραγράφου 1 απαιτείται η καταβολή παραβόλου το ύψος του οποίου καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Οικονομικών. 

1. Το επενδυτικό σχέδιο ολοκληρώνεται με την υλοποίηση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου και με την έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης, εφόσον εξυπηρετούνται οι αρχικοί σκοποί παραγωγικής λειτουργίας και ο ολοκληρωμένος χαρακτήρας της επένδυσης, εντός της ορισθείσας στην απόφαση υπαγωγής προθεσμίας, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τρία (3) έτη από την ημερομηνία δημοσίευσης της ως άνω απόφασης. Η ολοκλήρωση και έναρξη παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης πιστοποιείται με την έκδοση σχετικής απόφασης από τα αρμόδια όργανα της παραγράφου 7 του άρθρου 14.

2. α. Η προβλεπόμενη στην απόφαση υπαγωγής προθεσμία ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου μπορεί να παραταθεί άπαξ έως δύο (2) έτη κατ' ανώτατο όριο, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
αα. Ηλεκτρονική υποβολή του σχετικού αιτήματος πριν από τη λήξη της προθεσμίας ολοκλήρωσης, όπως αυτή ορίζεται αρχικά στην απόφαση υπαγωγής,
ββ. υλοποίηση του 50% του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου.
β. Η προθεσμία ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου που προβλέπεται στην απόφαση υπαγωγής ή, ύστερα από έγκριση, παράτασης, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην περίπτωση α΄, μπορεί επίσης να παραταθεί για λόγους ανωτέρας βίας για χρονικό διάστημα ίσο με εκείνο της διακοπής ή της καθυστέρησης, με την προϋπόθεση ότι τεκμηριώνεται η δυνατότητα ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου μέσα στη νέα προθεσμία. Το αίτημα παράτασης για λόγους ανωτέρας βίας υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω του ΠΣΚΕ μέσα στην αρχική ή την παραταθείσα προθεσμία ολοκλήρωσης.

3. Για την πιστοποίηση της έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης απαιτείται να τεκμηριώνεται η λειτουργία της μονάδας, ιδίως με την πώληση προϊόντων ή παροχή υπηρεσιών και με την έκδοση όλων των νομιμοποιητικών αδειών.

4. Ο επενδυτής υποβάλλει αίτηση ηλεκτρονικά μέσω του ΠΣΚΕ για την πιστοποίηση της ολοκλήρωσης και της έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης το αργότερο μέσα σε εξήντα (60) ημέρες από τη λήξη της προθεσμίας ολοκλήρωσης της επένδυσης σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 19. Εάν ο φορέας του επενδυτικού σχεδίου δεν υποβάλει την αίτηση της προηγούμενης παραγράφου, συνοδευόμενη από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και εντός της ως άνω προθεσμίας, η επένδυση θεωρείται ως μη ολοκληρωθείσα. Στην περίπτωση αυτή η απόφαση υπαγωγής ανακαλείται και ανακτώνται τα ποσά ενίσχυσης, τα οποία τυχόν έχουν χορηγηθεί, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις παραγράφους 9 και 10 του άρθρου 23.

5. Με την απόφαση προκήρυξης ορίζονται οι προϋποθέσεις ολοκλήρωσης των επενδυτικών σχεδίων.

1. Ο έλεγχος της ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης διενεργείται κατόπιν υποβολής του αιτήματος του άρθρου 18, σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 16.

2. Με την απόφαση ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης καθορίζονται ο χρόνος ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου και το τελικό ποσό ενίσχυσης. Ως χρόνος ολοκλήρωσης νοείται ο πραγματικός χρόνος ολοκλήρωσης φυσικού και οικονομικού αντικειμένου και όχι ο χρόνος δημοσίευσης της απόφασης ολοκλήρωσης.

3. Με την απόφαση ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης δεν μπορεί να επέλθει αύξηση του συνολικού ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου, ούτε του συνολικού ποσού της ενίσχυσης, ούτε των επιμέρους ποσοστών ενίσχυσης ανά ομάδα επιλέξιμων δαπανών, όπως αυτά είχαν οριστεί αρχικά στην απόφαση υπαγωγής.

Η καταβολή της ενίσχυσης ή η χρήση της ωφέλειας από το δικαιούχο μπορεί να πραγματοποιείται είτε εφάπαξ με την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας του επενδυτικού σχεδίου είτε σταδιακά και εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις των επόμενων παραγράφων.
Ο προσδιορισμός των ποσών της δικαιούμενης ενίσχυσης ανά είδος ενίσχυσης γίνεται βάσει των επιμέρους ποσοστών ενίσχυσης ανά ομάδα επιλέξιμων δαπανών, όπως αυτά έχουν οριστεί στην απόφαση υπαγωγής.

1. Φορολογική απαλλαγή
α. Το δικαίωμα έναρξης χρήσης της ωφέλειας του κινήτρου της φορολογικής απαλλαγής θεμελιώνεται με την πιστοποίηση της υλοποίησης του 50% του κόστους του επενδυτικού σχεδίου από το αρμόδιο όργανο ελέγχου. Ο φορέας μπορεί να αξιοποιήσει το σύνολο της δικαιούμενης ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής εντός δεκαπέντε (15) φορολογικών ετών από το έτος θεμελίωσης του δικαιώματος χρήσης της ωφέλειας με τους ακόλουθους περιορισμούς που ισχύουν σωρευτικά:
αα. η ενίσχυση που δικαιούται ο ενδιαφερόμενος να μην υπερβαίνει, κατ΄ έτος, το 1/3 του συνολικού εγκεκριμένου ποσού της φορολογικής απαλλαγής, με εξαίρεση την περίπτωση της μη πλήρους αξιοποίησής του κατά τα προηγούμενα φορολογικά έτη λόγω έλλειψης επαρκών κερδών. Στην περίπτωση αυτή, εναπομείναν ποσό ενίσχυσης από προηγούμενα φορολογικά έτη προστίθεται στο ανωτέρω υπολογιζόμενο μέγιστο ετήσιο ποσό δικαιούμενης ενίσχυσης,
ββ. η ενίσχυση που δικαιούται ο ενδιαφερόμενος να μην υπερβαίνει το 1/3 του συνολικού εγκεκριμένου ποσού της φορολογικής απαλλαγής, μέχρι το φορολογικό έτος της έκδοσης της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.
β. Το ποσό της δικαιούμενης ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής για το τμήμα του εξοπλισμού του επενδυτικού σχεδίου, που αποκτάται με χρηματοδοτική μίσθωση, προσδιορίζεται για κάθε φορολογικό έτος ως ποσοστό επί του τμήματος της αξίας κτήσης του εξοπλισμού, το οποίο εμπεριέχεται στα μισθώματα που καταβλήθηκαν μέχρι τη λήξη του φορολογικού έτους.
γ. Το κατ' έτος αναλωθέν ποσό της φορολογικής απαλλαγής εμφανίζεται σε ειδικό αποθεματικό και αντίστοιχο λογαριασμό στα βιβλία της επιχείρησης, που σχηματίζεται από το φόρο εισοδήματος, ο οποίος δεν καταβλήθηκε λόγω της παρεχόμενης φορολογικής απαλλαγής.
δ. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Οικονομικών εξειδικεύεται ο τρόπος υπολογισμού του ποσού της ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής για κάθε φορολογικό έτος, τυχόν δικαιολογητικά που απαιτούνται για τη χρήση του φορολογικού οφέλους, το περιεχόμενο της Δήλωσης Φορολογικής Απαλλαγής (ΔΦΑ) της περίπτωσης ιβ' της παραγράφου 3 του άρθρου 21 και κάθε συναφές θέμα για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας παραγράφου.

2. Επιχορήγηση
α. Ποσό που ανέρχεται μέχρι το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) της εγκεκριμένης επιχορήγησης μπορεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο με την υλοποίηση έργου συνολικού ύψους ίσου τουλάχιστον με το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του συνολικού κόστους της επένδυσης, ύστερα από σχετικό αίτημα που υποβάλλεται μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) και συνοδεύεται από τα αντίστοιχα δικαιολογητικά υλοποίησης του είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) που ορίζονται στην απόφαση της παραγράφου 2 του άρθρου 77. Το υπόλοιπο ποσό έως το πενήντα τοις εκατό (50%) της εγκεκριμένης επιχορήγησης ή, σε περίπτωση μη εφαρμογής της διάταξης του προηγούμενου εδαφίου, ποσό που ανέρχεται μέχρι το πενήντα τοις εκατό (50%) της εγκεκριμένης επιχορήγησης, μπορεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο ύστερα από αίτημά του και μετά την πιστοποίηση της υλοποίησης του πενήντα τοις εκατό (50%) του συνολικού κόστους του επενδυτικού σχεδίου από αρμόδιο όργανο μέσω επιτόπιου ή διοικητικού ελέγχου.
β. Το υπόλοιπο ποσό της επιχορήγησης ή το σύνολό της σε περίπτωση μη εφαρμογής της ρύθμισης της περίπτωσης α' , καταβάλλεται μετά την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.
γ. Τα ποσά της επιχορήγησης δεν αφαιρούνται από την αξία των επενδυτικών δαπανών προκειμένου να γίνει προσδιορισμός των φορολογητέων κερδών.
δ. Η επιχορήγηση καταβάλλεται απευθείας μέσω ηλεκτρονικής πληρωμής σε τραπεζικό λογαριασμό του φορέα του επενδυτικού σχεδίου και δεν επιτρέπεται η εκχώρησή της σε τρίτους. Κατ' εξαίρεση είναι δυνατή η εκχώρηση της απαίτησης του ποσού της επιχορήγησης σε Τραπεζικά Ιδρύματα για την παροχή βραχυπρόθεσμου δανείου ισόποσου της εκχωρούμενης επιχορήγησης, που χρησιμοποιείται για την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου. Στις περιπτώσεις αυτές η καταβολή της επιχορήγησης γίνεται απευθείας στην Τράπεζα με την οποία έχει υπογραφεί η σύμβαση εκχώρησης της απαίτησης, εφόσον κάθε φορά έχει αναληφθεί ισόποσο τουλάχιστον της καταβαλλόμενης επιχορήγησης τμήμα του βραχυπρόθεσμου αυτού δανείου.

3. Επιδότηση Χρηματοδοτικής Μίσθωσης
α. Η έναρξη της καταβολής της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης μπορεί να πραγματοποιείται μετά την πιστοποίηση από το αρμόδιο όργανο ελέγχου της εγκατάστασης στη μονάδα του συνόλου του μισθωμένου εξοπλισμού, σύμφωνα με τη σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης.
β. Η επιδότηση καταβάλλεται ανά εξάμηνο και μετά την εκάστοτε πληρωμή των δόσεων του μισθώματος εκ μέρους του φορέα της επένδυσης. Το ποσό που καταβάλλεται υπολογίζεται επί της αξίας απόκτησης του εξοπλισμού, το οποίο εμπεριέχεται στις καταβαλλόμενες δόσεις, σύμφωνα με τα εγκεκριμένα ποσοστά ενισχύσεων και με τον περιορισμό της μη υπέρβασης της καταβολής του εξήντα τοις εκατό (60%) του εγκεκριμένου ποσού μέχρι την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας του επενδυτικού σχεδίου.
γ. Είναι δυνατή η προεξόφληση των δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης από το φορέα της επένδυσης μόνο για τους τελευταίους δώδεκα (12) μήνες της σύμβασης μίσθωσης, όπως αυτή έχει εγκριθεί από την αρμόδια υπηρεσία.
δ. Τα ποσά της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης δεν αφαιρούνται από την αξία των επενδυτικών δαπανών προκειμένου να γίνει προσδιορισμός των φορολογητέων κερδών.

4. Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης
α. Η έναρξη της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης μπορεί να πραγματοποιείται μετά την πιστοποίηση από το αρμόδιο όργανο ελέγχου της δημιουργίας των συνδεόμενων με το επενδυτικό σχέδιο θέσεων εργασίας.
β. Η επιδότηση καταβάλλεται ανά εξάμηνο και μετά την εκάστοτε πληρωμή του μισθολογικού κόστους εκ μέρους του φορέα της επένδυσης, με τον περιορισμό της μη υπέρβασης της καταβολής του εξήντα τοις εκατό (60%) του εγκεκριμένου ποσού μέχρι την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.

5.α. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης ορίζονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, η διαδικασία, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την καταβολή της επιχορήγησης, της επιδότησης της χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης των Καθεστώτων Ενισχύσεων του άρθρου 29.

6. Οι επιχορηγήσεις, οι επιδοτήσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης και οι επιδοτήσεις του μισθολογικού κόστους που προβλέπονται στον παρόντα νόμο καλύπτονται από τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων, στον οποίο εγγράφεται η σχετική προβλεπόμενη δαπάνη για κάθε οικονομικό έτος και προέρχονται από εθνικούς πόρους ή Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία ή και από άλλους χρηματοδοτικούς οργανισμούς, σύμφωνα με τις ισχύουσες κάθε φορά διατάξεις της εθνικής και ενωσιακής νομοθεσίας.

7. Τα ποσά της ληφθείσας επιχορήγησης, επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης, επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, καθώς και απαλλαγής από καταβολή φόρου, εμφανίζονται σε λογαριασμό ειδικού αποθεματικού και σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησής του, εντός του χρονικού διαστήματος που προβλέπεται από τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 21, επιστρέφονται και επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται από τον ν. 4174/2013 (Α' 170). Σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησης μέρους ή του συνόλου του αποθεματικού μετά την παρέλευση του ως άνω διαστήματος, προστίθεται στα κέρδη της επιχείρησης και φορολογείται στο φορολογικό έτος, κατά το οποίο έλαβε χώρα η διανομή ή ανάληψη του αντίστοιχου ποσού του αποθεματικού, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας.

Με την επιφύλαξη των διατάξεων του Ειδικού Μέρους, στα ενισχυόμενα επενδυτικά σχέδια εφαρμόζονται οι ακόλουθες διατάξεις:

1. Οι φορείς, των οποίων τα επενδυτικά σχέδια υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος, οφείλουν, πλέον των οριζόμενων στο άρθρο 6, να τηρούν από το χρόνο έναρξης εργασιών του επενδυτικού σχεδίου διπλογραφικό λογιστικό σύστημα (βιβλία Γ' κατηγορίας) ή απλογραφικό λογιστικό σύστημα (βιβλία Β' κατηγορίας) για επενδυτικά σχέδια των οποίων το επιλέξιμο κόστος δεν υπερβαίνει τις τριακόσιες χιλιάδες (300.000) ευρώ, καθώς και διακριτή λογιστική παρακολούθηση των μεγεθών, που σχετίζονται με την υλοποίηση του σχεδίου και τους όρους της απόφασης υπαγωγής. Στις αποφάσεις προκήρυξης μπορεί να ορίζονται πρόσθετα λογιστικά βιβλία και άλλες υποχρεώσεις, που οφείλουν να τηρούν οι φορείς επενδυτικών σχεδίων με απλογραφικό λογιστικό σύστημα (βιβλία Β' κατηγορίας), καθώς και περιπτώσεις, στις οποίες οι φορείς των επενδυτικών σχεδίων πρέπει να τηρούν διπλογραφικό λογιστικό σύστημα (βιβλία Γ' κατηγορίας), πριν από την υποβολή αίτησης υπαγωγής.

2. Ορίζεται διάστημα τήρησης μακροχρόνιων υποχρεώσεων των φορέων μετά την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου και την πιστοποίηση έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας του, ως εξής: τριών (3) ετών από την ημερομηνία ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου για τις Πολύ Μικρές και Μικρές επιχειρήσεις, πέντε (5) ετών για τις Μεσαίες επιχειρήσεις και επτά (7) ετών για τις Μεγάλες επιχειρήσεις. Σε περιπτώσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης, το παραπάνω διάστημα παρατείνεται για όσα επιπλέον έτη διαρκεί η σύμβαση μίσθωσης. Σε περιπτώσεις δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, το παραπάνω διάστημα προσαρμόζεται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περίπτωση γ' της παραγράφου 5 του άρθρου 8.

3. Οι φορείς, μετά την υπαγωγή τους στον παρόντα νόμο και μέχρι τη λήξη του διαστήματος τήρησης μακροχρόνιων υποχρεώσεων οφείλουν:
α. να τηρούν τους όρους της απόφασης υπαγωγής,
β. να μην παύσουν τη λειτουργία της επιχείρησης,
γ. να μη διακόπτουν την παραγωγική δραστηριότητα της επένδυσης,
δ. να αποκτούν την κυριότητα του μισθωμένου εξοπλισμού με τη λήξη της οικείας σύμβασης χρηματοδοτικής μίσθωσης,
ε. να μη μεταβιβάζουν για οποιονδήποτε λόγο πάγια περιουσιακά στοιχεία, τα οποία έτυχαν ενίσχυσης, εκτός εάν αυτά αντικατασταθούν εντός εξαμήνου από άλλα καινούρια, κυριότητας του φορέα και ανάλογης αξίας, που να ανταποκρίνονται στην εξυπηρέτηση της παραγωγικής λειτουργίας της επιχείρησης.
Ο φορέας υπέχει υποχρέωση γνωστοποίησης της αντικατάστασης των ως άνω περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 4.
Εξαιρούνται από την απαγόρευση αυτή τα πάγια περιουσιακά στοιχεία επιχειρήσεων για επενδυτικά σχέδια παραγωγής ηλεκτρισμού από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) που ενισχύονται με τον παρόντα νόμο και αντιστοιχούν στις δαπάνες έργου επέκτασης για τη σύνδεσή τους με το δίκτυο. Τα πάγια αυτά περιουσιακά στοιχεία επιτρέπεται να μεταβιβάζονται στον κύριο του συστήματος ή του δικτύου, εφόσον υπάρχει σχετική υποχρέωση κατά τις ισχύουσες διατάξεις,
στ. να μη μεταβάλλουν τον τόπο εγκατάστασης της επένδυσης, χωρίς προηγούμενη έγκριση του αρμοδίου οργάνου, σύμφωνα με το άρθρο 17, και υπό τους όρους της διατήρησης της επένδυσης στην ίδια Περιφέρεια, εντός της οποίας χορηγήθηκε η ενίσχυση και της μη μεταβολής του είδους και του ποσοστού της,
ζ. να μην εκμισθώνουν μέρος ή το σύνολο της ενισχυθείσας επένδυσης μετά την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου και μέχρι τη λήξη τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων, χωρίς προηγούμενη έγκριση της μεταβολής, σύμφωνα με το άρθρο 17 και υπό τους όρους της φερεγγυότητας του μισθωτή και της συνέχισης της λειτουργίας της ενισχυόμενης επένδυσης στο ίδιο παραγωγικό αντικείμενο. Την ευθύνη για την τήρηση των όρων υπαγωγής υπέχει ο εκμισθωτής. Η υποχρέωση προηγούμενης τροποποίησης ισχύει και στην περίπτωση εκμίσθωσης της επένδυσης πριν την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου, εφόσον η διάρκεια της μίσθωσης εκτείνεται και μετά την ολοκλήρωση της επένδυσης. Από την ανωτέρω υποχρέωση εξαιρούνται οι συμβάσεις μίσθωσης των φορέων επενδυτικών σχεδίων στον τομέα του τουρισμού, οι οποίες αφορούν εμπορικά καταστήματα και καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος εντός της ενισχυόμενης επένδυσης και συνάπτονται μετά την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου είτε πριν από αυτήν, εφόσον η διάρκεια της μίσθωσης εκτείνεται και μετά την ολοκλήρωση της επένδυσης και μέχρι τη λήξη της τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων.
η. να μην συγχωνευθούν, απορροφήσουν ή απορροφηθούν από άλλη εταιρεία ή αποσχίσουν κλάδο, στον οποίο εντάσσεται η ενισχυθείσα επένδυση, χωρίς προηγούμενη έγκριση της αρμόδιας Υπηρεσίας, σύμφωνα με το άρθρο 17. Η έγκριση δίνεται υπό τους όρους της ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου ή συνέχισης της λειτουργίας της επένδυσης στο ίδιο παραγωγικό αντικείμενο, καθώς επίσης υπό τον όρο ανάληψης από το νέο φορέα του συνόλου των υποχρεώσεων που απορρέουν από την απόφαση υπαγωγής,
θ. να γνωστοποιούν κάθε μεταβολή των στοιχείων τους, όπως επωνυμία, νομική μορφή, έδρα, στοιχεία επικοινωνίας και άλλα, καθώς και οποιαδήποτε μεταβολή της εταιρικής τους σύνθεσης. Εάν διαπιστωθεί κατά την ολοκλήρωση της επένδυσης ότι λόγω αλλαγής της εταιρικής σύνθεσης ο φορέας του επενδυτικού σχεδίου έπαυσε να είναι μεσαία ή μικρή επιχείρηση, επέρχεται μείωση του αντίστοιχου ποσοστού ενίσχυσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 5 του άρθρου 17,
ι. να διατηρούν τις Ετήσιες Μονάδες Εργασίας (Ε.Μ.Ε.) τους, όπως προβλέπονται στην απόφαση υπαγωγής, μέχρι τη λήξη του προβλεπόμενου διαστήματος τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων,
ια. να αναρτούν στο τόπο εγκατάστασης της επένδυσης πινακίδα που θα περιέχει την αναφορά της ένταξης της επένδυσης στο Ειδικό Καθεστώς του Αναπτυξιακού Νόμου,
ιβ. να υποβάλλουν Δήλωση Φορολογικής Απαλλαγής (Δ.Φ.Α.) μέσω ΠΣΚΕ στις οριζόμενες προθεσμίες υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, από το πρώτο έτος χρήσης της ωφέλειας και κάθε έτος μέχρι την εξάντληση του δικαιούμενου ποσού ή μέχρι την παρέλευση των δεκαπέντε (15) ετών από τη θεμελίωση του δικαιώματος έναρξης χρήσης της ωφέλειας. Τα δηλωθέντα στη Δ.Φ.Α. στοιχεία διασταυρώνονται από την αρμόδια υπηρεσία με τα αντίστοιχα της οικείας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Η υποχρέωση αυτή ισχύει αποκλειστικά για τους φορείς που κάνουν χρήση της φορολογικής απαλλαγής,
ιγ. να διατηρούν τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες, βάσει των οποίων έτυχαν ειδικής αντιμετώπισης στην αξιολόγηση και στις παρεχόμενες ενισχύσεις, σύμφωνα με τις περιπτώσεις γ', ε', στ', η', θ' και ι' του άρθρου 12.

4. Η γνωστοποίηση των μεταβολών των περιπτώσεων ε' και θ' της προηγούμενης παραγράφου, με τα σχετικά δικαιολογητικά, πραγματοποιείται μέσω του Π.Σ.Κ.Ε. εντός διμήνου από τη συντέλεσή τους.

5. Οι φορείς των επενδυτικών σχεδίων που εντάσσονται στις διατάξεις του παρόντος, διατηρούν λεπτομερείς φακέλους με τις πληροφορίες και τα δικαιολογητικά έγγραφα που απαιτούνται προκειμένου να διαπιστωθεί η πλήρωση όλων των όρων και προϋποθέσεων υπαγωγής, ώστε να ανταποκρίνονται σε ελέγχους που διενεργούνται από τις αρμόδιες εθνικές αρχές ή υπηρεσίες τις Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι ανωτέρω φάκελοι φυλάσσονται για δέκα (10), έτη από την ημερομηνία χορήγησης της τελευταίας ενίσχυσης.

6. Με την απόφαση προκήρυξης καθορίζονται πρόσθετες υποχρεώσεις που απορρέουν από το Ενωσιακό Δίκαιο για τις υπηρεσίες χορήγησης των ενισχύσεων και για τους φορείς των οποίων τα επενδυτικά σχέδια υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος και εντάχθηκαν σε καθεστώς συγχρηματοδότησης.

1. Η παρακολούθηση της τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων των φορέων υλοποίησης των επενδυτικών σχεδίων διενεργείται ετησίως με την αποστολή στοιχείων από τους φορείς, στην αρμόδια υπηρεσία της παραγράφου 2 του άρθρου 13, το αργότερο εντός δύο (2) μηνών από τη συμπλήρωση εκάστου έτους λειτουργίας της ενισχυθείσας επένδυσης, βάσει της ημερομηνίας ολοκλήρωσης και μέχρι τη λήξη του προβλεπόμενου διαστήματος τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων. Τα στοιχεία υποβάλλονται μέσω του ΠΣΚΕ και αφορούν στα εξής:
α) τεκμηρίωση της νόμιμης λειτουργίας του φορέα του επενδυτικού σχεδίου,
β) πιστοποίηση της φερεγγυότητας του φορέα του επενδυτικού σχεδίου,
γ) τεκμηρίωση της παραγωγικής λειτουργίας της ενισχυθείσας επένδυσης,
δ) τεκμηρίωση των θέσεων απασχόλησης,
ε) τυχόν ειδικότερα στοιχεία που ορίζονται με την απόφαση προκήρυξης.

2. Ο έλεγχος των στοιχείων διενεργείται ετησίως σε τυχαίο δείγμα, το οποίο ανέρχεται σε ποσοστό 10% των επενδυτικών σχεδίων που υποβάλλουν στοιχεία, σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο, βάσει καταλόγου που καταρτίζεται μέσω του ΠΣΚΕ. Ο κατάλογος μπορεί να τροποποιείται προκειμένου να συμπεριληφθούν επενδυτικά σχέδια, για τα οποία προέκυψαν ενδείξεις για μη τήρηση των μακροχρόνιων υποχρεώσεών τους. Ο έλεγχος διενεργείται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 16.

3. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού καθορίζεται η διαδικασία, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικά με την παρακολούθηση τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων.

1. Σε περιπτώσεις παραβάσεων των περ. β' , γ' , δ' , ε' , στ' και ι' (για την ενίσχυση μισθολογικού κόστους) της παραγράφου 3 του άρθρου 21 ή εν γένει παραβάσεων των όρων συμβατότητας με το Γ. Α. Κ., ανακαλείται η απόφαση υπαγωγής και ανακτάται με τη διαδικασία είσπραξης δημόσιων εσόδων το σύνολο της ενίσχυσης, προσαυξημένο κατά το ποσό των νόμιμων τόκων από την εκάστοτε καταβολή. Οι σχετικές αποδείξεις καταβολής των ενισχύσεων από το Δημόσιο αποτελούν τίτλο για τη βεβαίωση του χρέους από την αρμόδια Δ.Ο.Υ..

2. Στις λοιπές περιπτώσεις του άρθρου 21 μπορεί να ανακληθεί η απόφαση υπαγωγής και να ανακτηθεί η ενίσχυση ή να παρακρατηθεί ή ανακτηθεί μέρος αυτής προσαυξημένη κατά το ποσό των νόμιμων τόκων από την εκάστοτε καταβολή. Στις περιπτώσεις που η επιχείρηση αξιοποιεί το κίνητρο της φορολογικής απαλλαγής, επιβάλλεται η κύρωση της ολικής ή μερικής απώλειας του φορολογικού οφέλους ή καταβολής του συνόλου ή μέρους τυχόν μη αποδοθέντος φόρου προσαυξημένου κατά το ποσό των νόμιμων τόκων από το κάθε έτος χρήσης της ωφέλειας.

3. Αν δεν τηρηθούν οι όροι υπαγωγής του άρθρου 12 επιστρέφεται το πρόσθετο ποσό ενίσχυσης προσαυξημένο κατά ποσοστό 10%.

4. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι έχουν υποβληθεί στην υπηρεσία ψευδή ή παραπλανητικά στοιχεία ή ότι έχουν αποσιωπηθεί στοιχεία, η γνώση των οποίων θα οδηγούσε στον αποκλεισμό της υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου στις διατάξεις του παρόντος ή θα οδηγούσε στο να υπαχθεί με όρους διαφορετικούς ή σε μη πιστοποίηση της ολοκλήρωσης, η απόφαση υπαγωγής:
α. εάν δεν έχει ολοκληρωθεί η επένδυση και έχει δοθεί τμήμα της ενίσχυσης, η απόφαση υπαγωγής ανακαλείται και επιστρέφεται η χορηγηθείσα ενίσχυση,
β. εάν έχει ολοκληρωθεί η επένδυση, επιστρέφεται το σύνολο της χορηγηθείσας ενίσχυσης.

5. Οι συνέπειες, που προβλέπονται στις παραγράφους 1, 2 και 3 επέρχονται, εφόσον η διαπίστωση της παράβασης γίνει εντός δεκαετίας από την ημερομηνία δημοσίευσης της περίληψης της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας.

6. Σε περίπτωση μη υποβολής στοιχείων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περίπτωση ιβ' της παραγράφου 3 και στην παράγραφο 4 του άρθρου 21 επιβάλλεται στο φορέα πρόστιμο που μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ 0,5% έως 3% της ενίσχυσης, που έχει εγκριθεί, για κάθε έτος μη τήρησης της υποχρέωσης υποβολής στοιχείων, λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικότερες περιστάσεις κάθε υπόθεσης. Σε περίπτωση της κατ' εξακολούθηση παραβίασης της ως άνω υποχρέωσης διατάσσεται αμέσως έλεγχος κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 16 και επιβάλλονται οι αντίστοιχες κυρώσεις του παρόντος άρθρου.

7. Για την επιβολή των κυρώσεων των παραγράφων 2 και 3 εκτιμώνται οι ειδικότερες περιστάσεις κάθε υπόθεσης και λαμβάνονται υπόψη, κατά περίπτωση, κριτήρια, όπως ιδίως ο χρόνος αθέτησης της υποχρέωσης, το ύψος του ποσοστού συμμετοχής στην εταιρική σύνθεση της εταιρίας, το μέγεθος της ενισχυθείσας επένδυσης που εκμισθώθηκε, το ύψος της αξίας των πάγιων περιουσιακών στοιχείων που έχουν ενισχυθεί και μεταβιβάστηκαν, καθώς και ο βαθμός αναίρεσης της υλοποίησης και λειτουργίας της επένδυσης κατά τους όρους της υπαγωγής. Η επιβολή μερικής επιστροφής της εγκριθείσας ενίσχυσης μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ 0,5% και 30%, βάσει των αναφερομένων στο προηγούμενο εδάφιο κριτηρίων.

8. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού οι διαδικασίες ανάκλησης των αποφάσεων υπαγωγής και ανάκτησης ενισχύσεων, ο τρόπος επιβολής προστίμου και είσπραξής του και κάθε άλλο συναφές με την εφαρμογή του παρόντος άρθρου θέμα.

9. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Οικονομικών καθορίζεται η διαδικασία και ο τρόπος για την ανάκληση του φορολογικού οφέλους, την καταβολή των οφειλόμενων φόρων, τον τύπο και το περιεχόμενο της δήλωσης απόδοσης του οφειλόμενου ποσού φόρου, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.

1. Οι αξιολογητές των επενδυτικών σχεδίων προέρχονται από το Εθνικό Μητρώο Πιστοποιημένων Αξιολογητών (Ε.Μ.Π.Α.) του π.δ. 33/2011 (Α' 83), βάσει ηλεκτρονικής κλήρωσης εκτός αν ορίζεται άλλως στην απόφαση προκήρυξης.

2. Η Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων μεριμνά για την κατάρτιση και επιμόρφωση των αξιολογητών και την περιοδική πιστοποίηση των δεξιοτήτων τους.

3. Για την εξειδίκευση των υποχρεώσεων των αξιολογητών κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους και των συνεπειών που επιφέρει η μη συμμόρφωσή τους σε αυτές, εκδίδεται Οδηγός Δεοντολογίας Αξιολογητών από τη Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων, ο οποίος αναρτάται στο διαδίκτυο στην ιστοσελίδα του αναπτυξιακού νόμου.

4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού καθορίζονται οι αποζημιώσεις των μελών του Ε.Μ.Π.Α., για τη συμμετοχή τους στη διαδικασία αξιολόγησης του άρθρου 14.

5. Για όσους εκ των μελών του Μητρώου Αξιολογητών ασκήσουν καθήκοντα αξιολογητών εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 1 έως 3 του ν. 3213/2003 (Α' 309).

1. Για την εξυπηρέτηση των αναγκών παρακολούθησης και ελέγχου των επενδυτικών σχεδίων αξιοποιείται το Εθνικό Μητρώο Πιστοποιημένων Ελεγκτών (ΕΜΠΕ) του π.δ. 33/2011 (Α' 83), εκτός αν ορίζεται άλλως στην απόφαση προκήρυξης.

2. Η Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων μεριμνά για την κατάρτιση και επιμόρφωση των ελεγκτών και την περιοδική πιστοποίηση των δεξιοτήτων τους.

3. Για την εξειδίκευση των υποχρεώσεων των ελεγκτών κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους και των συνεπειών που επιφέρει η μη συμμόρφωσή τους σε αυτές, εκδίδεται Οδηγός Δεοντολογίας Ελεγκτών από τη Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων, ο οποίος αναρτάται στο διαδίκτυο στην ιστοσελίδα του αναπτυξιακού νόμου.

4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού καθορίζονται οι αποζημιώσεις των μελών του ΕΜΠΕ, για τη συμμετοχή τους στη διαδικασία ελέγχου και παρακολούθησης των επενδυτικών σχεδίων, καθώς και το ύψος της ημερήσιας αποζημίωσης και υπερωριακής τους απασχόλησης. Για τον καθορισμό της αποζημίωσης των δημοσίων υπαλλήλων και των υπαλλήλων με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 21 του ν. 4354/2015 (Α' 176).

5. Για τα μέλη του Μητρώου Ελεγκτών εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 1 έως 3 του ν. 3213/2003 (Α' 309) σύμφωνα με το άρθρο 229 του ν. 4281/2014.

1. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού συστήνεται Επιτροπή Διαχείρισης Μητρώων και Ελέγχου Διαδικασιών. Η επιτροπή είναι πενταμελής και αποτελείται από υπαλλήλους του ως άνω Υπουργείου ή και των Περιφερειών. Η Επιτροπή αυτή ασκεί σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες της παραγράφου 2 του άρθρου 13 τις εξής αρμοδιότητες:
α. εξετάζει τις αιτήσεις των υποψήφιων αξιολογητών και ελεγκτών και εισηγείται σχετικά στον αρμόδιο Υπουργό, με απόφαση του οποίου εγγράφονται στα Μητρώα,
β. παρακολουθεί τη συμμόρφωση των εγγεγραμμένων στα Μητρώα στις διατάξεις τους παρόντος, καθώς και την ορθή εφαρμογή εκ μέρους τους του κανονιστικού πλαισίου,
γ. μπορεί να προβαίνει σε συστάσεις προς τους εγγεγραμμένους στα Μητρώα, να επιβάλει την προσωρινή τους παύση, καθώς και να εισηγείται προς τον Υπουργό την οριστική διαγραφή τους, σε περιπτώσεις που διαπιστώνεται πλημμελής ή εκπρόθεσμη εκπλήρωση των καθηκόντων τους,
δ. διενεργεί ελέγχους στις εκθέσεις αξιολόγησης ή ελέγχου που υποβάλλουν οι εγγεγραμμένοι στα Μητρώα,
ε. συντάσσει Οδηγό Διαχείρισης των δύο Μητρώων, ο οποίος περιλαμβάνει τα σχετικά με τα προσόντα και την αξιολόγηση των εγγεγραμμένων σε αυτά.

2. Η Επιτροπή στο τέλος κάθε έτους υποβάλει έκθεση προς τον Υπουργό Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού για την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών εφαρμογής του αναπτυξιακού νόμου, καθώς και προτάσεις για τη βελτίωσή τους.

3. Οι αρμοδιότητες και οι διαδικασίες λειτουργίας της Επιτροπής θα εξειδικευθούν στην απόφαση σύστασής της.

4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού καθορίζονται οι αποζημιώσεις των μελών της ως άνω Επιτροπής, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 21 του ν. 4354/2015 (Α' 176).

1. Οι αποφάσεις ανάκλησης και επιστροφής ενισχύσεων, εκτός από αυτές που εκδίδονται κατόπιν αιτήσεων των φορέων των επενδύσεων, καθώς και ο τρόπος συμμόρφωσης προς δικαστικές αποφάσεις και συστάσεις ελεγκτικών οργάνων για επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος, εκδίδονται κατόπιν γνωμοδότησης Γνωμοδοτικών Επιτροπών. Οι Επιτροπές αυτές συνιστώνται και συγκροτούνται με απόφαση του αρμοδίου οργάνου της παραγράφου 7 του άρθρου 14. Στην απόφαση συγκρότησης ορίζεται η σύνθεση της Επιτροπής, τυχόν ειδικές περιπτώσεις σχετικά με την έκδοση αποφάσεων τροποποιήσεων, ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας επενδύσεων για τις οποίες απαιτείται προηγούμενη γνωμοδότηση, καθώς και κάθε θέμα σχετικό με τον τρόπο λειτουργίας της. Ο αριθμός των μελών της Επιτροπής με δικαίωμα ψήφου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δεκαπέντε (15). Τα μέλη αυτά προέρχονται από στελέχη των φορέων της παραγράφου 2 του άρθρου 13, συναρμόδιων υπουργείων και εποπτευόμενων φορέων, με εμπειρία σε θέμα του παρόντος νόμου, καθώς και από εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων και ειδικούς σε θέματα επενδύσεων και η θητεία τους ορίζεται διετής.
Στις Επιτροπές συμμετέχει ο Νομικός Σύμβουλος ή Πάρεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους του οικείου Φορέα, χωρίς δικαίωμα ψήφου.

2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού καθορίζονται οι αποζημιώσεις των μελών των ως άνω Επιτροπών. Για τον καθορισμό της αποζημίωσης των δημοσίων υπαλλήλων και των υπαλλήλων με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 21 του ν. 4354/2015 (Α' 176).

Δεν απαιτείται δημοσίευση των αποφάσεων συγκρότησης των συλλογικών οργάνων του παρόντος, όπως των επιτροπών αξιολόγησης επενδυτικών σχεδίων, των επιτροπών εξέτασης των ενστάσεων, των οργάνων ελέγχου επενδύσεων, της Επιτροπής Διαχείρισης Μητρώων και Ελέγχου Διαδικασιών και των γνωμοδοτικών επιτροπών αλλά απαιτείται η ανάρτηση στο πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ.

1. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού καθορίζεται ετησίως το ποσό κατά είδος ενίσχυσης που θα χορηγείται ανά καθεστώς, που συνίσταται και προκηρύσσεται βάσει του παρόντος. Με όμοια απόφαση μπορεί να αναπροσαρμόζονται τα ως άνω ποσά, έως το προβλεπόμενο στον Γ.Α.Κ. όριο ανά καθεστώς.

2. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού κατανέμονται τα ποσά της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου μεταξύ των αρμόδιων Φορέων εφαρμογής της παραγράφου 2 του άρθρου 13.

1. Τα καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος προκηρύσσονται με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού ή με κοινές αποφάσεις του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και τυχόν συναρμόδιων Υπουργών, όπου αυτό απαιτείται.

2. H απόφαση προκήρυξης περιλαμβάνει κατ' ελάχιστον τα παρακάτω:
α. το στόχο του καθεστώτος,
β. τη διάρκεια του καθεστώτος και των κύκλων υποβολής των αιτήσεων υπαγωγής,
γ. τον συνολικό προϋπολογισμό του καθεστώτος και την προέλευση της δημόσιας χρηματοδότησης για κάθε κύκλο υποβολής,
δ. τους αρμόδιους φορείς εφαρμογής του καθεστώτος ενίσχυσης,
ε. τις προϋποθέσεις συμμετοχής και τις προδιαγραφές των σχεδίων που είναι επιλέξιμα,
στ. τους κανόνες επιλεξιμότητας δαπανών, όπου αυτό απαιτείται,
ζ. τα κριτήρια αξιολόγησης, καθώς και την ελάχιστη βαθμολογία που απαιτείται να λάβει το σχέδιο προκειμένου να είναι επιλέξιμο,
η. τη μορφή και το ύψος των χορηγούμενων ενισχύσεων,
θ. τις υποχρεώσεις των ενισχυόμενων φορέων, τόσο κατά το στάδιο υλοποίησης του σχεδίου όσο και μετά την ολοκλήρωσή του,
ι. το ύψος του παραβόλου για την υποβολή αιτήσεων υπαγωγής, αιτημάτων τροποποίησης των αποφάσεων υπαγωγής, καθώς και ελέγχου επενδυτικών σχεδίων,
ια. τα συνοδευτικά δικαιολογητικά για την υποβολή των αιτήσεων υπαγωγής και τροποποίησης της απόφασης υπαγωγής.
ιβ. τους όρους και τις προϋποθέσεις για την πιστοποίηση της ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.

3. Η απόφαση προκήρυξης του καθεστώτος ενίσχυσης συνιστά αυτοδίκαιη πρόταση εγγραφής ενάριθμου έργου στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Το ποσό ενίσχυσης της επιχορήγησης, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του μισθολογικού κόστους, όπως ορίζεται με την κοινή υπουργική απόφαση της παραγράφου 1 του άρθρου 28, αποτελεί τον προϋπολογισμό του ενάριθμου έργου.

Οι αρμόδιες Υπηρεσίες εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος, υπό το συντονισμό και σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων, συλλέγουν, επεξεργάζονται και αναλύουν ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα των ενισχυόμενων επενδύσεων και συντάσσουν αναφορές σε ετήσια βάση, οι οποίες ενδεικτικά περιλαμβάνουν στοιχεία σχετικά με τους πόρους που διατέθηκαν, τις επενδύσεις που ενισχύθηκαν, τις θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν ανά κλάδο και περιφέρεια, τα αποτελέσματα των ενισχύσεων στις επιχειρήσεις που τις λαμβάνουν, την επίδρασή τους στην ανάπτυξη και τις δημοσιονομικές επιπτώσεις τόσο στον Τακτικό Προϋπολογισμό, όσο και στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Ο Υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού υποβάλλει το πρώτο τρίμηνο εκάστου έτους σχετική έκθεση - απολογισμό για την εφαρμογή του παρόντος στη Βουλή των Ελλήνων.

1. Για την υπαγωγή των επενδυτικών σχεδίων στα καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος έχουν εφαρμογή τα όρια κοινοποίησης της παραγράφου 1 του άρθρου 4 Γ.Α.Κ..

2. Περίληψη της απόφασης υπαγωγής και της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και αναρτάται στη Διαύγεια.

3. Οι φορείς εφαρμογής των καθεστώτων ενίσχυσης διατηρούν λεπτομερείς φακέλους των επενδυτικών σχεδίων, προκειμένου να ανταποκρίνονται σε ελέγχους που διενεργούνται από τις αρμόδιες εθνικές αρχές ή υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι ανωτέρω φάκελοι φυλάσσονται για δέκα (10) έτη από τη χρονολογία κατά την οποία χορηγήθηκε η τελευταία ενίσχυση δυνάμει του καθεστώτος.

4. Κάθε πληροφορία που αφορά στην εφαρμογή των καθεστώτων του παρόντος αναρτάται σε ιστοσελίδα, ο διαδικτυακός τόπος της οποίας ανακοινώνεται μέσω της ιστοσελίδας του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού.
Οι ανακοινώσεις, προσκλήσεις και οι εν γένει ενημερωτικές αναρτήσεις των υπηρεσιών στην ιστοσελίδα αυτή επέχουν θέση δημοσίευσης.

5. Οι φορείς των επενδυτικών σχεδίων έχουν τη δυνατότητα παρακολούθησης μέσω του ΠΣΚΕ της πορείας του συνόλου των αιτημάτων τους.

6. Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου έχει εφαρμογή το άρθρο 9 Γ.Α.Κ..

1. Δικαιούχοι των ενισχύσεων του καθεστώτος «Ενισχύσεις Μηχανολογικού Εξοπλισμού» είναι οι επιχειρήσεις που ορίζονται στο άρθρο 6, με την επιφύλαξη της υποπερίπτωσης εε' της περίπτωσης β' του άρθρου 33.

2. Στις διατάξεις του παρόντος καθεστώτος υπάγονται τα επενδυτικά σχέδια του άρθρου 7, με εξαίρεση τα προβλεπόμενα στην περίπτωση α' της παραγράφου 4 του άρθρου 7.

Τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια ενισχύονται για τις ακόλουθες δαπάνες των περιφερειακών ενισχύσεων του άρθρου 8:

α) αγορά και εγκατάσταση καινούργιων μηχανημάτων συμπεριλαμβανομένων των ειδικών εγκαταστάσεων,
β) αγορά και εγκατάσταση μηχανημάτων όχι παλαιότερων των επτά (7) ετών από την ημερομηνία πρώτης κτήσης τους, που προέρχονται από παραγωγική μονάδα για την οποία σωρευτικά συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:
αα) η μονάδα αυτή έχει παύσει τη λειτουργία της,
ββ) η αγορά πραγματοποιείται από τον φορέα του επενδυτικού σχεδίου που δεν σχετίζεται με τον πωλητή,
γγ) η οικεία συναλλαγή γίνεται με τους συνήθεις όρους της αγοράς,
δδ) στοιχεία ενεργητικού που έχουν επιχορηγηθεί στο παρελθόν από άλλα καθεστώτα ενισχύσεων εξαιρούνται από τις επιλέξιμες δαπάνες, και
εε) η αγορά πραγματοποιείται από ΜΜΕ,
γ) μισθώματα χρηματοδοτικής μίσθωσης καινούργιων μηχανημάτων με την υποχρέωση ότι αυτά θα περιέλθουν στην κυριότητα του μισθωτή κατά τη λήξη της σύμβασης χρηματοδοτικής μίσθωσης,
δ) αγορά μεταφορικών μέσων, σύμφωνα με τους περιορισμούς της περίπτωσης γ' της παραγράφου 3 και της περίπτωσης β' της παραγράφου 6 του άρθρου 8.
ε) δαπάνες εκσυγχρονισμού ειδικών εγκαταστάσεων (που δεν αφορούν σε κτήρια) και μηχανολογικών εγκαταστάσεων.

Τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στο παρόν καθεστώς ενισχύονται με το κίνητρο της φορολογικής απαλλαγής, όπως αυτή ορίζεται στην περίπτωση α' της παραγράφου 1 του άρθρου 10.

Τα ποσοστά ενισχύσεων για το παρόν καθεστώς χορηγούνται με βάση τα ανώτατα ποσοστά του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων της παρ.1 του άρθρου 11.

Τα επενδυτικά σχέδια του παρόντος καθεστώτος αξιολογούνται με τη μέθοδο της άμεσης αξιολόγησης του άρθρου 14 με κριτήρια, τα οποία καθορίζονται στην απόφαση προκήρυξης. Στα επενδυτικά αυτά σχέδια θα διενεργείται διοικητικός έλεγχος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 16. Επιτόπιοι έλεγχοι θα διενεργούνται επί τυχαίου δείγματος σε ποσοστό τουλάχιστον είκοσι τοις εκατό (20%) των εγκεκριμένων επενδυτικών σχεδίων.

1. Δικαιούχοι των ενισχύσεων του παρόντος καθεστώτος είναι οι επιχειρήσεις που ορίζονται στο άρθρο 6.

2. Στις διατάξεις του παρόντος καθεστώτος υπάγονται τα επενδυτικά σχέδια του άρθρου 7.

1. Τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια ενισχύονται για το σύνολο των δαπανών του άρθρου 8.

2. Επιπλέον και συμπληρωματικά προς τις περιφερειακές ενισχύσεις της παραγράφου 1, τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια μπορούν να ενισχυθούν και: α) για τις δαπάνες των παραγράφων 1, 6 και 10 του άρθρου 9 και β) για τις δαπάνες αυτοπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή/και παραγωγής θερμότητας/ψύξης από ΑΠΕ για ιδία χρήση της παραγράφου 8 του άρθρου 9.

3. Τα επενδυτικά σχέδια των υπό ίδρυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων μπορούν να ενισχυθούν επιπλέον και συμπληρωματικά προς τις περιφερειακές ενισχύσεις της παραγράφου 1 με τις δαπάνες εκκίνησης της παραγράφου 2 του άρθρου 9.

4. Τα επενδυτικά σχέδια συμπαραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ ενισχύονται μόνο για τις δαπάνες της παραγράφου 7 του άρθρου 9.

5. Τα επενδυτικά σχέδια Μικρών Υδροηλεκτρικών Σταθμών, Υβριδικών Σταθμών από ΑΠΕ στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, παραγωγής βιοκαυσίμων και παραγωγής θερμότητας/ψύξης από ΑΠΕ ενισχύονται μόνο για τις δαπάνες της παραγράφου 8 του άρθρου 9.

6. Τα επενδυτικά σχέδια αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης ενισχύονται μόνο για τις δαπάνες της παραγράφου 9 του άρθρου 9.

1. Τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια ενισχύονται με το κίνητρο της φορολογικής απαλλαγής, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, όπως αυτά ορίζονται στις περιπτώσεις α' , γ' και δ' της παραγράφου 1 του άρθρου 10 και με την επιφύλαξη της παραγράφου 1 του άρθρου 8.

2. Τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 12 ενισχύονται επιπλέον με το κίνητρο της επιχορήγησης της περίπτωσης β' της παραγράφου 1 του άρθρου 10

1. Τα ποσοστά ενισχύσεων για το παρόν καθεστώς χορηγούνται:
α) με βάση τα ανώτατα ποσοστά του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων, για το σύνολο των δαπανών του άρθρου 8 και
β) με βάση τα ανώτατα ποσοστά και ποσά ενίσχυσης, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 11, για τις δαπάνες των παραγράφων 2 έως 6 του άρθρου 38.

2. Το ποσοστό της επιχορήγησης για τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 12 ορίζεται στο εβδομήντα τοις εκατό (70%) της ανώτατης επιτρεπόμενης έντασης ενίσχυσης.

Τα επενδυτικά σχέδια του παρόντος καθεστώτος αξιολογούνται με τη μέθοδο της συγκριτικής αξιολόγησης, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 14. Στα επενδυτικά αυτά σχέδια θα διενεργείται επιτόπιος έλεγχος, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 16.

1. Δικαιούχοι των ενισχύσεων του παρόντος καθεστώτος είναι οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ) που πληρούν σωρευτικά τα παρακάτω κριτήρια: α) Είναι νέες. Για τις ανάγκες του παρόντος «Νέες ΜΜΕ» λογίζονται οι υπό σύσταση ή νεοσύστατες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εφόσον κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής δεν έχει παρέλθει επταετία από την ημερομηνία καταχώρισής τους στο Γ.Ε.Μ.Η. και δεν έχουν συ σταθεί μέσω συγχώνευσης, εκτός εάν η καθεμία από τις συγχωνευθείσες εμπίπτει στον περιορισμό της επταετίας. Δεν χαρακτηρίζονται ως «Νέες ΜΜΕ», οι ΜΜΕ του προηγούμενου εδαφίου, οι οποίες ελέγχονται από μετόχους επιχειρήσεων που διέκοψαν τη λειτουργία τους κατά το προηγούμενο δωδεκάμηνο, εφόσον δραστηριοποιούνται στην ίδια ή σε όμορες αγορές, β) δεν είναι συνεργαζόμενες ή συνδεδεμένες επιχειρήσεις, κατά την έννοια του άρθρου 3 του Παραρτήματος I του Γ. Α. Κ. «ΟΡΙΣΜΟΣ ΜΜΕ» και επιπλέον δεν συνδέονται μέσω φυσικών προσώπων με μεγάλη επιχείρηση, ανεξαρτήτως αγοράς στην οποία δραστηριοποιούνται. Στις ομάδες φυσικών προσώπων που ενεργούν από κοινού, προσμετρώνται επίσης και οι συγγενείς α', β' βαθμού και οι σύζυγοι αυτών.

2. Δικαιούχοι για το παρόν καθεστώς είναι, επιπλέον, οι νέες ΜΜΕ στην εταιρική σύνθεση των οποίων μετέχουν και φυσικά πρόσωπα που διατηρούν μικρή ατομική επιχείρηση, εφόσον η τελευταία δεν είναι συνδεδεμένη ή συνεργαζόμενη με άλλες επιχειρήσεις.

3. Στις διατάξεις του παρόντος καθεστώτος υπάγονται τα επενδυτικά σχέδια του άρθρου 7.

1. Τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια ενισχύονται για το σύνολο των δαπανών του άρθρου 8.

2. Επιπλέον και συμπληρωματικά προς τις περιφερειακές ενισχύσεις της παραγράφου 1, τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια μπορούν να ενισχυθούν και α) για τις δαπάνες των παραγράφων 1, 6 και 10 του άρθρου 9 και β) για τις δαπάνες αυτοπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή/και παραγωγής θερμότητας/ψύξης από ΑΠΕ για ιδία χρήση της παραγράφου 8 του άρθρου 9.

3. Τα επενδυτικά σχέδια των υπό ίδρυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων μπορούν να ενισχυθούν επιπλέον και συμπληρωματικά προς τις περιφερειακές ενισχύσεις της παραγράφου 1 με τις δαπάνες εκκίνησης της παραγράφου 2 του άρθρου 9.

4. Τα επενδυτικά σχέδια συμπαραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ ενισχύονται μόνο για τις δαπάνες της παραγράφου 7 του άρθρου 9.

5. Τα επενδυτικά σχέδια Μικρών Υδροηλεκτρικών Σταθμών, Υβριδικών Σταθμών από ΑΠΕ στα ΜΔΝ, παραγωγής βιοκαυσίμων και παραγωγής θερμότητας/ψύξης από ΑΠΕ ενισχύονται μόνο για τις δαπάνες της παραγράφου 8 του άρθρου 9.

6. Τα επενδυτικά σχέδια αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης ενισχύονται μόνο για τις δαπάνες της παραγράφου 9 του άρθρου 9.

Τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια ενισχύονται με τα κίνητρα της φορολογικής απαλλαγής, της επιχορήγησης, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, όπως αυτά ορίζονται στις περιπτώσεις α' , β' , γ' , και δ' της παραγράφου 1 του άρθρου 10 και με την επιφύλαξη της παραγράφου 1 του άρθρου 8.

1. Τα ποσοστά ενισχύσεων για το παρόν καθεστώς χορηγούνται:
α) με βάση τα ανώτατα ποσοστά του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων για το σύνολο των δαπανών του άρθρου 8,
β) με βάση τα ανώτατα ποσοστά ενίσχυσης, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 11, για τις δαπάνες των παραγράφων 2 έως 6 του άρθρου 43.

2. Το ποσοστό της επιχορήγησης για το παρόν καθεστώς ενισχύσεων ορίζεται στο εβδομήντα τοις εκατό (70%) της ανώτατης επιτρεπόμενης έντασης ενίσχυσης, εξαιρουμένων των επενδυτικών σχεδίων που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 12, για τα οποία το ποσοστό επιχορήγησης ορίζεται στο εκατό τοις εκατό (100%).

Τα επενδυτικά σχέδια του παρόντος καθεστώτος αξιολογούνται με τη μέθοδο της συγκριτικής αξιολόγησης, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 14. Στα επενδυτικά αυτά σχέδια θα διενεργείται επιτόπιος έλεγχος, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 16.

1. Δικαιούχοι του παρόντος καθεστώτος είναι οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ).

2. Τα υπαγόμενα επενδυτικά σχέδια στο παρόν καθεστώς αφορούν στην ανάπτυξη τεχνολογίας ή/και στη δια της τεχνολογικής ανάπτυξης παροχή υπηρεσιών, παραγωγή καινοτόμων προϊόντων ή στην εισαγωγή διαδικαστικών ή οργανωτικών καινοτομιών. Τα ανωτέρω σχέδια πρέπει να πληρούν μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) να αξιοποιούν αποτελέσματα έρευνας και ανάπτυξης, εφόσον αποδεικνύεται η συνάφεια των ερευνητικών αποτελεσμάτων και του παραγόμενου προϊόντος ή της παρεχόμενης υπηρεσίας και η επένδυση συνίσταται στην εμπορική εκμετάλλευση του παραχθέντος ερευνητικού αποτελέσματος,
β) να επιδιώκουν τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό τους με τη χρήση διαδικαστικών και οργανωτικών καινοτομιών, με έργα και προγράμματα ανάπτυξης και αξιοποίηση εξειδικευμένου επιστημονικού και ερευνητικού δυναμικού,
γ) να αποσκοπούν στην εφαρμοσμένη χρήση της γνώσης για τη δημιουργία νέων ή βελτιωμένων προϊόντων, διαδικασιών και υπηρεσιών, που θα τυγχάνουν άμεσης παραγωγικής και εμπορικής αποδοχής.

3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων προσδιορίζεται η διαδικασία χαρακτηρισμού των προϊόντων, των παραγωγικών διαδικασιών και των υπηρεσιών ως καινοτομικών.

1. Τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια ενισχύονται για το σύνολο των δαπανών του άρθρου 8.

2. Επιπλέον και συμπληρωματικά προς τις περιφερειακές ενισχύσεις της παραγράφου 1, τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια μπορούν να ενισχυθούν και α) για τις δαπάνες των παραγράφων 1, 3, 4, 6 και 10 του άρθρου 9 και β) για τις δαπάνες αυτοπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή/και παραγωγής θερμότητας/ψύξης από ΑΠΕ για ιδία χρήση της παραγράφου 8 του άρθρου 9.

3. Τα επενδυτικά σχέδια των υπό ίδρυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων μπορούν να ενισχυθούν επιπλέον και συμπληρωματικά προς τις περιφερειακές ενισχύσεις της παραγράφου 1 με τις δαπάνες εκκίνησης της παραγράφου 2 του άρθρου 9.

4. Τα επενδυτικά σχέδια συμπαραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ ενισχύονται μόνο για τις δαπάνες των παραγράφων 3, 4 και 7 του άρθρου 9.

5. Τα επενδυτικά σχέδια Μικρών Υδροηλεκτρικών Σταθμών, Υβριδικών Σταθμών από ΑΠΕ στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, παραγωγής βιοκαυσίμων και παραγωγής θερμότητας/ψύξης από ΑΠΕ ενισχύονται μόνο για τις δαπάνες των παραγράφων 3,4 και 8 του άρθρου 9.

6. Τα επενδυτικά σχέδια αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης ενισχύονται μόνο για τις δαπάνες των παραγράφων 3,4 και 9 του άρθρου 9.

Τα επενδυτικά σχέδια του παρόντος καθεστώτος ενισχύονται με τα κίνητρα της φορολογικής απαλλαγής, της επιχορήγησης, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, όπως αυτά ορίζονται στις περιπτώσεις α' , β' , γ' και δ' της παραγράφου 1 του άρθρου 10 και με την επιφύλαξη της παραγράφου 1 του άρθρου 8.

1. Τα ποσοστά ενισχύσεων χορηγούνται με βάση:
α) τα ανώτατα ποσοστά του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων για το σύνολο των δαπανών του άρθρου 8 και
β) τα ανώτατα ποσοστά ενίσχυσης, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 11, για τις αντίστοιχες δαπάνες των παραγράφων 2 έως 6 του άρθρου 48.

2. Το ποσοστό της επιχορήγησης για το παρόν καθεστώς ενισχύσεων ορίζεται στο εβδομήντα τοις εκατό (70%) της ανώτατης επιτρεπόμενης έντασης ενίσχυσης, εξαιρουμένων των επενδυτικών σχεδίων που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 12, για τα οποία το ποσοστό επιχορήγησης ορίζεται στο εκατό τοις εκατό (100%).

Τα επενδυτικά σχέδια του παρόντος καθεστώτος αξιολογούνται με τη μέθοδο της συγκριτικής αξιολόγησης, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 14. Στα επενδυτικά αυτά σχέδια θα διενεργείται επιτόπιος έλεγχος, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 16.

1. Επιχειρηματικές συστάδες (cluster) θεωρούνται για τις ανάγκες του παρόντος δίκτυα επιχειρήσεων, στα οποία μπορούν να συμμετέχουν ερευνητικά/εκπαιδευτικά ιδρύματα (πανεπιστήμια, δημόσιοι και ιδιωτικοί οργανισμοί έρευνας και ανάπτυξης, Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ. κ.λπ.), που δραστηριοποιούνται σε περιφερειακό ή διαπεριφερειακό επίπεδο και έχουν θεματική εστίαση. Οι επιχειρηματικές συστάδες διευθύνονται και συντονίζονται από φορέα διαχείρισης με νομική προσωπικότητα, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 6, στον οποίο συμμετέχουν όλα τα μέλη του. Ο φορέας διαχείρισης της επιχειρηματικής συστάδας την εκπροσωπεί, αναπτύσσει και εφαρμόζει δραστηριότητες που υποστηρίζουν την ανάπτυξή της και δημιουργεί προστιθέμενη αξία για καθέναν από τους συμμετέχοντες σε αυτήν.

 2. Στις επιχειρηματικές συστάδες που υπάγονται στο παρόν καθεστώς πρέπει να συμμετέχουν τουλάχιστον:
α) έξι (6) επιχειρήσεις για επενδυτικά σχέδια που πρόκειται να υλοποιηθούν στην Περιφέρεια Αττικής ή στο Νομό Θεσσαλονίκης, ή
β) τέσσερις (4) επιχειρήσεις για επενδυτικά σχέδια, που πρόκειται να υλοποιηθούν στους λοιπούς νομούς της επικράτειας.
Αν οι κοινές δράσεις αναπτύσσονται συνδυαστικά στις γεωγραφικές περιοχές των περιπτώσεων α' και β' της προηγούμενης παραγράφου, ο ελάχιστος απαιτούμενος αριθμός συμμετεχόντων στην επιχειρηματική συστάδα προσδιορίζεται κατά αντιστοιχία προς τις περιπτώσεις αυτές, με βάση τους νομούς στους οποίους πραγματοποιούνται οι επενδυτικές δαπάνες που υπερβαίνουν το 50% του επιλέξιμου κόστους. Αν στην επιχειρηματική συστάδα συμμετέχουν επιχειρήσεις συνδεδεμένες ή συνεργαζόμενες, αυτές θεωρούνται ως μία για τον προσδιορισμό του ελάχιστου απαιτούμενου αριθμού επιχειρήσεων της παρούσας παραγράφου.

3. Αιτήσεις υπαγωγής στις διατάξεις του παρόντος καθεστώτος μπορεί να υποβληθούν από το φορέα διαχείρισης υφιστάμενων ή υπό σύσταση επιχειρηματικών συστάδων και όχι από μεμονωμένα ή εν δυνάμει μέλη της. Εφόσον ο φορέας διαχείρισης δεν έχει ήδη συσταθεί κατά την υπαγωγή του σχεδίου στις διατάξεις του παρόντος καθεστώτος, οι διαδικασίες σύστασής του πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί εντός της προθεσμίας η οποία τάσσεται στην απόφαση υπαγωγής. Ο φορέας διαχείρισης συνιστά το φορέα υλοποίησης του ενισχυόμενου επενδυτικού σχεδίου.

Στο παρόν καθεστώς υπάγονται επενδυτικά σχέδια τα οποία αποτελούν κοινές δράσεις και τελούν σε συνάφεια ή προς εξυπηρέτηση και υποστήριξη των κύριων δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων και φορέων που απαρτίζουν τις επιχειρηματικές συστάδες. Υπαγόμενα επενδυτικά σχέδια είναι όσα προβλέπονται στο άρθρο 7. Κατά παρέκκλιση της παραγράφου 2 του άρθρου 7 μπορούν να υπαχθούν και επενδυτικά σχέδια επιχειρήσεων, που υπάγονται στους ενισχυόμενους κλάδους του άρθρου 7, και των οποίων η κοινή δράση αφορά στους εξής Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας:
-69- Νομικές και λογιστικές δραστηριότητες.
-70.2- Δραστηριότητες παροχής συμβουλών διαχείρισης.
-71- Αρχιτεκτονικές δραστηριότητες και δραστηριότητες μηχανικών - τεχνικές δοκιμές και αναλύσεις.
-73- Διαφήμιση και έρευνα αγοράς.

1. Τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια ενισχύονται για το σύνολο των δαπανών του άρθρου 8.

2. Επιπλέον και συμπληρωματικά προς τις περιφερειακές ενισχύσεις της παραγράφου 1, τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια μπορούν να ενισχυθούν και α) για τις δαπάνες των παραγράφων 1, 6 και 10 του άρθρου 9 και β) για τις δαπάνες αυτοπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή/και παραγωγής θερμότητας/ψύξης από ΑΠΕ για ιδία χρήση της παραγράφου 8 του άρθρου 9.

3. Τα επενδυτικά σχέδια συμπαραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ ενισχύονται μόνο για τις δαπάνες της παραγράφου 7 του άρθρου 9.

4. Τα επενδυτικά σχέδια Μικρών Υδροηλεκτρικών Σταθμών, Υβριδικών Σταθμών από ΑΠΕ στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, παραγωγής βιοκαυσίμων και παραγωγής θερμότητας/ψύξης από ΑΠΕ ενισχύονται μόνο για τις δαπάνες της παραγράφου 8 του άρθρου 9.

5. Τα επενδυτικά σχέδια αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης ενισχύονται μόνο για τις δαπάνες της παραγράφου 9 του άρθρου 9.

6. Οι επιχειρηματικές συστάδες, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως καινοτομικές, ενισχύονται επιπλέον για τις δαπάνες της παραγράφου 5 του άρθρου 9.

1. Η ενίσχυση χορηγείται αποκλειστικά στους φορείς που διαχειρίζονται τις επιχειρηματικές συστάδες.

2. Οι επιχειρηματικές συστάδες που αποτελούνται από ΜΜΕ, ενισχύονται με τις ενισχύσεις της φορολογικής απαλλαγής, της επιχορήγησης, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, όπως αυτές ορίζονται στις περιπτώσεις α' , β' , γ' και δ' , της παραγράφου 1 του άρθρου 10 και με την επιφύλαξη της παραγράφου 1 του άρθρου 8.

3. Στις επιχειρηματικές συστάδες, στις οποίες περιλαμβάνεται μεγάλη επιχείρηση με ποσοστό συμμετοχής στο φορέα διαχείρισης μεγαλύτερο του 50%, παρέχονται τα κίνητρα της φορολογικής απαλλαγής, της επιδότησης της χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης.

Τα ποσοστά ενισχύσεων χορηγούνται με βάση:
α) τα ανώτατα ποσοστά του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων για το σύνολο των δαπανών του άρθρου 8 και
β) τα ανώτατα ποσοστά ενίσχυσης, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 11, για τις αντίστοιχες δαπάνες του άρθρου 54.

1. Οι συνεργατικοί σχηματισμοί καινοτομίας (επιχειρηματικές συστάδες καινοτομίας- clusters καινοτομίας) πρέπει να πληρούν, εκτός από τις προϋποθέσεις των προηγούμενων άρθρων, και τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 27 Γ.Α. Κ..

2. Η πρόσβαση στις εγκαταστάσεις, στον εξοπλισμό και στις δραστηριότητες του συνεργατικού σχηματισμού καινοτομίας είναι ανοικτή σε διάφορους χρήστες, παρέχεται με διαφάνεια και άνευ διακρίσεων και οι όροι της δημοσιεύονται. Οι επιχειρήσεις που έχουν χρηματοδοτήσει τουλάχιστον το 10% των επενδυτικών δαπανών του συνεργατικού σχηματισμού καινοτομίας μπορούν να έχουν πρόσβαση με ευνοϊκότερους όρους. Η πρόσβαση είναι ανάλογη προς τη συμβολή της επιχείρησης στις επενδυτικές δαπάνες για να αποφεύγεται η υπεραντιστάθμιση.

3. Τα τέλη που χρεώνονται για τη χρήση του εξοπλισμού του συνεργατικού σχηματισμού και τη συμμετοχή στις δραστηριότητές του αντιστοιχούν στην τιμή της αγοράς ή αντικατοπτρίζουν το σχετικό κόστος.
Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και των συναρμόδιων Υπουργών, προσδιορίζεται η διαδικασία χαρακτηρισμού των προϊόντων, των παραγωγικών διαδικασιών και των υπηρεσιών ως καινοτομικών.

Τα επενδυτικά σχέδια του παρόντος καθεστώτος αξιολογούνται με τη μέθοδο της συγκριτικής αξιολόγησης, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 14. Στα επενδυτικά αυτά σχέδια θα διενεργείται επιτόπιος έλεγχος, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 16.

1. Δικαιούχοι των ενισχύσεων του παρόντος είναι οι Πολύ Μικρές και Μικρές Επιχειρήσεις κατά την έννοια του άρθρου 2 του Παραρτήματος I του Κανονισμού (ΕΕ) αριθμ. 651/2014 της Επιτροπής της 17ης Ιουνίου 2014.

2. Τα είδη των επενδυτικών σχεδίων που υπάγονται στο παρόν ορίζονται με την απόφαση Προκήρυξης του καθεστώτος και επιλέγονται από τα σχέδια που αναφέρονται στο άρθρο 7.

3.α. Τα υπαγόμενα στο παρόν επενδυτικά σχέδια ενισχύονται για το σύνολο των δαπανών του άρθρου 8.
β. Επιπλέον και συμπληρωματικά προς τις περιφερειακές ενισχύσεις της περίπτωσης α΄ μπορούν να ενισχυθούν και α) για τις δαπάνες των παραγράφων 1, 2, 6 και 10 του άρθρου 9 και β) για τις δαπάνες αυτοπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή/και παραγωγής θερμότητας/ψύξης από ΑΠΕ για ιδία χρήση της παραγράφου 8 του άρθρου 9.
γ. Τα επενδυτικά σχέδια συμπαραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ ενισχύονται μόνο για τις δαπάνες της παραγράφου 7 του άρθρου 9, τα επενδυτικά σχέδια Μικρών Υδροηλεκτρικών Σταθμών, Υβριδικών Σταθμών από ΑΠΕ στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (ΜΔΝ), τα επενδυτικά σχέδια παραγωγής βιοκαυσίμων και παραγωγής θερμότητας/ψύξης από ΑΠΕ ενισχύονται μόνο για τις δαπάνες της παραγράφου 8 του άρθρου 9 και τα επενδυτικά σχέδια αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης ενισχύονται μόνο για τις δαπάνες της παραγράφου 9 του άρθρου 9.

1. Τα υπαγόμενα στο παρόν επενδυτικά σχέδια ενισχύονται με τα κίνητρα της φορολογικής απαλλαγής, της επιχορήγησης, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, όπως αυτά ορίζονται στις περιπτώσεις α΄, β΄, γ΄ και δ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 10 και με την επιφύλαξη της παραγράφου 1 του άρθρου 8.

2. Τα ποσοστά ενισχύσεων για το σύνολο των δαπανών του άρθρου 8 χορηγούνται με βάση τα ανώτατα ποσοστά του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων, όπως αυτά ορίζονται στην παραγράφου 1 του άρθρου 11 και για τις δαπάνες των περιπτώσεων β΄και γ΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 59 με βάση τα ανώτατα ποσοστά ενίσχυσης, όπως αυτά ορίζονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 11.

3. Το ποσοστό της επιχορήγησης για το παρόν καθεστώς ενισχύσεων ορίζεται στο εβδομήντα τοις εκατό (70%) της ανώτατης επιτρεπόμενης έντασης ενίσχυσης, εξαιρουμένων των επενδυτικών σχεδίων που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 12, για τα οποία το ποσοστό επιχορήγησης ορίζεται στο εκατό τοις εκατό (100%). Το ποσοστό ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης παρέχεται στο εκατό τοις εκατό (100%) της ανώτατης επιτρεπόμενης έντασης ενίσχυσης για το σύνολο των επενδυτικών σχεδίων που υπάγονται στο παρόν καθεστώς.

4. Το συνολικό ύψος ενίσχυσης ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των τριών εκατομμυρίων (3.000.000) ευρώ, κατά παρέκκλιση των οριζομένων στην παράγραφο 3 του άρθρου 11.

Τα επενδυτικά σχέδια του παρόντος αξιολογούνται με τη μέθοδο της συγκριτικής αξιολόγησης, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 14. Στα επενδυτικά σχέδια θα διενεργείται διοικητικός ενδιάμεσος έλεγχος και επιτόπιος τελικός έλεγχος, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 16.

1. Οι προτάσεις υποβάλλονται από επενδυτικά σχήματα με τη μορφή ολοκληρωμένων επενδυτικών προγραμμάτων, στα οποία περιλαμβάνονται και τα μεμονωμένα επενδυτικά σχέδια των επιχειρήσεων και των επιχειρηματικών συστάδων. Τα ολοκληρωμένα επενδυτικά προγράμματα ορίζονται ως το συνολικό πλαίσιο δράσεων με ολοκληρωμένη χωρική ή/και κλαδική πρόταση ανάπτυξης με πολλαπλασιαστικά οφέλη.

2. Εκτός των ενισχυόμενων επιχειρήσεων και των επιχειρηματικών συστάδων, στα επενδυτικά σχήματα δύνανται να συμμετέχουν, οργανισμοί έρευνας και διάδοσης γνώσεων, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλοι συναφείς οικονομικοί παράγοντες. Οι ως άνω φορείς μπορούν να συμμετέχουν με δικαίωμα ενίσχυσης μέχρι ποσοστού 10% του συνολικού ενισχυόμενου προϋπολογισμού και με την επιφύλαξη των διατάξεων των άρθρων 6 και 7. Τα επιμέρους απαιτούμενα στοιχεία και χαρακτηριστικά κάθε τέτοιου ολοκληρωμένου επενδυτικού προγράμματος, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια, ορίζονται στην απόφαση προκήρυξης.

3. Δικαιούχοι των ενισχύσεων του παρόντος καθεστώτος είναι οι επιχειρήσεις και οι επιχειρηματικές συστάδες (cluster) του άρθρου 52, οι οποίες συμμετέχουν σε κλαδικά ή τοπικά παραγωγικά συστήματα ή σε επιμέρους παραγωγικές αλυσίδες αξίας. Τα ανωτέρω συστήματα ή αλυσίδες αξίας δύνανται να αναπτύσσονται σε περιφερειακό και διαπεριφερειακό επίπεδο. Σε κάθε επενδυτικό σχήμα είναι υποχρεωτική η συμμετοχή οχτώ (8) τουλάχιστον εκ των ως άνω δικαιούχων.

1. Στα μεμονωμένα επενδυτικά σχέδια των συμμετεχουσών επιχειρήσεων παρέχονται τα ακόλουθα είδη ενισχύσεων: φορολογική απαλλαγή, επιχορήγηση, επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης και επιδότηση κόστους δημιουργούμενης απασχόλησης, όπως αυτά ορίζονται στις περιπτώσεις α' , β' , γ' και δ' της παραγράφου 1 του άρθρου 10 εξαιρουμένων των μεγάλων επιχειρήσεων, οι οποίες δεν ενισχύονται με το κίνητρο της επιχορήγησης.

2. Στα μεμονωμένα επενδυτικά σχέδια των επιχειρηματικών συστάδων παρέχονται τα είδη ενισχύσεων που προβλέπονται στο άρθρο 55.

1. Κάθε επενδυτικό σχήμα υποβάλλει ολοκληρωμένο επενδυτικό πρόγραμμα μέσω ΠΣΚΕ, το οποίο περιλαμβάνει:
α) μελέτη σκοπιμότητας ανεξαρτήτως ύψους των μεμονωμένων επενδυτικών σχεδίων, με βάση τις προδιαγραφές και τις διαδικασίες που ορίζονται στην απόφαση προκήρυξης και
β) τα μεμονωμένα επενδυτικά σχέδια των επιχειρήσεων και των επιχειρηματικών συστάδων.
Η υποβολή των προτάσεων συνοδεύεται από την καταβολή παραβόλου, το ύψος του οποίου καθορίζεται στην απόφαση προκήρυξης.

2. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, συνιστάται επιτροπή αξιολόγησης των ολοκληρωμένων επενδυτικών προγραμμάτων και των μεμονωμένων επενδυτικών σχεδίων. Τα ολοκληρωμένα επενδυτικά προγράμματα αξιολογούνται με τη μέθοδο της συγκριτικής αξιολόγησης, ενώ τα μεμονωμένα επενδυτικά σχέδια αξιολογούνται με τη μέθοδο της άμεσης αξιολόγησης, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 14.

3. Κατά την αξιολόγηση των ολοκληρωμένων επενδυτικών προγραμμάτων λαμβάνονται υπόψη τα παρακάτω κριτήρια:
α) η τεκμηρίωση των πρόσθετων ωφελειών που θα προκύπτουν από το ολοκληρωμένο επενδυτικό πρόγραμμα σε σχέση με τα μεμονωμένα επενδυτικά σχέδια για την εθνική οικονομία, την τοπική οικονομία και την εν γένει ανάπτυξη της περιοχής,
β) η συμφωνία των στόχων του ολοκληρωμένου προγράμματος με τους εθνικούς και περιφερειακούς στόχους της στρατηγικής ανάπτυξης,
γ) η δημιουργία ή διατήρηση θέσεων εργασίας,
δ) οι προοπτικές ενίσχυσης της εξωστρέφειας είτε σε τελικά προϊόντα είτε σε ενδιάμεσα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας σε διεθνείς αλυσίδες,
ε) η ενίσχυση των τοπικών διασυνδέσεων και της ολοκλήρωσης της περιφερειακής οικονομίας,
στ) η αναβάθμιση της αξιοποίησης πρώτων υλών και ενδιάμεσων εισροών από την περιοχή ή τη χώρα.

4. Μετά την έκδοση απόφασης υπαγωγής του ολοκληρωμένου επενδυτικού προγράμματος, με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού συνιστάται, υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Ιδιωτικών και Στρατηγικών Επενδύσεων, πενταμελής επιτροπή παρακολούθησης με αντικείμενο την υποβοήθηση του επενδυτικού σχήματος για την υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος. Η ως άνω επιτροπή στελεχώνεται με στελέχη της υπηρεσίας ή/και των αντίστοιχων Περιφερειών.

5. Οι λεπτομέρειες σχετικά με τις διαδικασίες αξιολόγησης και υπαγωγής, τις διαδικασίες ελέγχου, την τήρηση υποχρεώσεων και την παρακολούθηση της υλοποίησης των επενδυτικών προγραμμάτων και σχεδίων του παρόντος καθεστώτος καθορίζονται στην απόφαση προκήρυξης.

1. Δικαιούχοι των ενισχύσεων του παρόντος καθεστώτος είναι οι επιχειρήσεις που ορίζονται στο άρθρο 6, με τις προϋποθέσεις της επόμενης παραγράφου.

2. Τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια είναι όσα αναλυτικά αναφέρονται στο άρθρο 7 με εξαίρεση τα προβλεπόμενα στην περίπτωση α' της παραγράφου 4 του άρθρου 7, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
α) το συνολικό επιλέξιμο κόστος της επένδυσης υπερβαίνει τα δεκαπέντε εκατομμύρια (15.000.000) ευρώ,
β) το επενδυτικό σχέδιο δημιουργεί μία (1) τουλάχιστον θέση εργασίας ανά ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ επιλέξιμου κόστους επένδυσης.

1. Τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια ενισχύονται με το κίνητρο της σταθεροποίησης του ισχύοντος κατά την ημερομηνία αίτησης υπαγωγής συντελεστή φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων για χρονικό διάστημα, το οποίο ορίζεται στα δώδεκα (12) έτη από την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου.
Ο φορέας μπορεί να κάνει χρήση του παγιοποιημένου συντελεστή φορολογίας εισοδήματος από το φορολογικό έτος ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.
Αν μειωθεί ο συντελεστής εφαρμόζεται ο εκάστοτε μειωμένος συντελεστής. Η χρήση σταθερού συντελεστή φορολογίας εισοδήματος ισχύει μέχρι την εξάντληση της ενίσχυσης που δικαιούται ο φορέας βάσει των ορίων του Γ.Α.Κ. ή της οικείας απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μέχρι του ποσού των δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) ευρώ.

2. Εναλλακτικά, ο φορέας της επένδυσης μπορεί να κάνει χρήση της φορολογικής απαλλαγής της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 10 και να του χορηγηθεί ενίσχυση έως του ποσού των δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) ευρώ:
α) με βάση τα ποσοστά του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων, για το σύνολο των δαπανών της παρ. 1 του άρθρου 66,
β) με βάση τα ποσοστά και ποσά ενίσχυσης, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 11, για τις δαπάνες της παρ. 2 του άρθρου 66. Το δικαίωμα έναρξης χρήσης της ωφέλειας του κινήτρου της φορολογικής απαλλαγής θεμελιώνεται με την πιστοποίηση της υλοποίησης του πενήντα τοις εκατό (50%) του κόστους του επενδυτικού σχεδίου από το αρμόδιο όργανο ελέγχου και η δικαιούμενη ενίσχυση χορηγείται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 20.

1. Τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια ενισχύονται με το κίνητρο της σταθεροποίησης του ισχύοντος κατά την ημερομηνία αίτησης υπαγωγής συντελεστή φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων για χρονικό διάστημα, το οποίο ορίζεται στα δώδεκα (12) έτη από την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου. Ο φορέας μπορεί να κάνει χρήση του παγιοποιημένου συντελεστή φορολογίας εισοδήματος από το φορολογικό έτος ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης. Αν μειωθεί ο συντελεστής εφαρμόζεται ο εκάστοτε μειωμένος συντελεστής. Η χρήση σταθερού συντελεστή φορολογίας εισοδήματος ισχύει μέχρι την εξάντληση της ενίσχυσης που δικαιούται ο φορέας βάσει των ορίων του Γ.Α.Κ. ή της οικείας απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μέχρι του ποσού των δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) ευρώ.

2. Εναλλακτικά, ο φορέας της επένδυσης μπορεί να κάνει χρήση της φορολογικής απαλλαγής της περίπτωσης α' της παραγράφου 1 του άρθρου 10 με ποσοστό ενίσχυσης 10% του ενισχυόμενου κόστους της επένδυσης ανεξαρτήτως του μεγέθους της επιχείρησης κατά παρέκκλιση των εντάσεων ενίσχυσης του άρθρου 11, και έως του ποσού των πέντε εκατομμυρίων (5.000.000) ευρώ. Το δικαίωμα έναρξης χρήσης της ωφέλειας του κινήτρου της φορολογικής απαλλαγής θεμελιώνεται με την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.

Οι φορείς των υπαγόμενων στο παρόν καθεστώς επενδυτικών σχεδίων μπορούν να κάνουν χρήση της διαδικασίας ταχείας αδειοδότησης μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Στρατηγικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού κατ' αναλογική εφαρμογή του άρθρου 22 του ν. 3894/2010 (Α' 204) χωρίς τις προβλεπόμενες στο νόμο αυτό διαδικασίες υπαγωγής. Οι φορείς των ως άνω σχεδίων δεν μπορούν να κάνουν χρήση καμίας εκ των λοιπών ευνοϊκών ρυθμίσεων του ν. 3894/2010.

1. Οι αιτήσεις υπαγωγής υποβάλλονται υποχρεωτικά μέσω του ΠΣΚΕ σε ηλεκτρονική μορφή.

2. Η αξιολόγηση των αιτήσεων γίνεται κατά τη μέθοδο της άμεσης αξιολόγησης, όπως αυτή ορίζεται στις διατάξεις του άρθρου 14.

3. Στα επενδυτικά σχέδια του παρόντος καθεστώτος θα διενεργείται επιτόπιος έλεγχος μετά την ολοκλήρωση και έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης. Σε περίπτωση που ο φορέας κάνει χρήση της φορολογικής απαλλαγής της περίπτωσης α' της παραγράφου 1 του άρθρου 10, εφαρμόζονται τα άρθρα 14 και 16.

4. Στην απόφαση προκήρυξης εξειδικεύονται τα επί μέρους στοιχεία αξιολόγησης, οι δείκτες βαθμολόγησης και η στάθμισή τους, το ελάχιστο όριο βαθμολογίας, καθώς και κάθε άλλο αναγκαίο στοιχείο το οποίο πρέπει να συγκεντρώνει το επενδυτικό σχέδιο για να υπαχθεί στο παρόν καθεστώς.

Συνίσταται στο Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού Αναπτυξιακό Συμβούλιο. Το Αναπτυξιακό Συμβούλιο αποτελείται από την Επιστημονική Επιτροπή και την Επιτροπή Κοινωνικών Εταίρων και Δημόσιας Διοίκησης (ΕΚΕΔΔ).

1. Η Επιστημονική Επιτροπή του Αναπτυξιακού Συμβουλίου αποτελείται από έντεκα (11) μέλη με τριετή θητεία, εκ των οποίων ένα είναι ο Πρόεδρος, ένα ο Αντιπρόεδρος και εννέα (9) τακτικά μέλη. Αντιπρόεδρος της Επιτροπής είναι ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και Επιστημονικός Διευθυντής του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ). Ο Πρόεδρος και τα μέλη της Επιτροπής ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, είναι επιστήμονες αναγνωρισμένου κύρους με εξειδίκευση σε ζητήματα ανάπτυξης. Απαιτείται να είναι κάτοχοι κατ' ελάχιστον μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών με ιδιαίτερη επαγγελματική εμπειρία σε θέματα σχεδιασμού της ανάπτυξης.

2. Οι αρμοδιότητες της Επιστημονικής Επιτροπής είναι, ιδίως, οι ακόλουθες:
α) Η επεξεργασία θέσεων και η κατάρτιση προτάσεων για τον εθνικό αναπτυξιακό σχεδιασμό, συμπεριλαμβανομένης της εισήγησης συγκεκριμένων μέτρων πολιτικής για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα με ενσωμάτωση της περιφερειακής διάστασης και της διεθνούς εμπειρίας.
β) Η κατάρτιση προτάσεων για το σχεδιασμό των εθνικών και ευρωπαϊκών αναπτυξιακών προγραμμάτων.
γ) Ο καθορισμός των γενικών κατευθύνσεων για τη βελτίωση των ακολουθούμενων αναπτυξιακών δράσεων.
δ) Ο συντονισμός και η επιτελική παρακολούθηση της εφαρμογής των αναπτυξιακών μέτρων και προγραμμάτων.
ε) Η κατάρτιση προτάσεων για τον αποτελεσματικότερο συντονισμό όλων των αναπτυξιακών εργαλείων του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού.
στ) Η κατάρτιση προτάσεων για την κωδικοποίηση και απλοποίηση της νομοθεσίας, με στόχο την άρση των εμποδίων για την επίτευξη της ανάπτυξης.
ζ) Η διατύπωση γνώμης, για επιμέρους ζητήματα που αφορούν την αναπτυξιακή πορεία της χώρας, κατόπιν σχετικών ερωτημάτων, που υποβάλλονται από τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου ή τον Πρωθυπουργό.
η) Η υποβολή ετήσιας έκθεσης αναπτυξιακής στρατηγικής προς τον Υπουργό Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, στην οποία αποτυπώνονται προτάσεις για τον αναπτυξιακό σχεδιασμό.
θ) Η υποβολή ετήσιας έκθεσης για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, προς τον Υπουργό Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού,
ι) Η χάραξη των αξόνων προτεραιότητας του Αναπτυξιακού Συμβουλίου, βάσει των οποίων διεξάγεται ο διάλογος με τους κοινωνικούς και επιχειρηματικούς φορείς, στο πλαίσιο λειτουργίας της Επιτροπής Κοινωνικών Εταίρων και Δημόσιας Διοίκησης (ΕΚΕΔΔ). Η Επιστημονική Επιτροπή δύναται να αιτείται την υποβολή απόψεων, εκ μέρους της ΕΚΕΔΔ, επί συγκεκριμένου αναπτυξιακού θέματος.
ια) Η εισήγηση προς τον Υπουργό Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού για την ανάθεση μελετών σε εξειδικευμένους συμβούλους.
ιβ) Η διοργάνωση ημερίδων και επιστημονικών εκδηλώσεων σχετικά με ζητήματα αρμοδιότητάς του.
ιγ) καταργήθηκε

1. Η ΕΚΕΔΔ αποτελείται από είκοσι ένα (21) μέλη. Η θητεία των μελών της ΕΚΕΔΔ ορίζεται τριετής. Τα μέλη της ΕΚΕΔΔ είναι εκπρόσωποι της δημόσιας διοίκησης, των τοπικών και περιφερειακών Αρχών της χώρας και των κοινωνικών εταίρων. Κάθε μέλος της ΕΚΕΔΔ δύναται να συμπαρίσταται με ένα στέλεχος του φορέα προέλευσης του, το οποίο έχει ειδικές γνώσεις, ορίζεται με απόφαση του φορέα και το οποίο αναπληρώνει το μέλος σε περίπτωση κωλύματος αυτοπρόσωπης παρουσίας του τελευταίου. Ως μέλη της ΕΚΕΔΔ ορίζονται:
α) Ο Γενικός Γραμματέας Ιδιωτικών και Στρατηγικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, ως Πρόεδρος.
β) Ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και Επιστημονικός Διευθυντής του ΚΕΠΕ, ως Αντιπρόεδρος.
γ) Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού.
δ) Ο Γενικός Γραμματέας Βιομηχανίας του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού.
ε) Ο Γενικός Γραμματέας Οικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών.
στ) Ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
ζ) Ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
η) Ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
θ) Ο Γενικός Γραμματέας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων.
ι) Ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
ια) Ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
ιβ) Ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.
ιγ) Ένας εκπρόσωπος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ).
ιδ) Ένας εκπρόσωπος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝΠΕ).
ιε) Ένας εκπρόσωπος της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ).
ιστ) Ένας εκπρόσωπος της Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ).
ιζ) Ένας εκπρόσωπος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ).
ιη) Ένας εκπρόσωπος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ).
ιθ) Ένας εκπρόσωπος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ).
κ) Ένας εκπρόσωπος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ).
κα) Ένας εκπρόσωπος του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ).

2. Οι αρμοδιότητες της Επιτροπής Κοινωνικών Εταίρων και Δημόσιας Διοίκησης είναι, ιδίως, οι ακόλουθες:
α. Η παροχή γνώμης, προς την Επιστημονική Επιτροπή, σχετικά με επίκαιρα ζητήματα αναπτυξιακής πολιτικής. Όταν η υποβολή γνώμης γίνεται κατόπιν αιτήματος της Επιστημονικής Επιτροπής, λαμβάνει χώρα εντός τριμήνου από τη θέση του αιτήματος.
β. Η αξιολόγηση της εφαρμοζόμενης αναπτυξιακής πολιτικής και η ανάδειξη συγκεκριμένων πρακτικών προβλημάτων και δυσλειτουργιών. Για το σκοπό αυτόν η ΕΚΕΔΔ υποβάλλει προς την Επιστημονική Επιτροπή εκθέσεις αξιολόγησης.
γ. Η υποβολή προτάσεων προς την Επιστημονική Επιτροπή σχετικά με τη βελτίωση του αναπτυξιακού σχεδιασμού, περιλαμβανομένης της πρότασης συγκεκριμένων μέτρων που αφορούν αναπτυξιακά προγράμματα.

3. Η διατύπωση γνώμης της ΕΚΕΔΔ γίνεται με πλειοψηφία των τριών πέμπτων (3/5) του συνόλου των μελών και καταγράφονται οι μειοψηφούσες απόψεις. Κάθε μέλος της ΕΚΕΔΔ έχει τη δυνατότητα μεμονωμένης υποβολής απόψεων ή προτάσεων προς την Επιστημονική Επιτροπή, ύστερα από ενημέρωση των υπολοίπων μελών της ΕΚΕΔΔ.

1. Το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) παρέχει επιστημονική υποστήριξη στην Επιστημονική Επιτροπή και συνδράμει στην προετοιμασία των προτάσεων και εκθέσεων αρμοδιότητάς της.

2. Η διοικητική υποστήριξη του Αναπτυξιακού Συμβουλίου ανατίθεται στην Μονάδα Συντονισμού Στρατηγικού Αναπτυξιακού Σχεδιασμού του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού (άρθρο 7Α του π.δ. 116/2014 Α' 185).

3. Η Μονάδα Συντονισμού Στρατηγικού Αναπτυξιακού Σχεδιασμού έχει, επιπλέον των αρμοδιοτήτων του άρθρου 7Α του π.δ. 116/2014 (Α' 185), τις εξής αρμοδιότητες:
α) παρέχει γραμματειακή υποστήριξη στη λειτουργία του Αναπτυξιακού Συμβουλίου, τηρώντας τα πρακτικά των συναντήσεων της Επιστημονικής Επιτροπής και της ΕΚΕΔΔ και μεριμνώντας για τον επικοινωνιακό συντονισμό τόσο μεταξύ των μελών κάθε επιπέδου λειτουργίας του Συμβουλίου, όσο και το συντονισμό μεταξύ της Επιστημονικής Επιτροπής και της ΕΚΕΔΔ,
β) υποβοηθά διοικητικά το Αναπτυξιακό Συμβούλιο στην επιτέλεση του έργου του. Για το σκοπό αυτόν επικοινωνεί και συνεργάζεται με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Δημόσιας Διοίκησης,
γ) συγκεντρώνει στοιχεία που αφορούν ζητήματα ανάπτυξης, δημιουργώντας μια βάση δεδομένων και ενημερώνει τακτικά τα μέλη του Αναπτυξιακού Συμβουλίου,
δ) χειρίζεται την ηλεκτρονική ιστοσελίδα του Αναπτυξιακού Συμβουλίου.

4 Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού θεσπίζονται οι κανονισμοί λειτουργίας της Επιστημονικής Επιτροπής και της Επιτροπής Κοινωνικών Εταίρων του Αναπτυξιακού Συμβουλίου. Με τον κανονισμό αυτό μπορούν να συστήνονται υποεπιτροπές, με σκοπό την επεξεργασία και διαβούλευση ειδικών ζητημάτων.

5. Οι υπηρεσίες του δημοσίου τομέα, όπως οριοθετείται από το άρθρο 51 του ν. 1892/1990 (Α' 101), υποχρεούνται να παρέχουν στην Επιστημονική Επιτροπή του Αναπτυξιακού Συμβουλίου κάθε πληροφορία ή στοιχείο που τους ζητείται, εφόσον η ενέργεια αυτή δεν προσκρούει σε απαγορευτική διάταξη νόμου. Αν το θέμα καλύπτεται από κρατικό απόρρητο, για την παροχή στοιχείων ή πληροφοριών απαιτείται προηγούμενη γραπτή έγκριση του Υπουργού Οικονομικών και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού. Τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής οφείλουν εχεμύθεια για όσα περιέρχονται σε γνώση τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους ή με αφορμή των καθηκόντων αυτών. Η υποχρέωση αυτή διατηρείται και μετά τη λήξη της θητείας τους. Την ίδια υποχρέωση έχουν και τρίτοι που συντρέχουν στο έργο της Επιστημονικής Επιτροπής.

 1. Η κάλυψη των δαπανών της λειτουργίας του Αναπτυξιακού Συμβουλίου γίνεται με πόρους που προέρχονται από τον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, καθώς και από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για το ίδιο Υπουργείο.

2. Η συμμετοχή στο Αναπτυξιακό Συμβούλιο δεν θεωρείται κατοχή δεύτερης θέσης στο δημόσιο τομέα.

Τα άρθρα 1 έως 3 και 5, 6 του ν. 3279/2004 (Α' 205) καταργούνται.

1.α. Χορηγείται νέα προθεσμία ολοκλήρωσης, μέχρι τις 31 Μαρτίου 2017, των επενδυτικών σχεδίων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3299/2004 και η ημερομηνία ολοκλήρωσής τους έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2015.
Αν μέχρι την ημερομηνία αυτή υλοποιηθεί, αποδεδειγμένα, το πενήντα τοις εκατό (50%) του εγκεκριμένου κόστους του επενδυτικού σχεδίου, η προθεσμία ολοκλήρωσης παρατείνεται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021.
Η προθεσμία ολοκλήρωσης των επενδυτικών σχεδίων, που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3299/2004 και η οποία λήγει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2016, παρατείνεται μέχρι τις 31 Μαρτίου 2017. Αν μέχρι την ημερομηνία αυτή υλοποιηθεί, αποδεδειγμένα, το πενήντα τοις εκατό (50%) του εγκεκριμένου κόστους του επενδυτικού σχεδίου, η προθεσμία ολοκλήρωσης παρατείνεται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Για τη διαπίστωση της υλοποίησης του 50% του εγκεκριμένου κόστους του επενδυτικού σχεδίου απαιτείται η υποβολή υπεύθυνης δήλωσης συνοδευόμενης από συγκεντρωτική κατάσταση παραστατικών δαπανών και πληρωμών για το έργο από τον φορέα της επένδυσης έως τις 31 Ιουλίου 2017. Τα οικεία παραστατικά μπορούν να εκδίδονται μέχρι και την 31η Ιουλίου 2017. Η δήλωση αυτή δεν υποκαθιστά την υποχρέωση υποβολής αιτήματος ελέγχου για την πιστοποίηση της υλοποίησης του 50% της επένδυσης στην περίπτωση αιτήματος καταβολής του 50% της επιχορήγησης ή επιστροφής κατατεθείσας στην αρμόδια Υπηρεσία εγγυητικής επιστολής. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων δύναται να καθορίζονται πρόσθετα δικαιολογητικά, λοιπές διαδικασίες και κάθε άλλη αναγκαία ρύθμιση.
β. Οι φορείς υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων, οι οποίοι επιλέγουν τη χρήση της περ. α΄ της παρ. 1 δεν δικαιούνται της παράτασης του πρώτου εδαφίου της παρ. 5 του άρθρου 5 του ν. 3299/2004. Η παράταση της 31ης Δεκεμβρίου 2021 καταλαμβάνει και τα επενδυτικά σχέδια, στα οποία έχει χορηγηθεί παράταση ή τα οποία δικαιούνται παράτασης, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της παρ. 5 του άρθρου 5 του ν. 3299/2004, σε περίπτωση προγενέστερης της ως άνω ημερομηνίας λήξης της προθεσμίας ολοκλήρωσής τους.
γ. Η διάρκεια υλοποίησης των επενδυτικών σχεδίων των οποίων οι Φορείς έχουν επιλέξει το είδος της ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής του ν. 3299/2004 δεν δύναται να παραταθεί πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2016.

2. α. Η προθεσμία ολοκλήρωσης των επενδυτικών σχεδίων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3908/2011 (Α΄ 8) παρατείνεται μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 2021.
β. Για τα επενδυτικά σχέδια της περ. α΄ της παρούσας έχουν εφαρμογή και οι ρυθμίσεις της παρ. 2 του άρθρου 8 του π.δ. 33/2011 (Α΄ 83).

3.α. Η προϋπόθεση υλοποίησης του πενήντα τοις εκατό (50%) του εγκεκριμένου κόστους του επενδυτικού σχεδίου για τη χορήγηση της παράτασης της προθεσμίας ολοκλήρωσης των επενδυτικών σχεδίων, σύμφωνα με τις περ. α΄ και β΄ των παρ. 1 και 2, αφορά και στις περιπτώσεις του τελικού ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου, για το οποίο ο φορέας της επένδυσης δηλώνει υπεύθυνα ότι θα είναι μικρότερο από το εγκεκριμένο στην απόφαση υπαγωγής ενισχυόμενο κόστος.
Η πρόταση του τελικού ενισχυόμενου κόστους υποβάλλεται από τον φορέα της επένδυσης με την προϋπόθεση μη ουσιωδών μεταβολών του φυσικού αντικειμένου του επενδυτικού του σχεδίου, όπως εγκρίθηκε στην απόφαση υπαγωγής ή τροποποίησής της ή όπως τυχόν αυτό εγκριθεί βάσει αιτήματος τροποποίησης που έχει υποβάλει ο φορέας μέχρι τις 29 Ιουνίου 2017.
β. Η υποβολή υπεύθυνης δήλωσης μέχρι και τις 31 Ιουλίου 2017 για τη διαπίστωση της υλοποίησης του πενήντα τοις εκατό (50%) του εγκεκριμένου κόστους του επενδυτικού σχεδίου, που προβλέπεται στην περ. α΄ της παρ. 1, θεμελιώνει αυτοδίκαια την παράταση της προθεσμίας ολοκλήρωσης μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021, χωρίς να απαιτείται έκδοση σχετικής εγκριτικής πράξης της Διοίκησης.
Η πιστοποίηση της υλοποίησης του πενήντα τοις εκατό (50%) της επένδυσης ή η υποβολή αιτήματος ελέγχου για την πιστοποίησή της εντός της προβλεπόμενης στην παρ. 5 του άρθρου 5 του ν. 3299/2004 προθεσμίας, ήτοι έως τις 30.9.2017, θεμελιώνει αυτοδίκαια την παράταση της προθεσμίας ολοκλήρωσης του δεύτερου εδαφίου της περ. β΄ της παρ. 1, χωρίς να απαιτείται έκδοση σχετικής εγκριτικής πράξης της Διοίκησης.
γ. Το προτεινόμενο με την υπεύθυνη δήλωση τελικό ενισχυόμενο επενδυτικό κόστος αποτελεί τη βάση υπολογισμού για την καταβολή των δόσεων της παρ. 1 του άρθρου 77.
Η πιστοποίηση του κόστους αυτού πραγματοποιείται με την απόφαση ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης. Σε περίπτωση υπέρβασης του προτεινόμενου επενδυτικού κόστους δεν ενισχύεται το επιπλέον κόστος. Το φυσικό αντικείμενο που αντιστοιχεί σε τυχόν υπερβάλλον μη ενισχυόμενο κόστος λαμβάνεται υπόψη για την πιστοποίηση της ολοκλήρωσης της επένδυσης. Αν το πιστοποιηθέν κόστος υλοποίησης κατά την 31η Ιουλίου 2017 είναι μικρότερο του δηλωθέντος, το τελικό ενισχυόμενο κόστος δεν μπορεί να υπερβεί το διπλάσιο του πιστοποιηθέντος.

4. Για όσες περιπτώσεις επενδυτικών σχεδίων των νόμων 3299/2004 και 3908/2011 έχει κριθεί από τις αρμόδιες Γνωμοδοτικές Επιτροπές, ότι δικαιούνται παράταση των προθεσμιών ολοκλήρωσης για λόγους ανωτέρας βίας, αλλά δεν έχει εκδοθεί έως τις 30.10.2019 η σχετική εγκριτική απόφαση για τη χορήγηση της παράτασης, η διάρκεια της παράτασης αυτής που εγκρίνεται με την οικεία απόφαση του αρμοδίου κατά περίπτωση οργάνου, υπολογίζεται μετά τις 31.12.2021.
Η διάρκεια της παράτασης υπολογίζεται μετά τις 31.12.2021 και για όσες περιπτώσεις επενδυτικών σχεδίων των ν. 3299/2004 και 3908/2011 έχουν εκδοθεί αποφάσεις χορήγησης παράτασης μετά τις 11.9.2019, οπότε οι αποφάσεις αυτές τροποποιούνται μετά από αίτηση του δικαιούχου φορέα που υποβάλλεται εντός μηνός από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος εδαφίου. Ειδικότερα για τις περιπτώσεις των επενδυτικών σχεδίων του ν. 3299/2004 ο υπολογισμός της διάρκειας της παράτασης για λόγους ανωτέρας βίας σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο ισχύει, ανεξαρτήτως αν έχει υλοποιηθεί το πενήντα τοις εκατό (50%) του εγκεκριμένου κόστους του επενδυτικού σχεδίου έως τις 31 Μαρτίου 2017, όμως οι φορείς υλοποίησης των ανωτέρω επενδυτικών σχεδίων του ν. 3299/2004 δεν δύνανται να κάνουν χρήση της διάταξης του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 5 του άρθρου 5 του ν. 3299/2004.
Η διάταξη του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου εφαρμόζεται και για όσους φορείς υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων του ν. 3908/2011 αιτηθούν παράτασης του χρόνου ολοκλήρωσης για λόγους ανωτέρας βίας μετά τις 30.10.2019 και εφόσον τα αιτήματά τους γίνουν δεκτά από τα κατά περίπτωση αρμόδια όργανα κατά τις κείμενες διατάξεις, σε κάθε δε περίπτωση εφαρμόζονται και οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 8 του π.δ. 33/2011.

1. Για τα επενδυτικά σχέδια του ν. 3299/2004 και του ν. 3908/2011 το ποσό της επιχορήγησης, όπως καθορίζεται στην απόφαση υπαγωγής, καταβάλλεται σε επτά (7) δόσεις ως εξής:
α) Η πρώτη δόση που ισούται με το 1/7 της προβλεπόμενης επιχορήγησης καταβάλλεται με την υποβολή του αιτήματος ελέγχου για την πιστοποίηση της υλοποίησης του 50% του επενδυτικού σχεδίου. Για τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3908/2011 και έχουν κάνει χρήση του δικαιώματος προκαταβολής της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου, η καταβολή της προκαταβολής νοείται ως η πρώτη δόση.
β) Η δεύτερη δόση, ισόποση με την πρώτη, καταβάλλεται με την υποβολή αιτήματος ελέγχου για την πιστοποίηση της ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης. Η τρίτη δόση, ισόποση με τις δύο προηγούμενες δόσεις, καταβάλλεται με την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.
γ) Το υπολειπόμενο ποσό της επιχορήγησης, καταβάλλεται σε τέσσερις (4) ισόποσες ετήσιες δόσεις από το επόμενο έτος μετά τη δημοσίευση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.
δ. Εναλλακτικά, με την πιστοποίηση της υλοποίησης του πενήντα τοις εκατό (50%) του επενδυτικού κόστους παρέχεται η δυνατότητα καταβολής του πενήντα τοις εκατό (50%) της επιχορήγησης που προβλέπεται. Στην περίπτωση αυτή δεν εφαρμόζεται το πρώτο εδάφιο της περίπτωση β'. Αν καταβληθεί η πρώτη δόση, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της περίπτωσης α', καταβάλλεται το υπόλοιπο ποσό μέχρι τη συμπλήρωση του πενήντα τοις εκατό (50%) της προβλεπόμενης επιχορήγησης.

2. Η δυνατότητα παροχής προκαταβολής που προβλέπεται στο άρθρο 8 του ν. 3299/2004 και στο άρθρο 1 του π.δ. 35/2011 (Α'88), έχει εφαρμογή εφεξής μόνο για τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3908/2011, και για ποσό που δεν μπορεί να υπερβαίνει το ένα έβδομο της προβλεπόμενης στη σχετική απόφαση υπαγωγής επιχορήγηση.
Για τη χορήγηση της προκαταβολής δεν απαιτείται η προσκόμιση εγγυητικής επιστολής. Ο Φορέας του επενδυτικού σχεδίου υποβάλλει στην αρμόδια Υπηρεσία, μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ), υπεύθυνη δήλωση συνοδευόμενη από αναλυτική κατάσταση παραστατικών δαπανών και πληρωμών για το έργο, συνολικού ύψους τουλάχιστον ίσου του ενός εβδόμου (1/7) του συνολικού κόστους της επένδυσης. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού η οποία εκδίδεται εντός δύο (2) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, καθορίζεται, η διαδικασία, τυχόν πρόσθετα δικαιολογητικά και κάθε άλλη αναγκαία ρύθμιση.

3. α. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται και για τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια που έχουν κυρωθεί με νόμο από την Βουλή των Ελλήνων, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 9 του ν. 3299/2004.
β. Οι ρυθμίσεις του παρόντος άρθρου δεν εφαρμόζονται στα επενδυτικά σχέδια του ν. 3299/2004 που έχουν ενταχθεί σε Επιχειρησιακά Προγράμματα του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) 2007 - 2013.

4. α. Οι ρυθμίσεις του παρόντος καταλαμβάνουν και τα εκκρεμή αιτήματα στις αρμόδιες υπηρεσίες για τη χορήγηση προκαταβολής, καταβολής του πενήντα τοις εκατό (50%) ή του συνόλου της επιχορήγησης, εξαιρουμένων των περιπτώσεων κατά τις οποίες η απόφαση ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας του επενδυτικού σχεδίου έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως πριν τη δημοσίευση του παρόντος. Τυχόν υποβληθείσες εγγυητικές επιστολές επιστρέφονται από τις αρμόδιες Υπηρεσίες.
β. Αν εκδοθεί απόφαση ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας χωρίς να έχει λάβει ο φορέας του επενδυτικού σχεδίου οποιοδήποτε ποσό ενίσχυσης, με την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης χορηγείται ποσό επιχορήγησης αντίστοιχο των 3/7 του συνολικού ποσού. Το υπόλοιπο ποσό της επιχορήγησης καταβάλλεται σε τέσσερις (4) ετήσιες δόσεις από το επόμενο έτος της καταβολής του προηγούμενου εδαφίου.
γ. Για επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει καταβληθεί ποσό επιχορήγησης η προκαταβολής πριν από την έκδοση της απόφασής ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας τους, ισχύουν τα ακόλουθα:
αα) αν το ποσό αυτό υπερβαίνει το ποσό που αντιστοιχεί στο ποσοστό των 2/7 του συνολικού ποσού της επιχορήγησης, το υπόλοιπο ποσό καταβάλλεται σε πέντε (5) ετήσιες δόσεις, αρχής γενομένης με την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας,
ββ) αν το ποσό είναι μικρότερο του ποσού που αντιστοιχεί στο ποσοστό των 2/7 του συνολικού ποσού της επιχορήγησης, το υπόλοιπο ποσό καταβάλλεται σε πέντε (5) ετήσιες δόσεις, αρχής γενομένης με την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας. Η πρώτη δόση προσαυξάνεται κατά το υπολειπόμενο ποσό μέχρι του ποσοστού των 2/7.
δ. Αν στην απόφαση ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης ορίζεται υπολειπόμενο ποσό ενίσχυσης μικρότερο των τριακοσίων χιλιάδων (300.000) ευρώ ή στην καταβολή της τελευταίας δόσης υπολείπεται ποσό μέχρι του ορίου των τριακοσίων χιλιάδων (300.000) ευρώ, καταβάλλεται άπαξ ή προστίθεται στην προηγούμενη δόση κατ' εξαίρεση του όρου της παραγράφου 1.
ε. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης μπορεί να συγχωνεύονται η 3η, 4η, 5η, 6η και 7η δόση σε μία ή περισσότερες δόσεις με κριτήρια το μέγεθος της επιχείρησης και το ύψος του υπολειπόμενου ποσού της ενίσχυσης.
στ. Για τα επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται:
αα) στις περιοχές των περιπτώσεων θ' και ι' του άρθρου 12 του παρόντος,
ββ) σε περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές όπως οριοθετούνται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εσωτερικών και Υποδομών και Μεταφορών που εκδίδεται κατ' εξουσιοδότηση της διάταξης του δεύτερου εδαφίου του άρθρου 10 του ν. 2576/1998 (Α'25) και με την προϋπόθεση της επαρκούς τεκμηρίωσης του άμεσου επηρεασμού τους από τις προκληθείσες φυσικές καταστροφές, με την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης καταβάλλεται το συνολικό ποσό της τρίτης, τέταρτης, πέμπτης, έκτης και έβδομης δόσης.

5. Ως προς τη διαδικασία, τα δικαιολογητικά και τον τρόπο πληρωμής της επιχορήγησης εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 3299/2004 και του ν. 3908/2011 και των κατ' εξουσιοδότηση των νόμων αυτών εκδοθεισών κανονιστικών πράξεων.

1. Για την υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων του ν. 3908/2011, για τα οποία εκδόθηκε απόφαση υπαγωγής λαμβάνοντας υπόψη και την περίπτωση δ' της παρ. 7 του άρθρου 8 του ν. 3908/2011, δεν απαιτείται η προηγούμενη προσκόμιση της εγκριτικής πράξης του δανείου. Προϋπόθεση της έκδοσης απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας είναι η τήρηση, πέραν των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου και της απόφασης υπαγωγής τους, των όρων για τον τρόπο κάλυψης του χρηματοδοτικού σχήματος, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 8 του ν. 3908/2011, και στις διατάξεις του άρθρου 2 του π.δ. 35/2011 (Α'88).

2. α. Το ποσό της προκαταβολής που χορηγήθηκε, σύμφωνα με την περίπτωση α(Ιίϊ) της παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 3299/2004 ή την περίπτωση α' της παρ. 1 και της παρ. 2 του άρθρου 1 του π.δ. 35/2011 (Α' 88), επιστρέφεται, εντόκως κατόπιν αίτησης του φορέα του επενδυτικού σχεδίου. Το ποσό των αναλογούντων τόκων υπολογίζεται από την ημερομηνία χορήγησης της προκαταβολής μέχρι την ημερομηνία υποβολής της αίτησης επιστροφής. Το ύψος του επιτοκίου είναι σταθερό και ορίζεται ως το μέσο επιτόκιο του 2016, σύμφωνα με το άρθρο 9 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθμ. 794/2004, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 1 του Κανονισμού 271/2008 της Επιτροπής της 30ής Ιανουαρίου 2008. Η ως άνω προκαταβολή μπορεί να επιστραφεί άτοκα μόνο σε περίπτωση αντικειμενικής αδυναμίας υλοποίησης της επένδυσης, για λόγους ανωτέρας βίας από φυσικά φαινόμενα, οι οποίοι τεκμηριώνονται επαρκώς και συνδέονται άμεσα με την αδυναμία υλοποίησης.
β) Μετά την κατάθεση των σχετικών παραστατικών πληρωμής του επιστρεφόμενου ποσού, με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, αποδεσμεύεται η υποβληθείσα εγγυητική επιστολή. Με την ίδια αίτηση, ο φορέας του επενδυτικού σχεδίου μπορεί να ζητήσει και την ανάκληση της απόφασης υπαγωγής.

3. α. Το σύνολο ή το τμήμα της επιχορήγησης των υπαχθέντων στο ν. 3299/2004 και ν. 3908/2011 επενδυτικών σχεδίων που δεν έχει καταβληθεί μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος μπορεί να χορηγηθεί με τη μορφή της ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής, όπως αυτή ορίζεται με τις διατάξεις της περίπτωσης α' της παρ. 1 του άρθρου 4 και της παρ. 2 του άρθρου 12 του ν. 3908/2011, κατόπιν αίτησης του φορέα του επενδυτικού σχεδίου. Στην περίπτωση αυτή, με την απόφαση ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης προσδιορίζεται το συνολικό ποσό της ενίσχυσης. Αν η ανωτέρω απόφαση έχει ήδη εκδοθεί, τροποποιείται αναλόγως. Το ύψος της φορολογικής απαλλαγής που χορηγείται κατ' έτος δεν δύναται να υπερβαίνει το είκοσι τοις εκατό (20%) του ποσού της επιχορήγησης. Σε περίπτωση μη κάλυψης του ως άνω ποσοστού, το υπόλοιπο ποσό συνυπολογίζεται με το αναλογούν ποσοστό του επόμενου φορολογικού έτους. Μετά την παρέλευση των πέντε πρώτων ετών από τη δημοσίευση του παρόντος η φορολογική απαλλαγή χορηγείται έως και τη συμπλήρωση των επόμενων δέκα (10) ετών.
β. Το δικαίωμα της επιλογής που παρέχει η περίπτωση α' δεν μπορεί να ασκηθεί από φορέα επένδυσης που έχει εκχωρήσει το ποσό της επιχορήγησης για την παροχή ισόποσου βραχυπρόθεσμου δανεισμού σε τράπεζες, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 8 του ν. 3299/2004, και την παρ. 3 του άρθρου 1 του π.δ. 35/2011 και η σχετική σύμβαση εκχώρησης τελεί σε ισχύ.
γ. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Οικονομικών καθορίζεται η διαδικασία εφαρμογής και τα αναγκαία δικαιολογητικά για την εφαρμογή των ρυθμίσεων της παρούσας παραγράφου.

4.α. Η περίπτωση α' της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 3908/2011 (Α' 8) αντικαθίσταται ως εξής:
«α. Φορολογική απαλλαγή που συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, τα οποία προκύπτουν με βάση τη φορολογική νομοθεσία, από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, αφαιρουμένου του φόρου του νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας που αναλογεί στα κέρδη που διανέμονται ή αναλαμβάνονται από τους εταίρους. Το ποσό της φορολογικής απαλλαγής υπολογίζεται ως ποσοστό επί της αξίας των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου ή και της αξίας του καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού που αποκτάται με χρηματοδοτική μίσθωση και συνιστά ισόποσο αποθεματικό».
β. Για τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στον ν. 3908/2011 ανεξάρτητα από το χρόνο υπαγωγής τους και εφόσον κάνουν χρήση του κινήτρου της φορολογικής απαλλαγής αυτοτελώς ή συνδυαστικά με άλλο κίνητρο, έχουν εφαρμογή αναλόγως οι υποπεριπτώσεις αα΄ και ββ΄ της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 20.
γ. Η περίπτωση γ' της παραγράφου 1 του άρθρου 20 έχει εφαρμογή και για τα επενδυτικά σχέδια του ν. 3908/2011 που κάνουν χρήση του κινήτρου της φορολογικής απαλλαγής αυτοτελώς ή συνδυαστικά με άλλο κίνητρο.
δ. Η παρ. 10 του άρθρου 14 του ν. 3908/2011 (A' 8) αντικαθίσταται ως εξής:
«Τα ποσά της ληφθείσας επιχορήγησης, επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης, καθώς και απαλλαγής από καταβολή φόρου, εμφανίζονται σε λογαριασμό ειδικού αποθεματικού και σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησής του, εντός του χρονικού διαστήματος που προβλέπεται από τις διατάξεις της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, επιστρέφεται εφαρμοζομένων των οριζομένων στην επόμενη παράγραφο. Σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησης μέρους ή του συνόλου του αποθεματικού μετά την παρέλευση του ως άνω διαστήματος, προστίθεται στα κέρδη της επιχείρησης και φορολογείται στο φορολογικό έτος, κατά το οποίο έλαβε χώρα η διανομή ή ανάληψη του αντίστοιχου ποσού του αποθεματικού, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας.»
ε. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 11 του άρθρου 14 του ν. 3908/2011 αντικαθίσταται ως εξής:
«Για τη βεβαίωση, καταβολή και έλεγχο έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του ν. 4174/2013 (Α'170) και του ν. 2717/1997 (Α' 97). Ειδικότερα, στην περίπτωση φορολογικής απαλλαγής για την επιβολή των διατάξεων του άρθρου 53 του ν. 4174/2013 (Α' 170) ως αφετηρία υπολογισμού των τόκων λαμβάνεται η λήξη της προθεσμίας κατά την οποία θα έπρεπε να είχε αρχικά καταβληθεί ο φόρος εισοδήματος της αρχικής εμπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.»

5. Η παρ. 3.Α.β του άρθρου 5 του ν. 3299/2004 αντικαθίσταται ως εξής:
«3.Α.β Το ποσοστό της ίδιας συμμετοχής στην επένδυση που έχει εγκριθεί με την απόφαση υπαγωγής, μπορεί να μειωθεί μετά την έκδοση της απόφασης αυτής μέχρι του ορίου της παραγράφου Α.α., εφόσον το ποσοστό της μείωσης καλυφθεί με λήψη δανείου, σύμφωνα με τους όρους της παραγράφου 7 (i, ii, ίίί),η εφαρμογή των οποίων πιστοποιείται κατά τις διαδικασίες ελέγχου και ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου.»

6. Για επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις των ν. 3299/2004 και ν. 3908/2011, παράβαση του όρου της απόφασης υπαγωγής περί του μηδενισμού του αρνητικού κεφαλαίου κίνησης, δεν επηρεάζει την ολοκλήρωση της επένδυσης εφόσον αυτή έχει ολοκληρωθεί εμπροθέσμως, λειτουργεί παραγωγικά και έχουν δημιουργηθεί όλες οι προβλεπόμενες θέσεις εργασίας. Στις περιπτώσεις αυτές η επένδυση υπόκειται στον έλεγχο των μακροχρονίων υποχρεώσεων της παρ. 1 του άρθρου 10 του ν. 3299/2004 και του άρθρου 14 του ν. 3908/2011, κατά τον οποίο πρέπει να διαπιστώνεται η απρόσκοπτη λειτουργία της.

7. Για επενδυτικά σχέδια του ν. 3299/2004, για τα οποία έχουν εκδοθεί αποφάσεις υπαγωγής μέχρι τις 30 Ιουνίου 2014, αλλά δεν έχει δημοσιευτεί περίληψή τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, η οικεία περίληψη μπορεί να δημοσιευθεί υπογεγραμμένη από τον Προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού. Η ισχύς των εν λόγω αποφάσεων αρχίζει από την ημερομηνία έκδοσής τους.

8. Στις περιπτώσεις των επενδυτικών σχεδίων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3299/2004 (Α' 261) και του ν. 3908/2011 (Α' 8) και έχει γίνει χρήση βραχυπρόθεσμου δανεισμού σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 8 του ν. 3299/2004 και την παρ. 4 του άρθρου 1 του Π.Δ. 35/2011, μπορεί ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός να μετατραπεί σε μακροπρόθεσμο δάνειο.

1. Συνιστούν διακριτές κατηγορίες τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος, καθώς και των νόμων 3299/2004 (Α΄ 261) και 3908/2011 (Α΄ 8), τα οποία:
α. έχουν ενταχθεί σε προγράμματα του ΕΣΠΑ της περιόδου 2007 2013,
β. υλοποιούνται στα νησιά Αγαθονήσι, Κάλυμνο, Καστελόριζο, Κω, Λέρο, Λέσβο, Σάμο, Σύμη και Χίο,
γ. έχουν λάβει προκαταβολή με την προσκόμιση εγγυητικής επιστολής,
δ. έχει πιστοποιηθεί το 50% του συνολικού κόστους των επενδυτικών δαπανών.
Για τις ως άνω κατηγορίες ακολουθείται διακριτή σειρά κατά τον έλεγχο του επενδυτικού σχεδίου και την καταβολή της ενίσχυσης.
Τα επενδυτικά σχέδια της ίδιας διακριτής κατηγορίας κατατάσσονται με την υφιστάμενη, μεταξύ τους, σειρά προτεραιότητας.

2. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού μπορούν να ορίζονται και πρόσθετες κατηγορίες στη βάση γεωγραφικών ή τομεακών γνωρισμάτων ή συνεπεία εκτάκτων αναγκών.

1. Για την υποβολή αιτήματος ελέγχου επενδυτικών σχεδίων είτε για την πιστοποίηση του 50% του κόστους της επένδυσης είτε και για την πιστοποίηση της ολοκλήρωσης, που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3299/2004 και ν. 3908/2011 απαιτείται παράβολο που ορίζεται στο 0,5‰ του ύψους των επενδυτικών σχεδίων μέχρι των δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) ευρώ και στο 0,2‰ για το επιπλέον ποσό των δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) ευρώ. Σε κάθε περίπτωση το ως άνω ποσό δεν μπορεί να είναι κατώτερο των πεντακοσίων (500) ευρώ. Αντίγραφο της καταβολής του παραβόλου συνοδεύει τις σχετικές αιτήσεις.

2. Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, καθώς και τα ποσά που καταβάλλονται, σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 21 του ν. 4146/2013 (Α' 90) καλύπτουν τις δαπάνες των διαδικασιών αξιολόγησης, παρακολούθησης, ελέγχου και πιστοποίησης των επενδύσεων που ενισχύονται από τις διατάξεις του ν. 3299/2004 και του ν. 3908/2011. Τα ποσά του προηγούμενου εδαφίου, κατατίθεται σε υφιστάμενο κωδικό Εσόδου ή που δημιουργείται για το σκοπό αυτό, του ειδικού φορέα 35/170 του Κρατικού Προϋπολογισμού.

3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης και Επενδύσεων καθορίζονται οι αποζημιώσεις των μελών των οργάνων που συμμετέχουν στις διαδικασίες αξιολόγησης, ελέγχου και παρακολούθησης των επενδυτικών σχεδίων ανάλογα με το ύψος και το είδος των επενδυτικών σχεδίων, καθώς και τη χιλιομετρική απόσταση του τόπου εγκατάστασης της επένδυσης χωρίς να μπορεί το ποσό της ελάχιστης αμοιβής σε σχέση με την ανώτατη να υπερβαίνει την αναλογία 1 προς 5 (1/5).
Με την ίδια απόφαση δύναται να καθορίζονται κριτήρια, όροι και προϋποθέσεις επίτευξης στόχων, με την πλήρωση των οποίων διαφοροποιούνται ανάλογα οι αποζημιώσεις του πρώτου εδαφίου.
Για τον καθορισμό της αποζημίωσης των δημοσίων υπαλλήλων και των υπαλλήλων με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου εφαρμόζεται το άρθρο 21 του ν. 4354/2015 (Α’ 176). Για τα μέλη του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Αξιολογητών και Ελεγκτών που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα δεν ισχύουν οι περιορισμοί της παρ. 1 του άρθρου 21 του ν. 4354/2015.
Σε όλα τα μέλη των οργάνων αξιολόγησης, ελέγχου και παρακολούθησης των επενδυτικών σχεδίων τα μηνιαία όρια αποζημιώσεων δύνανται να ανέρχονται μέχρι του ποσού των χιλίων διακοσίων (1.200) ευρώ και υπολογίζονται σωρευτικά σε ετήσια βάση και όχι πέραν του ποσού των έξι χιλιάδων οκτακοσίων (6.800) ευρώ, κατά παρέκκλιση του άρθρου 21 του ν. 4354/2015, συμπεριλαμβανομένης και τυχόν πρόσθετης αμοιβής επίτευξης στόχων.
Τμήμα των προβλεπόμενων πιστώσεων, που δύναται να ανέρχεται μέχρι ποσοστό οκτώ τοις χιλίοις (8‰), για την καταβολή των επιδοτήσεων του παρόντος που εγγράφονται στον Προϋπολογισμό των Δημοσίων Επενδύσεων, όπως ορίζεται στην παρ. 3 του άρθρου 29, αφορά την κάλυψη δαπανών των διαδικασιών αξιολόγησης, παρακολούθησης και ελέγχου των επενδυτικών σχεδίων, περιλαμβανομένων των αποζημιώσεων των οργάνων που συμμετέχουν στις διαδικασίες αυτές.
Δεν υπόκειται στην ανωτέρω κράτηση το ποσό των πιστώσεων που προέρχονται από ενωσιακά κονδύλια.
Για τον σκοπό αυτό εγγράφεται στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ως ειδικό έργο με πίστωση που αντιστοιχεί στο ανωτέρω ποσό των πιστώσεων που προβλέπονται κατ’ έτος από τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων για την κάλυψη των επιχορηγήσεων και επιδοτήσεων του παρόντος.

4. Για τις αποζημιώσεις των μελών των Επιτροπών Αξιολόγησης Επενδυτικών Σχεδίων και των μελών της Επιτροπής Ενστάσεων της παραγράφου 2 του άρθρου 15 ισχύουν αναλογικά τα οριζόμενα για τα μέλη της Επιτροπής Διαχείρισης Μητρώων και Ελέγχου Διαδικασιών του άρθρου 26.
Για τις αποζημιώσεις του Προέδρου, των Μελών, Γραμματέων και αξιολογητών - εισηγητών της Γνωμοδοτικής Επιτροπής του Υπουργείου Εσωτερικών (Μακεδονίας-Θράκης) ισχύουν αναλογικά τα οριζόμενα για τη Γνωμοδοτική Επιτροπή του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης του άρθρου 27.
Η προβλεπόμενη στο άρθρο 2 της υπ’ αρ. 26226/3.3.2017 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών (Υ.Ο.Δ.Δ. 117) αμοιβή για την αξιολόγηση επενδυτικών σχεδίων επιμερίζεται ως εξής: 20% για τον έλεγχο πληρότητας, 40% για τον έλεγχο νομιμότητας και 40% για την αξιολόγηση εύλογου κόστους και τον έλεγχο δεικτών βαθμολογίας. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων μπορεί να αναμορφώνονται οι ποσοστώσεις αυτές. Οι ρυθμίσεις της παραγράφου αυτής έχουν ισχύ από την ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4399/2016.

5. Στα μέλη του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Αξιολογητών (Ε.Μ.Π.Α.) του άρθρου 7 του π.δ. 33/2011 (Α’ 83) στα οποία ανατίθεται η αξιολόγηση επενδυτικών σχεδίων του καθεστώτος ενισχύσεων «Επιχειρηματικότητα Πολύ Μικρών και Μικρών Επιχειρήσεων» καταβάλλεται η αποζημίωση της παρ. 2 του άρθρου 2 της υπ’ αρ. 26226/3.3.2017 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών (Υ.Ο.Δ.Δ. 117).
Το πρώτο εδάφιο ισχύει από την 3η Ιουλίου 2019, ημερομηνία δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του καθεστώτος Ενισχύσεων «Επιχειρηματικότητα Πολύ Μικρών και Μικρών Επιχειρήσεων.

1. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, η οποία εκδίδεται μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος διαπιστώνεται η επιχειρησιακή λειτουργία του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) του αναπτυξιακού νόμου για τις διαδικασίες εφαρμογής των νόμων 3908/2011 και 3299/2004, οι οποίες βρίσκονται ήδη σε λειτουργία. Για κάθε νέα διαδικασία, που καθίσταται λειτουργική στο ΠΣΚΕ, εκδίδεται η διαπιστωτική απόφαση του προηγούμενου εδαφίου. Τυχόν ενέργειες που έχουν υλοποιηθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος εκτός ΠΣΚΕ, λαμβάνονται υπόψη για τις περαιτέρω διαδικασίες, που προβλέπονται στο πλαίσιο εφαρμογής των νόμων 3299/2004 και 3908/2011.

2. Για τα επενδυτικά σχέδια του ειδικού καθεστώτος της Επιχειρηματικότητας των Νέων της παρ. 1 του άρθρου 13 του ν. 3908/201, καθώς και για όσα καθεστώτα των αναπτυξιακών νόμων δεν υποβάλλονται τουλάχιστον είκοσι (20) τουλάχιστον αιτήματα, δεν είναι υποχρεωτική η διενέργεια πράξεων υλοποίησης και ολοκλήρωσης μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων του Αναπτυξιακού νόμου (ΠΣΚΕ).

1. Η παρ. 1 του άρθρου 11 του π.δ. 33/2011 (Α'83) αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Συνιστάται Εθνικό Μητρώο Πιστοποιημένων Ελεγκτών (ΕΜΠΕ), στο οποίο εγγράφονται τα πρόσωπα τα οποία επιφορτίζονται με την παρακολούθηση και τον έλεγχο των επενδυτικών σχεδίων, κατόπιν δημόσιας πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και υποβολής σχετικής αίτησης των ενδιαφερομένων. Οι υποψήφιοι προς εγγραφή πρέπει να έχουν πτυχίο Α.Ε.Ι. ή Α.Τ.Ε.Ι. και ειδικότητα οικονομολόγου και μηχανικού ή τις ειδικότητες που ορίζονται με τη δημόσια πρόσκληση εκδήλωσης εν-διαφέροντος, με την οποία μπορούν να οριστούν επιπρόσθετα προσόντα ικανότητας και καταλληλότητας, καθώς και ο τρόπος τεκμηρίωσης αυτών. Η πρώτη πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος δημοσιεύεται εντός 30 ημερών από τη δημοσίευση του παρόντος.»

2. Στα μέλη του Μητρώου Αξιολογητών του άρθρου 7 του π.δ. 33/2011 (Α΄ 83), που πραγματοποίησαν αξιολογήσεις επενδυτικών σχεδίων του ν. 3908/2011 (Α΄ 8) από τις 30 Ιουνίου 2011 μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2011, καταβάλλονται οι αποζημιώσεις που προβλέπονται στην 2/88585/0022/21.12.2012 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (Υ.Ο.Δ.Δ. 592).

Η παρ. 2 του άρθρου 2 του π.δ. 157/2013 αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Της Γενικής Διεύθυνσης Στρατηγικών Επενδύσεων προΐσταται μετακλητός υπάλληλος, κατά τη διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 14 του ν. 4146/2013 (Α' 90) ο οποίος διαθέτει:
α. Πτυχίο Α. Ε. Ι. της ημεδαπής ή ισότιμο σχολών της αλλοδαπής.
β. Μεταπτυχιακό τίτλο, συναφή με την ειδικότητα ή συναφή με τις αρμοδιότητες (ως γνωστικά αντικείμενα) της Γενικής Διεύθυνσης Στρατηγικών Επενδύσεων.
γ. Άριστη γνώση Αγγλικής Γλώσσας, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 28 και 29 του π.δ. 50/2001 (Α' 39).
δ. Επαγγελματική εμπειρία συναφή με τις αρμοδιότητες της Γενικής Διεύθυνσης Στρατηγικών Επενδύσεων.»

 1. Για τα επενδυτικά σχέδια, τα οποία έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος και των νόμων 3299/2004 και 3908/2011 και για τους σκοπούς εφαρμογής του άρθρου 16 του ν. 4251/2014, θεωρείται ότι, η επένδυση έχει θετικές επιπτώσεις στην εθνική ανάπτυξη και οικονομία. Η απόφαση υπαγωγής στους ανωτέρω νόμους αποτελεί στοιχείο τεκμηρίωσης του ύψους του υπαχθέντος επενδυτικού σχεδίου και της δυνατότητα κάλυψης των ιδίων κεφαλαίων του επενδυτικού φορέα, για την εισήγηση της Διεύθυνσης Κεφαλαίων Εξωτερικού της Γενικής Γραμματείας Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του Κεφαλαίου Α' του εν λόγω άρθρου.

2. Η παρ. 5 του Κεφαλαίου Α' του άρθρου 16 του ν. 4251/2014 αντικαθίσταται ως εξής:
«5. Οι παραπάνω πολίτες τρίτων χωρών μπορούν, κατά παρέκκλιση των διατάξεων της παραγράφου 1 του άρθρου 70, να συνοδεύονται και από τα μέλη της οικογένειας τους στα οποία χορηγείται, ύστερα από αίτηση τους, άδεια διαμονής για οικογενειακή επανένωση, η οποία λήγει ταυτόχρονα με την άδεια διαμονής του συντηρούντος.
Ως μέλη της οικογένειας για τις ανάγκες του παρόντος άρθρου νοούνται:
(α) ο/η έτερος των συζύγων,
(β) τα άγαμα κοινά τέκνα των συζύγων κάτω των 21 ετών,
(γ) τα άγαμα τέκνα του συντηρούντος ή της/του ετέρου των συζύγων, εφόσον η επιμέλεια έχει νομίμως ανατεθεί για μεν τα τέκνα του συντηρούντος σε αυτόν για δε τα τέκνα της/του ετέρου των συζύγων σε αυτήν/αυτόν,
(δ) οι ανιόντες α' βαθμού συγγενείας των συζύγων.»

3. Το τρίτο εδάφιο της παρ. 3 του Κεφαλαίου Α' του άρθρου 16 του ν. 4251/2014 απαλείφεται.

4. Η παράγραφος 4 του Κεφαλαίου Β' του άρθρου 16 του ν. 4251/2014 αντικαθίσταται ως εξής:
«4. Οι παραπάνω πολίτες τρίτων χωρών μπορούν, κατά παρέκκλιση των διατάξεων της παραγράφου 1 του άρθρου 70, να συνοδεύονται και από τα μέλη της οικογένειας τους στα οποία χορηγείται, ύστερα από αίτηση τους, άδεια διαμονής για οικογενειακή επανένωση, η οποία λήγει ταυτόχρονα με την άδεια διαμονής του συντηρούντος.
Ως μέλη της οικογένειας για τις ανάγκες του παρόντος άρθρου νοούνται:
(α) ο/η έτερος των συζύγων,
(β) τα άγαμα κοινά τέκνα των συζύγων κάτω των 21 ετών,
(γ) τα άγαμα τέκνα του συντηρούντος ή της/του ετέρου των συζύγων, εφόσον η επιμέλεια έχει νομίμως ανατεθεί για μεν τα τέκνα του συντηρούντος σε αυτόν για δε τα τέκνα της/του ετέρου των συζύγων σε αυτήν/αυτόν,
(δ) οι ανιόντες α' βαθμού συγγενείας των συζύγων.»

5. Η δεύτερη παράγραφος του Κεφαλαίου Γ' του άρθρου 16 του ν. 4251/2014 αναριθμείται σε τρίτη και προστίθεται δεύτερη παράγραφος ως εξής:
«Πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στη χώρα είτε με οριστικό τίτλο διαμονής είτε με θεώρηση εισόδου είτε με άδεια διαμονής επί μακρόν διαμένοντος, που έχει χορηγηθεί από άλλο κράτος-μέλος, δύναται να υποβάλουν στη Διεύθυνση Μεταναστευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης αίτηση για την ανάπτυξη επενδυτικής δραστηριότητας, σύμφωνα με το Κεφάλαιο Α' , συνοδευόμενη από προβλεπόμενα στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 3 του Κεφαλαίου αυτού δικαιολογητικά. Η αίτηση διαβιβάζεται στη Διεύθυνση Κεφαλαίων Εξωτερικού του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, προκειμένου να εκδοθεί η προβλεπόμενη εισήγηση για το χαρακτηρισμό της επένδυσης.»

 6. Η παρ. 12 του άρθρου 136 του ν. 4251/2014, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 42 του άρθρου 8 του ν. 4332/2015, αντικαθίσταται ως εξής:
«12. Με απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Οικονομίας Ανάπτυξης και Τουρισμού καθορίζεται το απαιτούμενο ελάχιστο ύψος και τα χαρακτηριστικά της επένδυσης για την υπαγωγή στις διατάξεις του Κεφαλαίου Α' του άρθρου 16 του παρόντος, ο ανώτατος αριθμός αδειών διαμονής σε πολίτες τρίτων χωρών για την υλοποίηση και λειτουργία της επένδυσης, αναλόγως του ύψους και των χαρακτηριστικών αυτής, τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν την αίτηση της παραγράφου Α.3 του ανωτέρου άρθρου, ο τρόπος παρακολούθησης της τήρησης των όρων και προϋποθέσεων όσον αφορά την επενδυτική δραστηριότητα, καθώς κάθε άλλο σχετικό θέμα για την εφαρμογή του Κεφαλαίου Α' του άρθρου 16.»

7. Η παρ. 1 του άρθρου 1 του α. ν. 89/1967 αντικαθίσταται ως ακολούθως:
«1. Αλλοδαπές εταιρείες μπορούν να εγκαθίστανται στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, με αποκλειστικό σκοπό να παρέχουν στα κεντρικά τους καταστήματα ή σε συνδεδεμένες με αυτές, κατά την έννοια του άρθρου 2 του ν. 4172/2013, και μη εγκατεστημένες στην Ελλάδα επιχειρήσεις, υπηρεσίες συμβουλευτικού χαρακτήρα, κεντρικής λογιστικής υποστήριξης, ελέγχου ποιότητας παραγωγής, προϊόντων, διαδικασιών και υπηρεσιών, κατάρτισης μελετών, σχεδίων και συμβάσεων, διαφήμισης και μάρκετινγκ, επεξεργασίας στοιχείων, λήψης και παροχής πληροφοριών, και έρευνας και ανάπτυξης.
Οι εγκαθιστάμενες εταιρείες υποχρεούνται: α) εντός δώδεκα (12) μηνών από την ημερομηνία που εκδίδεται η απόφαση της επόμενης παραγράφου και εφεξής να απασχολούν στην Ελλάδα προσωπικό, τουλάχιστον τεσσάρων (4) ατόμων και β) να έχουν δαπάνες λειτουργίας στην Ελλάδα τουλάχιστον εκατό χιλιάδες (100.000) ευ- ρώ ετησίως. Τα ως άνω μεγέθη μπορούν να αναπροσαρμόζονται με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού. Για παραβάσεις της νομοθεσίας περί εισόδου και διαμονής αλλοδαπών ευθύνεται αλληλεγγύως και εις ολόκληρον με την εταιρεία και ο νόμιμος εκπρόσωπός της στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως της τυχόν ποινικής ευθύνης του.»

8. Στο άρθρο 4 του α.ν. 89/1967 προστίθεται δεύτερη παράγραφος ως ακολούθως:
«Οι εταιρείες που υπάγονται στις διατάξεις των ανωτέρω άρθρων δύνανται με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις να παρέχουν υπηρεσίες και σε συνδεδεμένες με αυτές, κατά την έννοια του άρθρου 2 του ν. 4172/2013, εγκατεστημένες στην Ελλάδα επιχειρήσεις, εφόσον αυτό προβλέπεται στην απόφαση υπαγωγής.»

1. Επενδυτικά σχέδια τα οποία έχουν υπαχθεί στις διατάξεις των νόμων 3908/2011, 3299/2004, 2601/1998 και 1892/1990, εξακολουθούν να διέπονται από το ίδιο θεσμικό πλαίσιο. Για τις διαδικασίες και τα όργανα ελέγχου, ολοκλήρωσης και καταβολής ενισχύσεων των επενδυτικών σχεδίων των παραπάνω νόμων εφαρμόζονται τα οριζόμενα στις διατάξεις του παρόντος.

2. Για τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υποβληθεί στη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι κανονιστικές αποφάσεις που ισχύουν για την υλοποίησή τους και αφορούν στις διαδικασίες ελέγχου, ολοκλήρωσης και καταβολής των ενισχύσεων.

3. Αιτήσεις επενδυτικών σχεδίων που έχουν υποβληθεί, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2601/1998 για την ενίσχυση ιδιωτικών επενδύσεων σε χώρες της αλλοδαπής, κατά το άρθρο 6 του ν. 2996/2002 «Ελληνικό σχέδιο Οικονομικής Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων - Ε.Σ.Ο.Α.Β.» και για τα οποία μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος δεν έχουν εκδοθεί αποφάσεις υπαγωγής, δεν εξετάζονται και τίθενται στο αρχείο της Υπηρεσίας. Ως προθεσμία ολοκλήρωσης των επενδυτικών σχεδίων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 2601/1998 (Α' 81) στο πλαίσιο του Ελληνικού σχεδίου Οικονομικής Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων (Ε.Σ.Ο.Α.Β.) ορίζεται η 30ή Ιουνίου 2019.

4. Εφαρμόζεται και για τον παρόντα νόμο η παρ. 35 του άρθρου 6 του ν. 2601/1998, η οποία διατηρήθηκε σε ισχύ με την παρ. 3 του άρθρου 12 του ν. 3299/2004 και με την παρ. 5 του άρθρου 16 του ν. 3908/2011.

5. H υπ' αριθμ. 43965/30.11.1994 (Β' 922) υπουργική απόφαση για τον καθορισμό του είδους και της έκτασης των έργων ολοκληρωμένης μορφής εκσυγχρονισμού μονάδας διατηρείται σε ισχύ μέχρι την έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 7.

6. Η υπ' αριθμ. 58692/5.8.1998 (Β'870) υπουργική απόφαση για τον καθορισμό του είδους και της έκτασης των έργων ολοκληρωμένης μορφής εκσυγχρονισμού τουριστικών οργανωμένων κατασκηνώσεων (campings), δια-τηρείται σε ισχύ μέχρι την έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 7.

7. Η λειτουργία και οι αρμοδιότητες των Γνωμοδοτικών Επιτροπών, όπως ορίζονται στο άρθρο 27 έχουν εφαρμογή και για τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις των νόμων 3908/2011, 3299/2004, 2601/1998 και 1892/1990.

8. Μέχρι την έκδοση της κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων της περίπτωσης α' της παραγράφου 6 του άρθρου 7 έχει εφαρμογή η υπ' αριθμ. 6904/14.2.2014 κοινή υπουργική απόφαση (Β' 465) που εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση της παρ. 5 του άρθρου 2 του ν. 3908/2011, για τα επενδυτικά σχέδια της παραγράφου 2.2 και 2.3 του άρθρου 2 της ως άνω απόφασης.

9. α. Για την πιστοποίηση της ολοκλήρωσης και της έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας των επενδυτικών σχεδίων παραγωγής ηλεκτρισμού από την ηλιακή ενέργεια συνολικής ισχύος μέχρι 150 kw, που υπήχθησαν στις διατάξεις του ν. 3299/2004, πραγματοποιούνται διοικητικοί έλεγχοι, σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης α' της παρ. 3 του άρθρου 9 του π.δ. 33/2011 (Α'83). Με απόφαση του αρμοδίου οργάνου μπορεί να πραγματοποιούνται και επιτόπιοι έλεγχοι. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης δύναται να συνιστώνται Ομάδες Εργασίας αποτελούμενες από μέλη του Ε.Μ.Π.Ε. για την πραγματοποίηση των διοικητικών ελέγχων. Με την ίδια απόφαση ορίζονται ο καταμερισμός εργασιών, ο τρόπος λειτουργίας Ομάδων Εργασίας και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. Η αποζημίωση για κάθε έλεγχο είναι η οριζόμενη στην κ.υ.α. 26226/3.3.2017 (ΥΟΔΔ 117).
β. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού καθορίζονται η διαδικασία, ο τρόπος ελέγχου, η σύσταση των οργάνων ελέγχου, τα δικαιολογητικά και κάθε άλλο συναφές ζήτημα εφαρμογής της περίπτωσης α της παρούσας παραγράφου.
γ. Μέχρι την έκδοση της απόφασης της περίπτωσης β' της παραγράφου αυτής έχει εφαρμογή η υπ' αριθμ. 20283/3.5.2012 απόφαση (Β'1518), όπως τροποποιήθηκε με την υπ' αριθμ. 54247/31.10.2014 απόφαση (Β' 3090).

10. α) Αν ο χρόνος έκδοσης της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης είναι μεταγενέστερος του χρόνου έναρξης της υποχρέωσης των επενδυτικών φορέων για την υποβολή της δήλωσης τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων του άρθρου 10 του ν. 3299/2004 και του άρθρου 14 του ν. 3908/2011, ο φορέας της επένδυσης υποχρεούται στην υποβολή των στοιχείων για το ανωτέρω διάστημα εντός δύο (2) μηνών από την ημερομηνία δημοσίευσης της περίληψης της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και πάντως πριν την πρώτη εκταμίευση της εγκριθείσας ενίσχυσης.
Για τις αποφάσεις ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας των επενδύσεων που έχουν εκδοθεί μέχρι την 31η Μαρτίου 2019 ο φορέας της επένδυσης υποχρεούται στην υποβολή των στοιχείων για τη δήλωση τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων μέχρι την 31η Ιουλίου 2019. Σε κάθε περίπτωση, ο φορέας της επένδυσης υποχρεούται στην υποβολή των στοιχείων πριν από την εκταμίευση της εγκριθείσας ενίσχυσης που πραγματοποιείται μετά την ημερομηνία αυτή.
Αν η τελική ημερομηνία εμπρόθεσμης υποβολής της δήλωσης εκάστου έτους τήρησης των μακροχρονίων υποχρεώσεων είναι προγενέστερη της 1ης.1.2013, δεν απαιτείται η υποβολή της μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων.
β) Οι διατάξεις της παρ. 1 α του άρθρου 5 του ν. 4242/2014 για το διάστημα τήρησης μακροχρόνιων υποχρεώσεων καταλαμβάνουν και τα επενδυτικά σχέδια του ν. 3299/2004, πλην αυτών που αξιοποιούν το κίνητρο της φορολογικής απαλλαγής.

11. Για τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της υπ’ αρ. 41766/26.9.2013 απόφασης του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας (Β΄ 2589) και προκειμένου για τη διενέργεια του ελέγχου της παρ. 2 του άρθρου 3 εφαρμόζονται τα γενικά χρονικά όρια ελέγχου της περ. Ε΄ της παρ. 2 του άρθρου 10 του ν. 3299/2004.
Για τη διενέργεια των διοικητικών ελέγχων της απόφασης αυτής μπορεί να εφαρμόζεται αναλόγως η υπ’ αριθμ. 20283/3.5.2012 απόφαση του Υφυπουργού Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας (Β΄1518) πλην της παρ. 5 αυτής.

12. Επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις των νόμων 3299/2004 και 3908/2011 ως ανεξάρτητα και τα οποία μετά την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης του τελευταίου εξ αυτών και πριν την παρέλευση δεκαετίας αποτελέσουν ενιαίο επενδυτικό σχέδιο, υποχρεούνται να επιστρέψουν εντόκως το τυχόν υπερβάλλον ποσό, που προκύπτει από τη διαφοροποίηση των αρχικών όρων υπαγωγής.

13. α. Επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις των νόμων  3299/2004 και 3908/2011 δύνανται:
αα) να ολοκληρωθούν και να ενισχυθεί το σύνολο των δαπανών τους, εφόσον τηρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις του νόμου και οι προς ενίσχυση δαπάνες περιλαμβάνονται στο εγκεκριμένο φυσικό αντικείμενο της επένδυσης (αρχικό ή τροποποιημένο) και συγχρόνως έχουν εκδοθεί για τις δαπάνες αυτές οι προβλεπόμενες νόμιμες (πολεοδομικές) άδειες,
ββ) να ολοκληρωθούν, εφόσον τηρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις του νόμου και ενώ στο εγκεκριμένο φυσικό αντικείμενο της επένδυσης, αρχικό ή τροποποιημένο, περιλαμβάνονται κατασκευές που έχουν υπαχθεί είτε στον ν. 1337/1983 (Α΄ 33), είτε στον ν. 4178/2013  (Α΄ 174) είτε στον ν. 4495/2017 (Α΄ 167), και για τις οποίες i) βεβαιώνεται η οριστική υπαγωγή στο ηλεκτρονικό σύστημα του Τ.Ε.Ε. και ii) αποδεικνύεται η πλήρης εξόφληση του ποσού του ενιαίου ειδικού προστίμου.
Οι δαπάνες για τις κατασκευές αυτές δεν περιλαμβάνονται στο ενισχυόμενο κόστος της επένδυσης. Η ρύθμιση αυτή δεν ισχύει για εκδοθείσες μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος αποφάσεις επί αιτημάτων τροποποίησης φυσικού αντικειμένου, οι οποίες έχουν περιλάβει τις δαπάνες των ως άνω περιγραφόμενων κατασκευών στο ενισχυόμενο κόστος του επενδυτικού σχεδίου. Επενδυτικές δαπάνες που έχουν περιληφθεί σε αποφάσεις υπαγωγής στους 3299/2004 και 3908/2011 και οι οποίες πραγματοποιούνται επί κατασκευών, που είχαν ήδη υπαχθεί σε θεσμικές ρυθμίσεις τακτοποίησης κατά τον χρόνο υπαγωγής ενισχύονται, εφόσον τηρούνται οι λοιποί όροι και οι προϋποθέσεις του νόμου.
β. Το άρθρο 14Β του ν. 3908/2011, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 21 του ν. 4146/2013, αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 14Β
Α. Τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις των νόμων 3299/2004 και 3908/2011, ολοκληρώνονται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις των νόμων 3299/2004 και 3908/2011, αντίστοιχα, και υπό τις εξής προϋποθέσεις οι οποίες ισχύουν σωρευτικά:
αα. Δεν επέρχεται αύξηση του ενισχυόμενου προϋπολογισμού, ούτε αύξηση του ύψους του ποσού της ενίσχυσης. Σε διαφορετική περίπτωση, το σχέδιο ολοκληρώνεται με περικοπή του υπερβάλλοντος κόστους.
ββ. Η αύξηση κόστους ανά κατηγορία δαπάνης δεν υπερβαίνει το 10 % του εγκεκριμένου κόστους της κατηγορίας, σταθμισμένο στο σύνολο του ενισχυόμενου κόστους, σύμφωνα με τον παρακάτω τύπο, και έως το διπλασιασμό του εγκεκριμένου κόστους της κατηγορίας:
σταθμισμένη αύξηση κόστους κατηγορίας = (A/Σ) Χ 100 όπου Α= το ποσό αύξησης δαπανών της κατηγορίας και Σ= το σύνολο του εγκεκριμένου ενισχυόμενου κόστους της επένδυσης. Σε διαφορετική περίπτωση, το σχέδιο ολοκληρώνεται με περικοπή του υπερβάλλοντος κόστους ώστε να πληρούται η προϋπόθεση.
Το κόστος νέας κατηγορίας δαπάνης που δεν προβλεπόταν στην εγκριτική απόφαση, είναι δυνατό να γίνει αποδεκτό μετά από αίτημα τροποποίησης που υποβάλει ο επενδυτικός φορέας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περ. β).
Σε διαφορετική περίπτωση, το επενδυτικό σχέδιο ολοκληρώνεται χωρίς την ενίσχυση του κόστους της νέας κατηγορίας. Δεν επιτρέπεται η μεταφορά δαπανών μεταξύ των κατηγοριών δαπανών: α) Αρχικής επένδυσης για ενισχύσεις Περιφερειακού Χαρακτήρα, β) μελετών και αμοιβών συμβούλων και γ) έργων και προγραμμάτων έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας, όπως αυτές προσδιορίζονται στην εγκριτική απόφαση του επενδυτικού σχεδίου.
γγ. Δεν επέρχεται υπέρβαση των ορίων των επιμέρους κατηγοριών δαπανών, όπως αυτά προσδιορίζονται από τις διατάξεις των νόμων 3908/2011 και 3299/2004 και του σχετικού θεσμικού πλαισίου ενισχυόμενων δαπανών.
Σε διαφορετική περίπτωση, το σχέδιο ολοκληρώνεται με περικοπή του υπερβάλλοντος κόστους, ώστε να πληρούνται οι εκάστοτε προϋποθέσεις.
δδ. Τηρούνται τα όρια απόκλισης δεικτών αξιολόγησης όπως ορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 7 της υπ’ αρ. 17299/19.4.2011 (Β΄ 652) απόφασης του Υπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας «Καθορισμός στοιχείων αξιολόγησης, δεικτών βαθμολογίας και στάθμισης, και ελαχίστου ορίου βαθμολογίας των επενδυτικών σχεδίων του ν. 3908/2011» για τα επενδυτικά σχέδια του ν. 3908/2011, καθώς ο αριθμός των νέων ή/και υφιστάμενων θέσεων εργασίας για τα επενδυτικά σχέδια και των νόμων 3299 και 3908. Σε διαφορετική περίπτωση, το επενδυτικό σχέδιο ολοκληρώνεται με την επιβολή κυρώσεων, που προσδιορίζονται με υπουργική απόφαση, σύμφωνα με το άρθρο 14 του ν. 3908/2011 και ειδικότερα τις παρ. 3 και 8 αυτού.
εε. Δεν επέρχονται ουσιώδεις μεταβολές του εγκεκριμένου φυσικού αντικειμένου της επένδυσης. Σε διαφορετική περίπτωση το επενδυτικό σχέδιο ολοκληρώνεται μόνο μετά από έγκριση αιτήματος τροποποίησης που υποβάλλει ο φορέας στην αρμόδια υπηρεσία, σύμφωνα με την περ. Β΄.
στστ. Εξυπηρετούνται οι αρχικοί σκοποί παραγωγικής λειτουργίας και ο ολοκληρωμένος χαρακτήρας της επένδυσης.
Β. Ουσιώδεις διαφοροποιήσεις του φυσικού αντικειμένου εγκρίνονται από την αρμόδια υπηρεσία μετά από αιτιολογημένο αίτημα τροποποίησης του φορέα, το οποίο εξετάζεται από την Υπηρεσία και γίνεται αποδεκτό υπό τους προαναφερόμενους όρους και προϋποθέσεις της παρ. 1. Για την εξέταση του αιτήματος τροποποίησης δεν απαιτείται επανεξέταση της βαθμολόγησης του επενδυτικού σχεδίου.
Γ. Αιτήματα τροποποίησης δύνανται να υποβάλλονται και για την μεταβολή των παρακάτω όρων της απόφασης υπαγωγής:
αα. Για την τροποποίηση του τρόπου κάλυψης της ίδιας συμμετοχής, στο πλαίσιο των διατάξεων του ν. 3299/2004 (ειδικότερα του άρθρου 5 παρ. 3) ή του ν. 3908/2011 (άρθρο 8 παρ. 6) και του π.δ. 35/2011.
ββ. Για την ενίσχυση δαπανών με συμβατική επένδυση αντί της εγκεκριμένης χρηματοδοτικής μίσθωσης.
γγ. Για την αλλαγή του φορέα της επένδυσης λόγω συγχώνευσης ή απόσχισης κλάδου στον οποίο εντάσσεται η ενισχυθείσα επένδυση. Το αίτημα εγκρίνεται με τον όρο ολοκλήρωσης της επένδυσης ή συνέχισης της παραγωγικής λειτουργίας της στο ίδιο αντικείμενο, καθώς και υπό τον όρο ανάληψης από τον νέο φορέα του συνόλου των υποχρεώσεων που απορρέουν από την απόφαση υπαγωγής.
δδ. Για την εκμίσθωση της επένδυσης, σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 1ζ του ν. 3908/2011 ή με το άρθρο 10 παράγραφος Ββ του ν. 3299/2004.
εε. Για τυχόν λοιπούς όρους της απόφασης υπαγωγής.
Δ. Τα ανωτέρω αιτήματα τροποποίησης, υποβάλλονται καθ’ όλη τη διάρκεια υλοποίησης των επενδυτικών σχεδίων, εντύπως και ηλεκτρονικά μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων και εξετάζονται βάσει δικαιολογητικών, όρων και προϋποθέσεων, που ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Ε. Σε περίπτωση μεταβολής της επωνυμίας, της εταιρικής σύνθεσης, της νομικής μορφής, της έδρας ή άλλων στοιχείων επικοινωνίας της ενισχυόμενης επιχείρησης, εφαρμόζονται η παρ. 4 του άρθρου 21 και η παρ. 5 του άρθρου 17. Σε περίπτωση μη τήρησης των όρων της παρ. 4 του άρθρου 21, επιβάλλεται κύρωση, που ορίζεται με την υπουργική απόφαση της προηγούμενης περίπτωσης.
ΣΤ. Οι διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 17 του παρόντος καταλαμβάνουν και τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις των νόμων 3299/2004 και 3908/2011.

14. Στην περίπτωση που οι υπάλληλοι της αρμόδιας υπηρεσίας δεν επαρκούν για τη συγκρότηση των απαιτούμενων οργάνων ελέγχου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 5 του άρθρου 10 του π.δ. 33/2011 (Α'33), δύναται να ορίζεται υπάλληλος του οικείου φορέα διοίκησης με την προϋπόθεση ότι είναι μέλος του Μητρώου Ελεγκτών του άρθρου 11 του ιδίου προεδρικού διατάγματος.

15. α. Μέχρι την έκδοση της απόφασης της παραγράφου 8 του άρθρου 16 του παρόντος διατηρείται σε ισχύ η 50274/19.11.2007 (Β' 2274) υπουργική απόφαση.
β. Η απόφαση της παρ. 10 του άρθρου 16 του ν. 4399/2016 έχει εφαρμογή και για τις επενδύσεις του ν. 3908/2011 (Α' 8), καθώς και για τις επενδύσεις που έχουν ενισχυθεί με τα κίνητρα της επιχορήγησης ή και της επιδότησης τόκων ή και επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης ή επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης των νόμων 2601/1998 (Α' 81) και 3299/2004 (Α' 261). Με την έκδοση της απόφασης αυτής καταργείται η ισχύουσα 2106/31.1.2013 απόφαση (Β'183).

16. Μέχρι την έκδοση των αποφάσεων της παραγράφου 3 του άρθρου 22 και της παραγράφου 8 του άρθρου 23 του παρόντος διατηρούνται σε ισχύ η απόφαση υπ' αριθμ. 76008/22.12.2014 (Β'3653), καθώς και η απόφαση υπ' αριθμ. 47718/8.11.2011 (Β'2669), όπως τροποποιήθηκε με τις υπ' αριθμ. 46015/29.10.2012 (Β'3003) και 49901/21.11.2012 (Β'3076).

17. Μέχρι την έκδοση της κοινής υπουργικής απόφασης της παραγράφου 3 του άρθρου 80, καθώς και των παραγράφων 4 του άρθρου 24, 4 του άρθρου 25 και 2 του άρθρου 27, διατηρείται σε ισχύ η υπ’ αρ. 2/88585/0022/21.12.2012 κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (Υ.Ο.Δ.Δ. 592).
Οι αποζημιώσεις που προβλέπονται στην 26226/3.3.2017 απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών (Υ.Ο.Δ.Δ. 117) αφορούν ποσά πλέον Φ.Π.Α. και έχουν εφαρμογή από την έναρξη ισχύος της ανωτέρω απόφασης. Τα μηνιαία όρια αποζημιώσεων της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 5 της απόφασης του προηγούμενου εδαφίου δύνανται να ανέρχονται μέχρι του ποσού των χιλίων διακοσίων (1.200) ευρώ και υπολογίζονται σωρευτικά σε ετήσια βάση και όχι πέραν του ποσού των έξι χιλιάδων οκτακοσίων (6.800) ευρώ κατά παρέκκλιση του άρθρου 21 του ν. 4354/2015, συμπεριλαμβανομένης και τυχόν πρόσθετης αμοιβής επίτευξης στόχων.
Οι αποζημιώσεις που προβλέπονται στην υπ’ αρ. 26226/3.3.2017 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Οικονομικών (Υ.Ο.Δ.Δ. 117) και αφορούν αμοιβές δημοσίων υπαλλήλων και λοιπών υπαλλήλων φορέων γενικής κυβέρνησης, ως μελών των Μητρώων Πιστοποιημένων Ελεγκτών και Αξιολογητών (ΕΜΠΕ και ΕΜΠΑ), από 1.1.2017 και εφεξής κατά παρέκκλιση του άρθρου 21 του ν. 4172/2013 θεωρούνται πρόσθετες αμοιβές. Για τα Μέλη των Μητρώων ΕΜΠΕ και ΕΜΠΑ που είναι ιδιώτες και που για την καταβολή των αποζημιώσεων της, ως άνω, απόφασης απαιτείται να εκδίδονται παραστατικά παρεχόμενων υπηρεσιών (τίτλοι κτήσης) δίνεται η δυνατότητα από 1.1.2017 και εφεξής, κατά παρέκκλιση του άρθρου 21 του ν. 4172/2013, οι τίτλοι κτήσης να εκδίδονται καθ’ υπέρβαση του ανώτατου ορίου έκδοσης των δύο τίτλων κτήσης ανά εξάμηνο, μόνο για τις συναλλαγές που αφορούν στην ιδιότητά τους, ως Μελών των Μητρώων αυτών.

18. Τα οριζόμενα στην παράγραφο 3 του άρθρου 16 του παρόντος έχουν εφαρμογή και για τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις των νόμων 3299/2004 και 3908/2011. Η κατάταξη των αιτημάτων ελέγχου σε σειρά προτεραιότητας πραγματοποιείται ανά καθεστώς ενίσχυσης ή ανά θεσμοθετημένη κατηγορία διάκρισης των επενδυτικών σχεδίων. Η εφαρμογή της ρύθμισης της περίπτωσης αυτής αρχίζει μετά περίοδο τριών μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

19. Οι συνέπειες που προβλέπονται για παραβάσεις επενδύσεων που έχουν υπαχθεί στον ν. 2601/1998 (Α΄81) επέρχονται εφόσον η παράβαση διαπιστωθεί εντός δέκα (10) ετών από την ημερομηνία δημοσίευσης της περίληψης της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας, από τα αρμόδια για τον έλεγχο των κατά περίπτωση στοιχείων όργανα.

20. Επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3299/2004 και αφορούν ίδρυση ή επέκταση ξενοδοχειακών μονάδων ολοκληρώνονται χωρίς να απαιτείται η προσκόμιση της Ειδικής Γνωμάτευσης του Ε.Ο.Τ..

1. Η παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 4375/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Στο Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης συνιστάται αυτοτελής Υπηρεσία, με τίτλο «Αρχή Προσφυγών», η οποία υπάγεται απευθείας στον Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης. Η Αρχή Προσφυγών αποτελείται από την Κεντρική Διοικητική Υπηρεσία και από τις Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών, που εδρεύουν στην Αθήνα με κατά τόπον αρμοδιότητα όλη την επικράτεια. Οι Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών είναι αρμόδιες για τη συζήτηση, τη λήψη και την έκδοση αποφάσεων επί των ενδικοφανών προσφυγών κατά των αποφάσεων της Υπηρεσίας Ασύλου, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 7 του παρόντος, και υποστηρίζονται για την εκπλήρωση του έργου τους από την Κεντρική Διοικητική Υπηρεσία. Ο αριθμός των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών ορίζεται και η έδρα τους μπορεί να μεταβάλλεται με κοινή απόφαση των Υπουργών, Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Οικονομικών.»

2. Η παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4375/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Η Αρχή Προσφυγών συντάσσει κάθε τρεις μήνες έκθεση πεπραγμένων για το έργο της κατά την προηγούμενη περίοδο αναφοράς. Στην έκθεση περιλαμβάνονται τα αριθμητικά και στατιστικά δεδομένα που αφορούν τη λειτουργία της, τον αριθμό των προσφυγών που υποβλήθηκαν, τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν, το ποσοστό υποθέσεων που εξετάστηκαν με την προφορική ή την έγγραφη διαδικασία, το χρόνο ολοκλήρωσης της εξέτασης της κάθε προσφυγής, το ποσοστό χορήγησης καθεστώτος πρόσφυγα και επικουρικής προστασίας, τις αποφάσεις κατά των οποίων ασκήθηκε αίτηση ακυρώσεως στο αρμόδιο δικαστήριο και τον αριθμό υποθέσεων στις οποίες ο προσφεύγων παρέστη με νομικό παραστάτη, καθώς και τον αριθμό των προσφευγόντων οι οποίοι αιτήθηκαν και επωφελήθηκαν από δωρεάν νομική συνδρομή. Οι εκθέσεις πεπραγμένων αναρτώνται στο διαδικτυακό τόπο της Αρχής Προσφυγών κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο των μηνών Ιανουαρίου, Απριλίου, Ιουλίου και Οκτωβρίου κάθε έτους.»

3. Οι παράγραφοι 1, 2, 3, 4 και 5 του άρθρου 5 του ν. 4375/2016 αντικαθίστανται ως εξής:
«1. Στην Αρχή Προσφυγών συνιστάται θέση Διοικητικού Διευθυντή της Κεντρικής Διοικητικής Υπηρεσίας. Ο Διοικητικός Διευθυντής διορίζεται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, κατόπιν δημόσιας πρόσκλησης ενδιαφέροντος, ύστερα από σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής Επιλογής της παραγράφου 10 και σύμφωνα με τη διαδικασία επιλογής της παραγράφου 11 του παρόντος άρθρου. Ο Διοικητικός Διευθυντής διορίζεται με θητεία τριών ετών που μπορεί να ανανεώνεται μία φορά για τρία (3) ακόμη έτη. Ο Διοικητικός Διευθυντής είναι προσωπικότητα εγνωσμένου κύρους, πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, με διοικητική ικανότητα και εξειδίκευση ή/και εμπειρία στους τομείς της διεθνούς προστασίας ή των δικαιωμάτων του ανθρώπου ή του διεθνούς ή του διοικητικού δικαίου. Ο Διοικητικός Διευθυντής: α) προΐσταται της Κεντρικής Διοικητικής Υπηρεσίας της Αρχής Προσφυγών και των διοικητικών υπηρεσιών των Παραρτημάτων, β) είναι αρμόδιος για την εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία και υποστήριξη των Επιτροπών, τη σύνταξη και εκτέλεση του προϋπολογισμού και την τήρηση και δημοσίευση των εκθέσεων και των στατιστικών στοιχείων σύμφωνα με τον Κανονισμό Λειτουργίας της Αρχής, γ)αναφέρεται στον Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης σχετικά με την εκτέλεση των συμβάσεων των κατά το εδάφιο β' της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου μελών των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών.
Ο Διοικητικός Διευθυντής ελέγχεται από τον Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, ο οποίος δύναται να τον παύσει πριν τη λήξη της θητείας του είτε κατόπιν παραίτησής του είτε λόγω αδυναμίας εκτέλεσης των καθηκόντων του ή για άλλο σοβαρό λόγο που ανάγεται στην άσκηση των καθηκόντων του. Ο Διοικητικός Διευθυντής είναι Έλληνας πολίτης. Κατά τη διάρκεια της θητείας του αναστέλλεται η άσκηση οποιουδήποτε άλλου δημοσίου λειτουργήματος και δεν επιτρέπεται η άσκηση καμίας επαγγελματικής δραστηριότητας ή η ανάληψη άλλων αμειβόμενων καθηκόντων στο δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα ή η ανάληψη άλλων μη αμειβόμενων καθηκόντων σε αντικείμενο συναφές με τα καθήκοντά του ως Διοικητικού Διευθυντή. Αν ο διοριζόμενος ως Διοικητικός Διευθυντής έχει την ιδιότητα του δικηγόρου, τελεί υποχρεωτικά σε αναστολή άσκησης του δικηγορικού λειτουργήματος καθ' όλη τη διάρκεια της θητείας του. Οι αποδοχές του Διοικητικού Διευθυντή καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Οικονομικών.
Αν ο Διοικητικός Διευθυντής είναι δημόσιος υπάλληλος ή υπάλληλος του ευρύτερου δημόσιου τομέα (άρθρο 2 ν. 3861/2010, Α' 112) ή Ν.Π.Δ.Δ., οι αποδοχές του καθορίζονται κατά τις κείμενες διατάξεις και διενεργείται, ισόχρονη με τη θητεία, απόσπασή του στην Αρχή Προσφυγών, κατά παρέκκλιση από κάθε γενική ή ειδική διάταξη.
2. Οι Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών λειτουργούν υπό τριμελή σύνθεση.
3. Οι Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών συγκροτούνται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Οικονομικών και αποτελούνται από:
α. Δύο Δικαστικούς Λειτουργούς των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, που υποδεικνύονται, κατόπιν σχετικής αίτησής τους, από τον Γενικό Επίτροπο της Γενικής Επιτροπείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων. Για τον ορισμό των Δικαστικών Λειτουργών λαμβάνεται υπόψη και συνεκτιμάται ιδίως η γνώση και η εμπειρία στο προσφυγικό δίκαιο και το δίκαιο των αλλοδαπών, στο δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή στο διεθνές δίκαιο, καθώς και η καλή γνώση ξένων γλωσσών, ιδίως δε της αγγλικής.
β. Έναν Έλληνα πολίτη που κατέχει τίτλο σπουδών Α. Ε. Ι., νομικών, πολιτικών, ανθρωπιστικών ή κοινωνικών επιστημών με εμπειρία σε ζητήματα διεθνούς προστασίας ή προσφυγικού δικαίου ή μεταπτυχιακό στα ανωτέρω ζητήματα και διαθέτει πολύ καλή γνώση ξένων γλωσσών, ιδίως δε της αγγλικής και επιλέγεται σύμφωνα με τη διαδικασία επιλογής του παρόντος άρθρου. Το μέλος αυτό υποδεικνύεται από την Ύπατη Αρμοστεία του Ο. Η. Ε. για τους Πρόσφυγες εντός αποκλειστικής προθεσμίας επτά (7) ημερών από την υποβολή του σχετικού αιτήματος εκ μέρους του Υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης. Παρελθούσης απράκτου της ανωτέρω αποκλειστικής προθεσμίας ή σε περίπτωση αδυναμίας συμπλήρωσης του ανωτέρω αριθμού υποδεικνυόμενων μελών, τα μέλη αυτά υποδεικνύονται στον Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης από την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου εντός προθεσμίας επτά (7) ημερών από την υποβολή σε αυτή του σχετικού αιτήματος. Αν η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου αδυνατεί να ανταποκριθεί, για οποιονδήποτε λόγο, εμπρόθεσμα, το τρίτο μέλος των Επιτροπών ορίζεται από τον Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, με τα ίδια κριτήρια επιλογής που ισχύουν για την Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε. για τους Πρόσφυγες.
γ. Ως Πρόεδρος της κάθε Ανεξάρτητης Επιτροπής Προσφυγών ορίζεται ο αρχαιότερος των δύο (2) δικαστικών λειτουργών.
δ. Με την ίδια κοινή υπουργική απόφαση και την ανωτέρω διαδικασία ορίζονται επίσης αναπληρωτές των μελών των Επιτροπών, με τα ίδια προσόντα με τα αντίστοιχα τακτικά μέλη.
στ. Η θητεία των μελών των Επιτροπών είναι τριετής και μπορεί να ανανεωθεί μία (1) φορά σύμφωνα με την ανωτέρω διαδικασία. Τα μέλη των Επιτροπών, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, απολαμβάνουν προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας. Το τρίτο μέλος των Επιτροπών συμβάλλεται με το Ελληνικό Δημόσιο, το οποίο εκπροσωπείται από τον Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Οικονομικών προβλέπεται το ύψος της μηνιαίας αποζημίωσης για τους δικαστικούς λειτουργούς και τους αναπληρωτές τους και του μισθού που καταβάλλεται στο τρίτο μέλος και τον αναπληρωτή του. Κάθε άλλο ζήτημα που αφορά την εκτέλεση των καθηκόντων των μελών των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών διέπεται από τον Κανονισμό Λειτουργίας της Αρχής. Το τρίτο μέλος των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών υπάγεται στις πειθαρχικές διατάξεις του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ, όπως ισχύει.
4. Οι Δικαστικοί Λειτουργοί μέλη των Επιτροπών μπορούν να αντικαθίστανται από τον Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης με την ίδια διαδικασία του διορισμού τους μετά από αίτησή τους. Το τρίτο μέλος των Ανεξάρτητων Επιτροπών της Αρχής Προσφυγών μπορεί να παύεται από τον Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης πριν τη λήξη της θητείας του, μετά από καταγγελία της σύμβασής του, καθώς και για τους λόγους που προβλέπονται σε αυτή και στον Κανονισμό Λειτουργίας της Αρχής. Κατά τη διάρκεια της θητείας του τρίτου μέλους των Επιτροπών αναστέλλεται η άσκηση οποιουδήποτε άλλου δημοσίου λειτουργήματος και δεν επιτρέπεται η άσκηση καμίας επαγγελματικής δραστηριότητας ή η ανάληψη άλλων αμειβόμενων καθηκόντων στο δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα ή και η ανάληψη άλλων μη αμειβόμενων σε αντικείμενο συναφές με τα καθήκοντά τους. Αν οι διοριζόμενοι ως τρίτο μέλος των Επιτροπών έχουν την ιδιότητα του δικηγόρου, τελούν υποχρεωτικά σε αναστολή άσκησης του δικηγορικού λειτουργήματος.
5. Ο Κανονισμός Λειτουργίας της Αρχής Προσφυγών ορίζει τον τρόπο διενέργειας κλήρωσης για τη σύνθεση των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών.»

4. Οι παράγραφοι 6 και 12 του άρθρου 5 του ν. 4375/2016 καταργούνται.

5. Οι παράγραφοι 7, 8, 9 και 11 του άρθρου 5 του ν. 4375/2016 αναριθμούνται ως 6, 7, 8 και 10 αντιστοίχως.

6. Η παρ. 10 του άρθρου 5 του ν. 4375/2016 αριθμείται ως 9 και αντικαθίσταται ως εξής:
«9. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Οικονομικών συγκροτείται τριμελής Επιτροπή Επιλογής, στην οποία ανατίθεται η εξέταση των υποψηφιοτήτων και η επιλογή του Διοικητικού Διευθυντή της Κεντρικής Υπηρεσίας της Αρχής Προσφυγών. Η Επιτροπή Επιλογής αποτελείται: α) από έναν Βοηθό Συνήγορο του Πολίτη και τον αναπληρωτή του ως Πρόεδρο, που ορίζονται με απόφαση του Συνηγόρου του Πολίτη, β) από έναν Σύμβουλο του ΑΣΕΠ και τον αναπληρωτή του ως μέλος, γ) από ένα μέλος του Διδακτικού Επιστημονικού Προσωπικού ΑΕΙ νομικών, πολιτικών επιστημών της χώρας ως μέλος και τον αναπληρωτή του με όμοια προσόντα, που υποδεικνύονται από την Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε. για τους πρόσφυγες.»

7. Η παρ. 13 του άρθρου 5 του ν. 4375/2016 αριθμείται ως 11 και αντικαθίσταται ως εξής:
«11. Η δαπάνη διεξαγωγής της διαδικασίας επιλογής του Διευθυντή βαρύνει τον προϋπολογισμό της Αρχής Προσφυγών.»

8. Η παρ. 4 του άρθρου 7 του ν. 4375/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«4. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης εκδίδεται Κανονισμός Λειτουργίας της Υπηρεσίας Ασύλου, μετά από πρόταση του Διευθυντή της, όπου ρυθμίζονται επί μέρους θέματα εσωτερικής διάρθρωσης και λειτουργίας της Υπηρεσίας Ασύλου. Με όμοια απόφαση εκδίδεται ο Κανονισμός Λειτουργίας της Αρχής Προσφυγών, με τον οποίο ρυθμίζονται θέματα εσωτερικής διάρθρωσης και λειτουργίας της Αρχής και των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών. Η απόφαση του προηγούμενου εδαφίου εκδίδεται μετά από πρόταση του Διοικητικού Διευθυντή και επιτροπής αποτελούμενης από τους προέδρους των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών.»

9. Στο άρθρο 10 του ν. 4375/2016 προστίθεται παράγραφος 7 ως εξής:
«7. Επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του ν. 4264/2014 (Α' 118), η λειτουργία κυλικείων εντός των κέντρων και δομών προσωρινής υποδοχής - φιλοξενίας και εν γένει χώρων που καλύπτουν έκτακτες ανάγκες στέγασης και προσωρινής φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Υγείας, καθορίζονται τα είδη που δύνανται να πωλούνται από τα κυλικεία, η διαδικασία αδειοδότησής τους, καθώς και κάθε άλλο σχετικό ζήτημα. Η αρμοδιότητα για την εγκατάσταση και λειτουργία κυλικείων του πρώτου εδαφίου ανήκει στο δήμο, στη χωρική αρμοδιότητα του οποίου λειτουργεί ο προαναφερθείς χώρος. Με απόφαση του οικείου δήμου και κατόπιν γνώμης της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης, η οποία παρέχεται το αργότερο εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την υποβολή σχετικού αιτήματος, καθορίζονται ο αριθμός των κυλικείων που επιτρέπεται να εγκατασταθούν ανά χώρο, η χωροθέτησή τους εντός αυτού, το ωράριο λειτουργίας, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα που αφορά στην εύρυθμη λειτουργία τους. Η εκμίσθωση των χώρων σε τρίτους για τη λειτουργία κυλικείων γίνεται κατόπιν δημοπρασίας από τον οικείο δήμο, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 270/1981 (Α'77). Το προϊόν της δημοπρασίας αποτελεί έσοδο του δήμου.»

10. Στο άρθρο 19 του ν. 4375/2016 προστίθεται παράγραφος 5 ως εξής:
«5. Οι δαπάνες μετακινήσεων, διαμονής και η ημερήσια αποζημίωση υπαλλήλων της Υπηρεσίας Ασύλου που συμμετέχουν σε δράσεις που υλοποιούνται από κοινού με Διεθνείς Οργανισμούς ή άλλους φορείς, δύνανται να βαρύνουν το Διεθνή Οργανισμό ή τον άλλο φορέα, κατόπιν σχετικής συμφωνίας. Το ποσό των ως άνω δαπανών θα καταβάλλεται στον υπάλληλο από τον ως άνω Διεθνή Οργανισμό ή φορέα. Με απόφαση του Διευθυντή της Υπηρεσίας Ασύλου καθορίζονται τυχόν ειδικότεροι όροι υλοποίησης της ως άνω συμφωνίας.»

11. Η παρ. 3 του άρθρου 22 του ν. 4375/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Στις περιπτώσεις της παραγράφου 1 του παρόντος, οι εκκρεμείς προσφυγές δεν εξετάζονται κατά τα προβλεπόμενα στο π.δ. 114/2010 (Α'195) και η διοικητική διαδικασία καταργείται, εκτός εάν ο ενδιαφερόμενος υποβάλει στις αρμόδιες Αρχές Παραλαβής της παρ. ιδ' του άρθρου 2 του π.δ. 114/2010, αίτηση ενώπιον των Επιτροπών Προσφυγών του άρθρου 26 του π.δ. 114/2010, περί εξέτασης της προσφυγής του ως προς τις προϋποθέσεις χορήγησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας, εντός δύο (2) μηνών από την επίδοση της απόφασης περί χορήγησης καθεστώτος παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους. Σε περίπτωση υποβολής αίτησης σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, για συζήτηση της προσφυγής, ως προς τις προϋποθέσεις χορήγησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας ενώπιον των Επιτροπών Προσφυγών του άρθρου 26 του π.δ. 114/2010, χορηγείται στον αιτούντα δελτίο αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού και η διαδικασία συνεχίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 114/2010.»

12. Η παρ. 17 του άρθρου 52 του ν. 4375/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«17. Οι προαναφερόμενες εγγυήσεις τηρούνται και κατά τη διαδικασία συζήτησης των προσφυγών ενώπιον των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών, καθώς και σε κάθε συμπληρωματική συνέντευξη ή ακρόαση.»

13. Το στοιχείο β' της παρ. 4 του άρθρου 60 του ν. 4375/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«β. Η συνέντευξη με τους αιτούντες διεθνή προστασία, δύναται να διενεργείται και από προσωπικό που διατίθεται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Ασυλο.»

14. Ο τίτλος του κεφαλαίου Δ' του ν. 4375/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΩΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ».

15. Η παρ. 5 του άρθρου 61 του ν. 4375/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«5. Οι προσφυγές κατατίθενται στις Αρχές Παραλαβής και διαβιβάζονται στην Αρχή Προσφυγών αμελλητί μαζί με το διοικητικό φάκελο.»

16. Το άρθρο 62 του ν. 4375/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«Αρθρο 62
Διαδικασία συζήτησης των προσφυγών
1. Η διαδικασία ενώπιον της Ανεξάρτητης Επιτροπής Προσφυγών είναι κατά κανόνα έγγραφη και η συζήτηση των προσφυγών διενεργείται με βάση τα στοιχεία του φακέλου. Η Ανεξάρτητη Επιτροπή Προσφυγών καλεί υποχρεωτικά τον προσφεύγοντα σε προφορική ακρόαση όταν: α. με την προσφυγή προσβάλλεται απόφαση ανάκλησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας, β. ανακύπτουν ζητήματα ή αμφιβολίες ως προς την πληρότητα της συνέντευξης που πραγματοποιήθηκε κατά τον πρώτο βαθμό εξέτασης, γ. ο προσφεύγων υπέβαλε σοβαρά νέα στοιχεία που αφορούν σε οψιγενείς ισχυρισμούς, δ. η υπόθεση είναι ιδιαίτερα περίπλοκη.
2. Με την κατάθεση της προσφυγής η αρμόδια Αρχή Παραλαβής ενημερώνει αυθημερόν τον προσφεύγοντα για την ημερομηνία συζήτησής της. Η συζήτηση της προσφυγής προσδιορίζεται: α. Τουλάχιστον είκοσι (20) ημέρες μετά την κατάθεση προσφυγής που υποβάλλεται κατά απόφασης με την οποία απορρίπτεται αίτηση διεθνούς προστασίας ως αβάσιμη με την κανονική διαδικασία ή ανακαλείται καθεστώς διεθνούς προστασίας. β. Τουλάχιστον δέκα (10) η μέρες μετά την κατάθεση προσφυγής που υποβάλλεται κατά απόφασης με την οποία απορρίπτεται αίτηση διεθνούς προστασίας με την ταχύρρυθμη διαδικασία ή ως απαράδεκτη κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 16 παράγραφος 4 και 18 αντίστοιχα. γ. Τουλάχιστον πέντε (5) ημέρες μετά την κατάθεση προσφυγής που υποβάλλεται κατά απόφασης με την οποία απορρίπτεται αίτηση διεθνούς προστασίας στις περιπτώσεις του άρθρου 60 ή που υποβάλλεται ενώ ο προσφεύγων βρίσκεται σε Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης. Ο προσφεύγων και η Υπηρεσία Ασύλου δύνανται να καταθέσουν τυχόν συμπληρωματικά στοιχεία ή υπόμνημα έως και την προηγούμενη της ημέρας συζήτησης της προσφυγής.
3. Εφόσον ακολουθείται διαδικασία συζήτησης της προσφυγής με προφορική ακρόαση, η Αρχή Προσφυγών καλεί τον προσφεύγοντα ενώπιον της αρμόδιας Ανεξάρτητης Επιτροπής Προσφυγών. Ο προσφεύγων ενημερώνεται το αργότερο πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν την ημερομηνία συζήτησης της προσφυγής του, σε γλώσσα που κατανοεί, για τον τόπο και την ημερομηνία συζήτησης, καθώς και για το δικαίωμά του να παρασταθεί αυτοπροσώπως ή με το δικηγόρο ή άλλο σύμβουλό του ενώπιόν της, για να εκθέσει προφορικά, με τη βοήθεια κατάλληλου διερμηνέα, τα επιχειρήματά του και να δώσει τυχόν διευκρινίσεις. Στην ίδια προθεσμία ενημερώνεται, με κάθε πρόσφορο μέσο σχετικώς και η Υπηρεσία Ασύλου, προκειμένου να εκθέσει τις απόψεις της για καθέναν από τους προβαλλόμενους λόγους, διευκρινίζοντας σαφώς το συναφές με κάθε λόγο πραγματικό μέρος. Η απουσία του προσφεύγοντος δεν κωλύει τη συζήτηση της προσφυγής, υπό την προϋπόθεση ότι αυτός έχει κληθεί σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 40 του παρόντος. Η προφορική συζήτηση μπορεί να είναι δημόσια κατόπιν ρητής συναίνεσης του προσφεύγοντος. Ο Πρόεδρος της Ανεξάρτητης Επιτροπής Προσφυγών μπορεί να επιτρέψει την υποβολή υπομνημάτων από τους διαδίκους μέσα σε προθεσμία που τάσσεται από αυτόν για την ανάπτυξη όσων έχουν εκτεθεί κατά τη διαδικασία της προφορικής ακρόασης.
4. Προσφυγές που έχουν υποβληθεί μετά την πάροδο των προθεσμιών της παραγράφου 1 του άρθρου 61, συζητούνται πάντοτε κατά προτεραιότητα και το αργότερο σε τριάντα (30) ημέρες από την κατάθεση της προσφυγής. Ομοίως κατά προτεραιότητα, μπορεί να εξετάζονται προσφυγές που αφορούν περιπτώσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 6 του άρθρου 51 του παρόντος.
5. Ο Διοικητικός Διευθυντής της Αρχής Προσφυγών μεριμνά για την επαρκή γραμματειακή υποστήριξη των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών, την παροχή κατάλληλης διερμηνείας και υπογράφει το έκθεμα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο και τον Κανονισμό της Αρχής Προσφυγών. Η γραμματεία καταρτίζει για κάθε δικάσιμο έκθεμα, στο οποίο αναγράφονται οι προς συζήτηση υποθέσεις. Το έκθεμα αναρτάται έξω από την αίθουσα συνεδριάσεων από την προηγουμένη της συνεδρίασης. Δεν προκαλεί ακυρότητα της διαδικασίας η μη ανάρτηση του εκθέματος ή η μη μνεία σε αυτό συγκεκριμένης υπόθεσης. Το έκθεμα κοινοποιείται στα μέλη των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών, μαζί με τους σχετικούς διοικητικούς φακέλους, πέντε (5) ημέρες πριν από την ημέρα συζήτησης των προσφυγών.
6. Η συζήτηση και έκδοση απόφασης επί των προσφυγών ολοκληρώνεται το ταχύτερο δυνατό από την κατάθεση της προσφυγής και σε κάθε περίπτωση εντός τριών (3) μηνών στις περιπτώσεις εφαρμογής της κανονικής διαδικασίας ή δύο (2) μηνών στις περιπτώσεις εφαρμογής της ταχύρρυθμης διαδικασίας.
7. Κατά τη συζήτηση της προσφυγής, η Επιτροπή εξετάζει τόσο τη νομιμότητα της προσβαλλόμενης πράξης όσο και την ουσία της υπόθεσης και αποφαίνεται αιτιολογημένως επί της αίτησης διεθνούς προστασίας του προσφεύγοντος. Η απόφαση επιδίδεται στον προσφεύγοντα κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 40 του παρόντος.»

17. Η παρ. 1 του άρθρου 80 του ν. 4375/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης πραγματοποιείται η έναρξη λειτουργίας της Αρχής Προσφυγών, όπως συνιστάται με τις διατάξεις του άρθρου 4 του παρόντος.»

18. Στην παρ. 6 του άρθρου 80 του ν. 4375/2016 προστίθεται εδάφιο ως εξής:
«Αρμοδιότητα του Διευθυντή είναι και η προετοιμασία λειτουργίας της Αρχής Προσφυγών, όπως αυτή συνιστάται με το άρθρο 4 του παρόντος. Ο Διευθυντής είναι αρμόδιος, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, ιδίως για την πραγματοποίηση των απαιτούμενων ενεργειών για την προετοιμασία των τμημάτων, όπως αυτά συνιστώνται με την παρ. 7 του άρθρου 5 και την τοποθέτηση των υπαλλήλων σε αυτά.»

19. Στο τέλος της παρ. 8 του άρθρου 80 του ν. 4375/2016 προστίθεται εδάφιο ως εξής:
«Η Αρχή Προσφυγών έχει ίδιο προϋπολογισμό ως ειδικός φορέας του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης από 1η Ιανουαρίου 2017.»

20. Οι παράγραφοι 9, 26 και 27 του άρθρου 80 του ν. 4375/2016 αντικαθίστανται ως εξής:
«9. Κατά την πρώτη εφαρμογή της διαδικασίας του άρθρου 5 του παρόντος για την επιλογή του Διευθυντή, η δαπάνη διεξαγωγής της διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένων και των διαγωνιστικών διαδικασιών για την προμήθεια αγαθών ή παροχής υπηρεσιών βαρύνει τον προϋπολογισμό της Υπηρεσίας Ασύλου, εφόσον οι διαδικασίες αυτές διενεργηθούν έως 31 Δεκεμβρίου 2016.
26. Η κατά παρέκκλιση διαδικασία του άρθρου 60 παράγραφος 4 εφαρμόζεται από τη δημοσίευση του παρόντος. Η διάρκεια ισχύος της δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη των δώδεκα (12) μηνών και μπορεί να παραταθεί με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης για χρονικό διάστημα επιπλέον έξι (6) μηνών.
27. Οι προσφυγές κατά των αποφάσεων της Υπηρεσίας Ασύλου, που υποβάλλονται μετά την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος και μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης της υπουργικής απόφασης συγκρότησης των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών του άρθρου 5, εξετάζονται κατ' εξαίρεση από τις Επιτροπές Προσφυγών του άρθρου 26 του π.δ. 114/2010 (Α' 195), όπως ισχύει, σύμφωνα με τη διαδικασία του παρόντος νόμου. Οι Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών του άρθρου 5 είναι αρμόδιες για τη συζήτηση των προσφυγών κατά των αποφάσεων της Υπηρεσίας Ασύλου, που υποβάλλονται μετά την ημερομηνία δημοσίευσης της υπουργικής απόφασης συγκρότησής τους. Μέχρι την έναρξη λειτουργίας της Αρχής Προσφυγών, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, οι Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών υπάγονται στην Αρχή Προσφυγών του μεταβατικού σταδίου της παραγράφου 2.»

Η ισχύς του παρόντος νόμου και του Παραρτήματός του αρχίζει με τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά σε επιμέρους διατάξεις.
Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόμου
του Κράτους.

Αθήνα, 22 Ιουνίου 2016

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Β. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ

Οι Υπουργοί

Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ


Αναπληρωτής Υπουργός
Εσωτερικών και Διοικητικής Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗΣ

Αναπληρωτής Υπουργός
Εσωτερικών και Διοικητικής Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΟΥΖΑΛΑΣ

Υφυπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης 
ΜΑΡΙΑ ΚΟΛΛΙΑ - ΤΣΑΡΟΥΧΑ

Οικονομίας Ανάπτυξης και Τουρισμού
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΘΑΚΗΣ
  
Αναπληρώτρια Υπουργός
Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού
ΕΛΕΝΑ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑ

Υφυπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού 
ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΖΑΚΡΗ

Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων  
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΦΙΛΗΣ

Αναπληρωτής Υπουργός
Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΩΤΑΚΗΣ

Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ

Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης 
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ

Αναπληρώτρια Υπουργός
Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
ΟΥΡΑΝΙΑ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ

Υγείας
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ

Πολιτισμού και Αθλητισμού
ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΜΠΑΛΤΑΣ

Οικονομικών
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ

Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών 
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ

Περιβάλλοντος και Ενέργειας 
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΚΟΥΡΛΕΤΗΣ

Αναπληρωτής Υπουργός
Περιβάλλοντος και Ενέργειας
ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΙΡΩΝΗΣ

Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΠΙΡΤΖΗΣ

 Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής 
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΔΡΙΤΣΑΣ

Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

Θεωρήθηκε και τέθηκε η Μεγάλη Σφραγίδα του Κράτους.
Αθήνα, 22 Ιουνίου 2016

Ο επί της Δικαιοσύνης Υπουργός
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ